Với cảnh “ráo mồ hôi là hết tiền”, người nghèo là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước những biến động bất lợi của nền kinh tế, ảnh hưởng của thiên tai hay những rủi ro bất ngờ trong cuộc sống.
Phá bỏ những quan niệm trước đây cho rằng các khu nhà nghèo nàn là thị trường rất “khó nhằn” đối với các công ty bảo hiểm, Liberty Mutual đang được đánh giá khá thành công với chương trình bảo hiểm nhỏ cho người nghèo (microinsurance) tại các nước đang phát triển ở châu Mỹ.
Mục tiêu của chương trình là giai cấp công nhân và tầng lớp người nghèo, vốn là lực lượng chiếm số đông trong dân số các nước đang phát triển nhưng lại ít được bảo vệ nhất.
Ý tưởng bảo hiểm nhỏ xuất phát từ những vấn đề phát sinh của chương trình tín dụng nhỏ. Michael McCord, người phát động chương trình tín dụng nhỏ ở châu Phi thập niên 90, cho biết khách hàng của ông thực sự rất cần được bảo hiểm. Bởi vì một khi thảm họa bất ngờ xảy ra, người không có bảo hiểm sẽ buộc phải thắt chặt chi tiêu, con cái phải nghỉ học, bán bớt tài sản… Mặc dù được giúp đỡ từ chương trình tín dụng nhỏ để cải thiện đời sống và phương tiện sản xuất kinh doanh, nhưng khi trong gia đình có người gặp sự cố về sức khỏe, tất cả của cải cũng sẽ đội nón ra đi. Kết cuộc, họ cũng không thoát khỏi cảnh nghèo hơn.
Bảo hiểm y tế là mặt hàng bán chạy nhất trong các sản phẩm bảo hiểm cho người nghèo vì nhiều nước chỉ cung cấp các dịch vụ chăm sóc tổng quát trên lý thuyết. Người nghèo đến bệnh viện công cũng phải thanh toán tất cả các chi phí, từ bữa ăn cho đến thuốc chữa bệnh. Công ty RSA cho biết, tại thị trường Colombia, họ đã bán được 60.000 hợp đồng bảo hiểm nhỏ trong một tháng, hầu hết là bảo hiểm y tế. Chỉ với 3.000peso mỗi tháng (chưa tới 2 USD) để đóng phí, những người mua bảo hiểm y tế ở Colombia sẽ được nhận khoảng 2.000 USD nếu họ nhập viện.
Cho đến nay, có khoảng 150 triệu người trên khắp thế giới mua hợp đồng bảo hiểm nhỏ, gấp đôi số người mua hình thức bảo hiểm này cách đây 5 năm. Trung Quốc và Ấn Độ là những thị trường lớn nhất nhưng thời gian gần đây doanh số bán bảo hiểm nhỏ đang bùng nổ ở Brazil, Mexico và Colombia.
Mặc dù làm ăn khá thuận lợi, nhưng nỗi khổ của các công ty bảo hiểm là khâu thu phí vì số tiền thu quá nhỏ. Vài công ty bảo hiểm đã liên kết với những dịch vụ tiện ích khác. Ví dụ ở Barranquilla, tiền bảo hiểm mua của Liberty được tính gộp vào các hóa đơn thanh toán tiền khí đốt hàng tháng của khách hàng.
Giới chuyên gia đánh giá bảo hiểm nhỏ sẽ là chìa khóa then chốt để chống đói nghèo bởi nó sẽ giúp các gia đình nghèo bớt lo sợ hơn khi nghĩ tới những rủi ro gặp phải trong lao động hay trong cuộc sống thường nhật. Trước khi đội ngũ nhân viên bảo hiểm của Công ty Liberty Mutual được triển khai vào các khu nhà ổ chuột ở thành phố Barranquilla, miền Bắc Colombia để chào bán sản phẩm, người dân nghèo ở khu vực này hàng ngày chỉ biết cầu nguyện để tránh được các tai nạn, bệnh tật, thất bát mùa màng, thiên tai…
Hạnh Chi
