Tham dự phiên khai mạc và phiên toàn thể có Thủ tướng Phạm Minh Chính; Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn; Ủy viên Thường trực Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng Nguyễn Văn Nên; Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Nguyễn Thanh Nghị; Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi, lãnh đạo bộ ngành, địa phương, cơ quan đại diện ngoại giao của các nước tại Việt Nam, đại diện lãnh đạo quốc gia, cùng chuyên gia, nhà khoa học và hơn 500 doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực khoa học, công nghệ cao, đổi mới sáng tạo.
Về phía TPHCM có Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được cùng lãnh đạo UBND, sở ngành TPHCM.
Về phía đại biểu quốc tế, Diễn đàn thu hút 70 đoàn đến từ các Trung tâm Đổi mới sáng tạo và các tập đoàn lớn, 6 đoàn từ các bộ, ngành quốc tế, 8 đoàn từ các địa phương quốc tế, 7 đoàn từ các tổ chức quốc tế lớn như Liên hợp quốc (UN), Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), 10 Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (C4IR) toàn cầu…
Mở đầu cho các báo cáo chính tại diễn đàn, ông Stephan Mergenthaler, Giám đốc điều hành WEF trình bày về chủ đề hướng tới nền kinh tế thông minh – cơ hội và thách thức. Ông bày tỏ cảm ơn Chính phủ Việt Nam, UBND TPHCM và C4IR đã phối hợp tổ chức Diễn đàn quan trọng này. Ông đánh giá cao sự đón tiếp nồng hậu và khẳng định Việt Nam đang đứng trước thời cơ mới để bước vào một giai đoạn phát triển mang tính bước ngoặt.
Theo ông Stephan Mergenthaler, giống như cách Việt Nam mở cửa nền kinh tế và trở thành một trong những quốc gia năng động nhất châu Á, đang bước vào một cuộc chuyển đổi sâu rộng: sự hình thành của nền kinh tế thông minh. Nếu trong kỷ nguyên công nghiệp, năng suất đến từ lao động và vốn, thì hiện nay năng suất đến từ dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ sinh thái hợp tác số. Ông nhấn mạnh AI không còn là công nghệ tương lai mà đang trực tiếp định hình năng suất và mô hình kinh doanh hiện tại.
Nghiên cứu của WEF cho thấy 86% doanh nghiệp toàn cầu kỳ vọng AI sẽ làm thay đổi căn bản hoạt động của họ trong thập kỷ này. AI có thể tác động tới 22% việc làm, làm mất đi 92 triệu vị trí nhưng đồng thời tạo ra 170 triệu việc làm mới – một kết quả tích cực chỉ khi quá trình chuyển đổi được quản lý tốt, đặt trọng tâm vào chuyển đổi việc làm và học tập suốt đời.
Theo ông, nền kinh tế thông minh đặt ra ba chuyển dịch lớn. Một là, từ sản phẩm sang kết quả, doanh nghiệp cung cấp hiệu suất, năng lượng tiết kiệm hay phát thải tránh được thay vì chỉ bán hàng hóa. Hai là, từ doanh nghiệp đơn lẻ sang hệ sinh thái - nơi dữ liệu và trách nhiệm được chia sẻ. Ba là, từ triển khai công nghệ sang tái thiết toàn bộ tổ chức khi AI được tích hợp vào quy trình, vận hành, văn hóa và quản trị.
Ông Stephan Mergenthaler chỉ ra cơ hội của AI trong mọi lĩnh vực: sản xuất (bảo trì dự đoán, giảm lãng phí), y tế (chẩn đoán, điều phối điều trị), tài chính (phòng chống gian lận, mô hình rủi ro, tư vấn cá nhân hóa). Tuy nhiên, ông cảnh báo lợi ích của AI hiện phân bổ không đồng đều: các tập đoàn lớn đi đầu, trong khi doanh nghiệp nhỏ và các tổ chức công vẫn gặp khó khăn về hạ tầng, dữ liệu và năng lực ứng dụng.
Vì vậy, muốn nắm bắt giá trị của nền kinh tế thông minh, các quốc gia phải đầu tư đồng thời vào hạ tầng số (dữ liệu, tính toán, kết nối) và hạ tầng con người (kỹ năng, an toàn, bao trùm). Theo ông, AI không chỉ là công nghệ, mà còn là “tấm gương” phản chiếu lựa chọn về mô hình phát triển và xã hội. Ông Stephan Mergenthaler kết luận: nếu đầu tư đúng vào dữ liệu phục vụ người dân, vào kỹ năng giúp người lao động thích ứng và vào niềm tin làm nền tảng cho tiến bộ, thế giới có thể mở ra một kỷ nguyên tăng trưởng thông minh hơn, công bằng hơn và bền vững hơn.
“Thách thức không phải là tạo ra máy móc biết học, mà là xây dựng một xã hội biết thích ứng”, ông nói.
