Ngày 19-7-2005, UBND quận Tân Bình đã ra quyết định “Xử phạt hành chính trong lĩnh vực thú y, quản lý nhà nước về y tế và trong lĩnh vực thương mại” đối với ông Nguyễn Hoàng Anh, là chủ toàn bộ 1.225kg gà đông lạnh bị thu giữ vì không có giấy chứng nhận kiểm dịch, kinh doanh thực phẩm quá hạn sử dụng, thực phẩm bị nhiễm khuẩn... với tổng mức phạt 3,7 triệu đồng. Như vậy sau hơn 2 tháng chờ đợi, dư luận đã bất ngờ khi nghe kết quả xử lý xem ra khá “nhẹ nhàng” này.
- Các qui định của nhà nước đều bị vi phạm
Lúc 1 giờ 30 sáng ngày 30-4- 2005 công an phường 8 phối hợp với trạm thú y Tân Bình phát hiện xe tải đông lạnh do tài xế Nguyễn Thanh Quang ngụ tại phường Phú Trung, quận Tân Phú đang xuống hàng thịt gà đông lạnh để bán cho Lê Vũ Phong ngụ tại đường Lạc Long Quân, phường 8, quận Tân Bình. Qua kiểm tra, các cơ quan chức năng tạm giữ 1.225 kg thịt gà đã làm sẵn đông lạnh không có giấy kiểm dịch sản phẩm động vật và không có bao bì đúng theo quy định đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Qua điều tra xác minh được biết, số hàng trên là của cơ sở tư nhân Trường An, đường Trịnh Phong Đáng, phường Linh Tây, quận Thủ Đức do ông Trương Trường Sơn làm chủ kinh doanh đã được UBND quận Thủ Đức cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: mua bán gà sống, giết mổ gia cầm, bảo quản thịt gà đông lạnh. Về nguồn gốc, thịt gà trên là do cơ sở Trường An ký hợp đồng mua của Công ty TNHH chăn nuôi CP Việt Nam- KCN Biên Hòa 2, tỉnh Đồng Nai thuê gởi tại kho Panasato KCN Sóng Thần, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
Ngày 30-4-2005 ông Sơn xuất bán cho Nguyễn Hoàng Anh, đường Hà Huy Giáp, phường Thạnh Lộc, quận 12. Nguyễn Hoàng Anh bán lại cho bà Nguyễn Thị Hài phường 5, quận 8. Số thịt gà trên bà Hài sẽ tiếp tục bán lẻ cho các mối lái tại khu vực bến xe quận 8, huyện Bình Chánh. Lúc 1 giờ 30 ngày 30- 04- 2005 sau khi đã thỏa thuận mua bán với Nguyễn Hoàng Anh với số lượng 1.225kg thịt gà nói trên bà Hài yêu cầu Quang là tài xế do Anh thuê chở đến đường Lạc Long Quân, quận Tân Bình để bán cho Phong thì bị bắt giữ.
- Xử lý hành chính...
Sau gần 2 tháng thụ lý hồ sơ, ngày 27-6-2005, Đội cảnh sát Điều tra tội phạm về Trật tự quản lý kinh tế và chức vụ công an quận Tân Bình đã có văn bản đề nghị chuyển hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính vụ việc trên với các lý do: Xét hàng hóa tạm giữ là 1.225 kg gà có giá trị thành tiền 15.557.500 đồng chưa đủ định lượng theo BLHS quy định (từ 100 triệu đồng trở lên để xử lý theo điều 159 BLHS). Xác minh thân nhân lai lịch của Anh và Sơn chưa có tiền án tiền sự hoặc đã bị xử lý hành chính về hành vi trên do đó không cấu thành tội hình sự kinh doanh trái phép.
Công an quận Tân Bình cũng đã tiến hành xác minh tại các quận Thủ Đức, Tân Bình, 8, 9, 6 nơi liên quan đến nguồn gốc mua bán thịt gà đông lạnh nói trên, kết quả đến nay chưa phát hiện có ổ dịch bệnh cũng như chưa xảy ra trường hợp nào gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng, do vậy hành vi trên chưa đủ yếu tố để xử lý hình sự về hành vi làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người; làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật, thực vật và vi phạm qui định về vệ sinh an toàn thực phẩm theo Bộ Luật hình sự. Cơ quan Cảnh sát điều tra công an quận Tân Bình đã trao đổi thống nhất với Viện Kiểm sát nhân dân quận Tân Bình ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự, chuyển xử lý hành chính.
Căn cứ trên văn bản của Công an quận Tân Bình, UBND quận đã ra Quyết định “Xử phạt hành chính trong lĩnh vực thú y, quản lý nhà nước về y tế và trong lĩnh vực thương mại” với tổng số tiền nộp phạt là 3,7 triệu đồng.
- Không thỏa đáng
Theo các cơ quan chức năng quận Tân Bình, 3 lý do để không khởi tố vụ án đối với vụ việc trên là các hành vi trên chưa gây hậu quả nghiêm trọng; giá trị thành tiền chưa đủ định lượng theo BLHS quy định (từ 100 triệu đồng trở lên để xử lý theo điều 159 BLHS) và cuối cùng là chưa đủ căn cứ chứng minh hành vi làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người. Ba lý do trên được xem là có lý, nhưng xét về đạo đức xã hội và ý nghĩa thực tế thì còn không ít chuyện phải bàn. Trên 1,2 tấn gà không đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực thẩm do một đơn vị không có giấy phép kinh doanh, không có giấy chứng nhận kiểm dịch đang tiến hành giao dịch và chuẩn bị tung ra thị trường đến tay người tiêu dùng.
Thế nhưng, khi bị phát hiện thì chỉ bị phạt 3,7 triệu đồng. Ông Hoàng Văn Nam, Chánh Thanh tra Chi cục Thú y TPHCM bức xúc: “Mức hình phạt trên tuy đúng theo các qui định của pháp luật, nhưng thực tế thì không đủ sức răn đe và ngăn chặn các đối tượng vi phạm. Tôi nghĩ, chúng ta cần có các biện pháp mạnh tay hơn với các hành vi vi phạm này”. Ông Châu Văn La, Phó chủ tịch UBND quận Tân Bình thì cho biết, ngay sau khi phát hiện vụ việc, chủ trương của lãnh đạo quận là xử lý đến nơi đến chốn với khung hình phạt cao đủ sức răn đe. “Tuy nhiên, sau quá trình điều tra, xét nghiệm...kết quả, mặc dù chúng tôi đã nghiên cứu rất kỹ các văn bản pháp luật có liên quan với khung hình phạt cao nhất nhưng mức phạt chỉ đến 3,7 triệu đồng...” ông La nói.
Xử phạt nhẹ với các hành vi vì lợi nhuận coi thường sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng như hiện nay, vô hình trung chúng ta đã dung dưỡng cho các đối tượng này tiếp tục coi thường pháp luật.
Chiến Dũng – Quốc Hùng
