Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá
Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) đã có hiệu lực từ ngày 1-5-2013, và từ ngày 1-7 tới đây sẽ chính thức tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với những trường hợp vi phạm. Thế nhưng, thực tế 2 tháng qua cho thấy nhiều người vẫn phì phèo thuốc lá ở những nơi luật định cấm hút thuốc.
Trên tuyến xe buýt từ đường An Dương Vương về bến xe quận 8, có một người đàn ông hút thuốc khiến không khí trên xe rất ngột ngạt, khi bị tôi và mọi người xung quanh yêu cầu tắt thuốc, ông ta cứ trơ trơ, bị nhắc lần nữa, ông ta còn to tiếng quát tháo lại. Đến các bệnh viện tại TPHCM trong những ngày này, vẫn thấy có nhiều người đến khám bệnh, điều trị và thăm nuôi thản nhiên hút thuốc lá, xem thường sự khó chịu của người khác. Anh nhân viên bảo vệ Bệnh viện Đa khoa Xóm Củi (quận 8) cho biết: “Lãnh đạo đã chỉ đạo anh em bảo vệ lưu ý nhắc nhở những người hút thuốc, nhưng rất khó để xóa được tình trạng hút thuốc trong bệnh viện. Khi tụi tôi quay đi thì người ta vẫn hút. Hiện nay bệnh viện chỉ thực hiện biện pháp ngăn chặn bằng cách lắp đặt biển cấm hút thuốc. Còn việc xử phạt hành chính thì tụi tôi không có thẩm quyền”.
Luật PCTHCTL quy định các điểm bán thuốc lá phải có giấy phép bán thuốc lá; phải treo biển thông báo không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; không được trưng bày quá một hộp thuốc lá của mỗi nhãn hiệu. Song thực tế đến nay hầu hết các điểm bán thuốc lá vẫn chưa tuân thủ các quy định này. Bà Nguyễn Thị Hai, bán tủ thuốc lá ở góc vòng xoay Phú Lâm (quận 6), phân trần: “Làm thế nào để biết người mua thuốc lá bao nhiêu tuổi. Tôi đâu có quyền kiểm tra giấy CMND của người khác. Với lại tôi cũng chẳng nghe có thông báo cấm đoán gì đâu”. Thật vậy, đến lúc này vẫn còn nhiều người bán thuốc lá chưa biết đến Luật PCTHCTL, hoặc chỉ nghe loáng thoáng.
Hiện nay, các cơ quan, đơn vị, địa phương đều đã nhận được các văn bản chỉ đạo triển khai Luật PCTHCTL, nhưng việc thực thi vẫn còn lúng túng, thường chỉ thực hiện cấm hút thuốc đối với cán bộ, nhân viên trong cơ quan. Có không ít cơ quan cũng không có chuyển biến gì, nhiều người vẫn hút thuốc ngay trong phòng làm việc. Luật PCTHCTL nêu rõ, cơ quan thanh tra liên ngành về y tế từ trung ương đến địa phương, quản lý thị trường, công an và UBND các cấp có thẩm quyền xử phạt đối với các hành vi vi phạm liên quan đến thuốc lá. Người vi phạm phải có trách nhiệm nộp phạt tại các kho bạc theo quy định. Thế nhưng, những quy định này vẫn khó áp dụng vì việc bố trí lực lượng xử phạt gặp rất nhiều khó khăn, các cơ quan này còn phải tập trung lo toan nhiều việc chuyên môn, không thể rải nhân sự đi kiểm tra, xử phạt hành vi vi phạm Luật PCTHCTL. Ngoài ra, biện pháp chế tài yêu cầu người bị phạt đến kho bạc để nộp phạt cũng không khả thi, vì không gắn liền với các chế tài hữu hiệu khác để bắt buộc họ đi đóng phạt.
Luật PCTHCTL ra đời rất cần thiết để làm giảm các bệnh liên quan đến thuốc lá, giảm ô nhiễm môi trường, góp phần xây dựng thành phố văn minh. Tuy nhiên, để luật này đi vào cuộc sống, cần phải tổ chức thực hiện đồng bộ và kiên quyết hơn.
PHƯƠNG NGÂN (Trường CĐ Phát thanh - Truyền hình II)
