Di chỉ khảo cổ Mái đá Ngườm, Thần Sa, Võ Nhai. Ảnh: K.T.
Những năm gần đây, hàng ngàn khách du lịch đã tìm về Thần Sa, tản bộ qua những ngôi nhà sàn và những mảnh vườn xanh mướt của bản Trung Sơn, rồi đến ngồi lặng dưới những mái đá, dõi theo dòng sông để suy ngẫm về dòng chảy của thời gian. Khu di chỉ khảo cổ Thần Sa (Võ Nhai - Thái Nguyên) cách trung tâm TP Thái Nguyên chừng 25km về hướng Đông-Bắc.
Chạy xe trên con đường nhựa uốn lượn men theo chân những đồi chè xanh mướt, quang cảnh Thần Sa hiện ra tuyệt đẹp với chuỗi dãy đá vôi cao chất ngất nối tiếp nhau che bóng những dải thung lũng rất hẹp hai bên bờ sông Nghinh Tường. Những cánh rừng núi đá nguyên sinh tồn tại ở khu vực này là nơi sinh sống của hàng chục loài động thực vật quý hiếm có tên trong sách đỏ: sóc bay, cầy bay, rái cá… dấu vết của những loài vật thời tiền sử đã bị thời gian làm cho phôi phai song dấu tích thuở bình minh loài người vẫn đang còn lưu giữ đậm nét.
Di chỉ khảo cổ quan trọng nhất tại Thần Sa là hang Phiêng Tung và mái đá Ngườm. Mái đá Ngườm thuộc bản Trung Sơn, xã Thần Sa, nằm ngay bên bờ sông Nghinh Tường. Đây là một mái đá khổng lồ, chiều rộng chừng 60m, chiều cao 30m. Hang Phiêng Tung nằm trên sườn núi Mèo, cách Mái đá Ngườm 1km về phía Bắc, từ bản Trung Sơn nhìn lên, miệng hang giống hình miệng con hổ đá đang há ngoác nên dân địa phương gọi là hang Miệng Hổ. Hang rộng và thoáng, có 2 tầng, tầng dưới từng là nơi trú ngụ của người cổ đại với chiều cao 10m, rộng 10m, sâu 20m. Đây, thực sự là những ngôi nhà tạo hóa đã ban cho loài người. Hàng vạn công cụ đá tìm thấy ở đây minh chứng sự có mặt của những người Homosapions (người khôn ngoan) tại mảnh đất này trong suốt quá trình tiến hóa hàng vạn năm.
NGUYỄN MỸ
