Trong tình hình vi phạm về hóa đơn chứng từ xảy ra khắp nơi như hiện nay đã làm cho Luật thuế Giá trị gia tăng (VAT) gần như mất hiệu lực trong mắt người dân. Thế nhưng, khi đặt vấn đề về trách nhiệm kiểm tra, xử lý thì hầu hết các cơ quan thuế đều trả lời giống nhau: không quản lý xuể. Giờ giao quyền tự in, đặt in cho các doanh nghiệp, hóa đơn càng trở nên muôn hình vạn trạng, liệu có làm cho việc quản lý càng trở nên khó khăn, rối rắm hơn? Dưới dây là một số bất cập và kiến nghị từ thực tiễn…
Bảo kê, móc ngoặc...
Cây xăng chủ yếu hoạt động bán lẻ và không xuất hóa đơn cho khách, trong khi họ vẫn thu tiền thuế VAT của khách trong giá bán. Thế nhưng, nếu doanh nghiệp mua xăng 500.000 đồng nhưng muốn xuất 1 triệu đồng để về quyết toán vẫn được, có nơi còn đòi thêm 10% VAT. Nếu thu thêm VAT, cây xăng đã “ăn” thuế 2 lần. Đó là thực tế diễn ra lâu nay mà không bị xử lý.
Do vậy, trước tình hình hiện nay khi giao toàn quyền in và đặt in hóa đơn cho doanh nghiệp thì song song với nó, nhà nước phải giao toàn quyền kiểm tra, xử lý cho cơ quan thuế. Đồng thời, quy trách nhiệm hẳn hoi cho cán bộ khi để vi phạm xảy ra trong địa bàn do mình quản lý. Bởi không ít trường hợp dư luận râm ran chuyện cán bộ thuế móc nối, bảo kê cho DN vi phạm.
Bởi DN bán hàng không xuất hóa đơn ai cũng thấy, nhưng khi tố giác với cơ quan thuế thì cơ quan thuế lại trả lời cán bộ có kiểm tra nhưng… không phát hiện vi phạm! Với cách trả lời như vậy, quả là… có vấn đề, vì cán bộ ăn lương nhà nước, được nhà nước trang bị nghiệp vụ, chuyên môn mà ai cũng thấy vi phạm, anh lại không thấy.
Ngay trong hoạt động ấn định thuế cũng vậy, một khi người dân tố giác DN không xuất hóa đơn, cơ quan thuế có quyền ấn định thuế, nhưng ấn định bao nhiêu, cao thấp thế nào không thể khiến cho người dân nghi ngờ.
Bởi như trước đây, chúng tôi phản ánh chuyện Nhà hàng bia tươi Hoa Viên (trên đường Mạc Đĩnh Chi, quận 1 TPHCM) bán hàng không xuất hóa đơn nên mỗi tháng chỉ khai thuế khoảng 1,4 tỷ đồng; trong khi Nhà hàng Lion có xuất hóa đơn thì khai đến 4 tỷ đồng, sau đó, cán bộ thuế đến kiểm tra và ấn định thuế nhưng chỉ “ấn” khoảng 1,8 tỷ đồng - quá nhỏ so với Lion!
Đừng “tự trói” mình
Trước đây, trong dự thảo thông tư hướng dẫn thi hành Nghị định 51/CP về hóa đơn chứng từ có quy định cho phép cán bộ thuế được quyền kiểm tra đột xuất, bắt quả tang vi phạm khi DN bán hàng không xuất hóa đơn. Quy định được dư luận hoan nghênh. Thế nhưng, Bộ Tài chính lại cho rằng điều này trái với quy định tại Luật Quản lý thuế rằng khi kiểm tra phải báo cho DN biết trước ít nhất 3 ngày, để loại bỏ việc kiểm tra đột xuất của cán bộ thuế.
Trước đây, nhiều chuyên gia, cán bộ lâu năm trong ngành thuế cũng đã phân tích vấn đề này và cho rằng, việc Luật Quản lý thuế quy định phải báo trước chỉ đối với hoạt động kiểm tra sổ sách, tài liệu chứng từ kế toán.Còn hoạt động vi phạm về bán hàng không xuất hóa đơn là hoạt động vi phạm công khai, mà vi phạm thì bất kỳ người dân nào cũng có quyền phát hiện, tố giác, lẽ nào, cán bộ thuế có quyền hành trong tay lại không được phát hiện và xử lý?!
Trong khi, thực tế tình hình vi phạm diễn ra tràn lan, gần như làm vô hiệu hóa Luật thuế Giá trị gia tăng trong mắt người dân, nhưng kiểm tra theo bài bản phải thông báo trước cho DN biết thì chẳng bao giờ phát hiện được vi phạm - vì khi cán bộ xuống kiểm tra, DN không vi phạm trong ngày đó.
Bởi vậy, điều khiến người dân bất bình là luật không cấm, nhưng Bộ Tài chính tự trói tay mình và còn tạo kẽ hở cho cán bộ thiếu trách nhiệm có chỗ… đổ thừa.
Chế Hân
