Ở đó, người thầy không chỉ đóng vai trò truyền đạt tri thức mà còn giáo dục kỹ năng sống, bồi dưỡng đời sống tinh thần cho học sinh.
Lồng ghép kỹ năng sống vào hoạt động trải nghiệm
Giữa tuần qua, hơn 1.000 học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (quận 1) đã có một ngày “học mà chơi” hết mình tại hồ bơi Nguyễn Bỉnh Khiêm khi tham gia “Ngày hội xuống nước”, hoạt động do nhà trường phối hợp với Trung tâm Thể dục thể thao quận 1 tổ chức. Đây là một trong những hoạt động nhằm hưởng ứng cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, đồng thời thực hiện chỉ đạo của Bộ GD-ĐT về triển khai công tác phòng chống đuối nước và thí điểm dạy bơi trong trường phổ thông.
Sau nghi thức khai mạc, học sinh trong đội tuyển bơi của trường đã kết hợp với các thành viên đội tuyển bơi lội của Trung tâm Thể dục thể thao quận 1 trình diễn nghệ thuật bơi lội rất đẹp mắt, với nhiều kiểu bơi như bơi trườn, bơi ngửa, bơi ếch, bơi sải, bơi bướm... Sau đó, lần lượt học sinh ở từng khối lớp được xuống hồ bơi tự do thỏa thích trong làn nước trong xanh dưới sự giám sát chặt chẽ của các huấn luyện viên.
Trước đó, trong tuần lễ đầu tiên của tháng 4, toàn bộ học sinh khối 3 của trường này đã có buổi học tập ngoại khóa tại Thảo Cầm viên. Tại đây, các em không chỉ được xem các đoạn phim tư liệu về sự biến đổi nhiệt độ của Trái đất và giới thiệu một số loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng, mà còn được tham quan khu vực vườn thú, được tận mắt quan sát các loài bò sát để tìm hiểu về quá trình sinh sống, thăm vườn hồng hạc, xem những chú công Ấn Độ xòe đuôi và thích thú chạm vào bộ lông của những chú ngựa con. Hoạt động không chỉ giúp học sinh được trải nghiệm thiên nhiên trong thực tế mà qua đó còn giúp các em hiểu hơn về tầm quan trọng của việc giữ gìn hệ sinh thái, có ý thức bảo vệ môi trường và bảo tồn các loài động vật quý hiếm.
Cũng nhằm mục đích giáo dục nhận thức, lối sống cho học sinh, vào cuối tháng 3-2019, Tổ Địa lý Trường THPT Lương Thế Vinh (quận 1) đã tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp với chủ đề “Bảo vệ hành tinh xanh”.
Một hình thức trải nghiệm khác, vào cuối tháng 2-2019, Trường THCS Minh Đức (quận 1) đã tổ chức cho toàn bộ đội tuyển học sinh giỏi cấp quận của trường tham gia buổi ngoại khóa với chủ đề “Hành trình Biệt động Sài Gòn”. Tham gia hành trình, học sinh được tới thăm một số di tích lịch sử từng là căn cứ địa của các chiến sĩ Biệt động Sài Gòn năm xưa...
Cần sự chủ động của mỗi giáo viên
Bà Trần Thúy An, Hiệu trưởng Trường THCS Minh Đức, cho biết bên cạnh các hình thức trao tặng giấy khen, phần thưởng cho học sinh có thành tích xuất sắc trong học tập, thi đua, phong trào thể dục thể thao, thì hoạt động về nguồn với hành trình đến các “địa chỉ đỏ” là một trong những hình thức khen thưởng mới lạ, vừa động viên tinh thần nỗ lực học tập của học sinh, vừa giúp các em bồi dưỡng thêm nhiều kiến thức xã hội, biết tưởng nhớ công ơn của các chiến sĩ năm xưa đã anh dũng nằm xuống vì nền độc lập, tự do của đất nước.
Ở góc độ khác, ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du (quận 10), bày tỏ hoạt động trải nghiệm cho học sinh chỉ phát huy hiệu quả khi có nội dung gần gũi, biết “đánh trúng” tâm lý học sinh đang cần gì và thiếu gì. Vị hiệu trưởng chia sẻ: “Trong nhiều hoạt động ngoại khóa, trường sẵn sàng chi tiền mời các ca sĩ tuổi teen đang được học sinh hâm mộ. Tuy tôi không thuộc lời tất cả bài hát nhưng có thể nhún nhảy, hòa vào bầu không khí phấn khích cùng học sinh. Chỉ khi thật sự đặt mình vào vị trí học trò để gần gũi và chia sẻ với các em, người thầy mới có thể đồng hành, giáo dục các em nhiều kỹ năng sống bổ ích”.
Mới đây, tại lễ khai mạc cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia khu vực phía Nam do Bộ GD-ĐT tổ chức, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho biết, sự bùng nổ tri thức cùng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã làm thay đổi nội dung GD-ĐT: Người học phải thay đổi cách học, người dạy thay đổi cách dạy song song với việc đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá.
Chương trình giáo dục phổ thông mới đang hướng đến mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực người học, giúp học sinh áp dụng kiến thức đã học giải quyết vấn đề trong thực tế. Tuy nhiên, để thực hiện mục tiêu đó, đại diện Bộ GD-ĐT cho rằng, mỗi giáo viên, cán bộ quản lý cần ý thức việc học tập, bồi dưỡng là nhiệm vụ tự thân, được thực hiện thường xuyên nhằm đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp.
Đặc biệt, trong bối cảnh xã hội đang bị chi phối bởi nhiều ảnh hưởng tiêu cực, trường học cần quan tâm nhiều hơn nữa chất lượng các hoạt động trải nghiệm cho học sinh, trong đó không chỉ nhằm mục đích chia sẻ kiến thức mà còn bồi dưỡng tâm hồn, giúp học sinh trở thành người có ích trong xã hội.
