Nhằm hướng tới sửa đổi luật bầu cử lần đầu tiên trong 70 năm qua, Hạ viện Nhật Bản đã thông qua dự luật hạ tuổi tối thiểu tham gia bỏ phiếu tại các cuộc bầu cử cấp quốc gia từ 20 tuổi hiện nay xuống 18 tuổi.
Dự luật đã được Hạ viện thông qua và dự kiến có hiệu lực sớm nhất vào ngày 17-6, sau khi được Thượng viện phê chuẩn. Nếu dự luật được ban hành, các cử tri 18 và 19 tuổi có thể bắt đầu bỏ phiếu từ cuộc bầu cử Thượng viện vào năm sau, trừ khi Hạ viện bị giải tán trước thời điểm đó. Như vậy, khoảng 2,4 triệu người ở tuổi 18 và 19 sẽ trở thành các cử tri vào năm 2016.
Bên cạnh đó, do luật trưng cầu dân ý sửa đổi của Nhật Bản đã có hiệu lực nên trong vòng 4 năm tới, độ tuổi bỏ phiếu trưng cầu dân ý về thay đổi hiến pháp cũng sẽ được hạ xuống 18 tuổi thay vì 20 tuổi như hiện nay. Sự thay đổi tương tự cũng được áp dụng với việc bổ nhiệm vào các ủy ban điều hành bầu cử Nhật Bản. Trong khi đó, độ tuổi tối thiểu cho các vị trí giám sát không chuyên và thành viên của ủy ban thẩm tra khởi tố vẫn được giữ ở 20 tuổi. Việc Hạ viện Nhật Bản thông qua dự luật này được cho là một thắng lợi của liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ tự do (LDP) và đảng Công minh mới.
Cuộc thăm dò dư luận do Japan Times tổ chức cho thấy dự luật đã nhận được sự ủng hộ của đa số thanh niên Nhật. Aine Suzuki, một học sinh trung học tại Tokyo cho biết rất háo hức khi biết rằng trong vòng 2 năm nữa, cô có quyền đi bỏ phiếu. Suzuki cho rằng dự luật sẽ thu hút sự quan tâm đến chính trị của thế hệ trẻ tại Nhật Bản hơn so với hiện nay.
Việc xúc tiến dự luật nhằm thu hút thêm số lượng cử tri mới cũng là một trong những mục đích của Chính phủ Nhật do ngày càng xuất hiện nhiều lo ngại về việc thế hệ trẻ đang thờ ơ với các hoạt động chính trị ở cả cấp địa phương lẫn cấp quốc gia. Theo thống kê của Bộ Nội vụ Nhật Bản, trong cuộc bầu cử Hạ viện vào tháng 12 năm ngoái, tỷ lệ những người ở độ tuổi 20 đi bầu chỉ chiếm khoảng 32,58%. Còn trong cuộc bầu cử hội đồng địa phương trên toàn quốc diễn ra vào ngày 26-4, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp ở mức thấp kỷ lục là 50,53%.
Trước thực trạng trên, trong thời gian gần đây, giới nghị sĩ muốn khuyến khích thanh niên đi bỏ phiếu, đặc biệt trong bối cảnh dân số nước này không ngừng già hóa và suy giảm nhanh chóng đang đe dọa đến hệ thống bầu cử với việc làm giảm bớt số lượng cử tri. Hiện dân số Nhật Bản khoảng 128 triệu người nhưng nhóm người cao tuổi chiếm tới 23% tổng dân số, một trong những tỷ lệ người cao tuổi lớn nhất trên thế giới. Theo dự báo của Chính phủ Nhật Bản, tỷ lệ người dân ở độ tuổi 65 trở lên sẽ đạt gần 40% dân số nước này vào năm 2060.
Chưa rõ về tính hiệu quả nếu dự luật trên được ban hành thành luật trong thời gian tới nhưng trước mắt, đây vẫn là một bước tiến mới trong hệ thống chính trị Nhật Bản. Sự ủng hộ của thanh niên Nhật đối với dự luật được dự báo sẽ tạo thêm luồng sinh khí mới cho các cuộc bầu cử trong tương lai.
THANH HẰNG
