Để mỗi ngày đều là “Ngày 4-10”

 TPHCM, bên cạnh việc chú trọng xây dựng đào tạo đội ngũ chữa cháy, cứu nạn cứu hộ (CNCH) chuyên nghiệp, lực lượng Cảnh sát PCCC-CNCH thành phố luôn tập trung tuyên truyền và xây dựng phong trào toàn dân PCCC với mục đích nâng cao nhận thức về phòng chống cháy nổ trong mọi người.

Lực lượng PCCC tại chỗ xử lý 75% sự cố cháy nổ 

Những năm qua, TPHCM là địa phương có tốc độ đô thị hóa và phát triển kinh tế nhanh nhất nhì cả nước; từ đó nhiều công ty, nhà máy, cơ sở sản xuất cũng liên tục được hình thành và đi vào hoạt động. Kéo theo đó, nhu cầu sử dụng điện, xăng dầu, khí gas hóa lỏng, các chất dễ cháy, nổ ngày càng nhiều, dẫn đến nguy cơ xảy ra cháy, nổ ngày càng tăng. 

Từ năm 2014 đến nay, trên địa bàn TPHCM đã xảy ra 7.240 tai nạn, sự cố liên quan đến cháy nổ và CNCH (tăng 1.511 tai nạn, sự cố). Trong đó có 6.245 vụ cháy, làm chết 85 người, bị thương 238 người, gây thiệt hại tài sản gần 857 tỷ đồng. Nguyên nhân gây cháy chủ yếu do sơ suất trong sử dụng hệ thống, thiết bị điện; bất cẩn trong sinh hoạt sản xuất, hoặc do đốt cỏ, rác gây cháy lan. Qua thống kê cũng cho thấy, thiệt hại lớn đa phần là cháy nhà và cơ sở kinh doanh của người dân. Từ các vụ cháy xảy ra và hậu quả to lớn để lại đã khiến người dân càng nhận thức được tầm quan trọng của công tác phòng cháy và chữa cháy ban đầu.

Để giảm thiểu số vụ cháy, nổ và thiệt hại do cháy, nổ gây ra, Phòng Cảnh sát PCCC-CNCH (PC07) - Công an TPHCM đã đẩy mạnh xây dựng phong trào toàn dân tham gia PCCC, xem đây là giải pháp quan trọng hàng đầu mang lại hiệu quả cao trong việc đảm bảo an toàn PCCC và CNCH trên địa bàn. Công an TPHCM cũng tăng cường xây dựng, bồi dưỡng lực lượng PCCC tại chỗ. Lực lượng này thường xuyên kiểm tra, tuần tra, canh gác nhằm phát hiện những thiếu sót trong công tác phòng cháy và xử lý kịp thời các sự cố cháy nổ ngay khi mới phát sinh tại cơ sở.

Với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm và dân kiểm tra” trong công tác PCCC, các đơn vị trực thuộc Cảnh sát PCCC-CNCH thường xuyên tổ chức tuyên truyền huấn luyện nghiệp vụ PCCC-CNCH cho lực lượng PCCC cơ sở, dân phòng và nhân dân trên địa bàn thành phố. Hướng dẫn các cơ sở, khu dân cư tăng cường công tác tự kiểm tra về PCCC-CNCH để kịp thời phát hiện và khắc phục các sơ hở, thiếu sót, các nguyên nhân điều kiện phát sinh có thể dẫn đến cháy, nổ. Củng cố, xây dựng lực lượng PCCC tại chỗ, hướng dẫn trang bị các dụng cụ, phương tiện PCCC phù hợp, đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các vụ cháy, nổ khi mới phát sinh. Đặc biệt là công tác xây dựng, nhân rộng các mô hình phong trào điển hình, để vận động các tầng lớp nhân dân tham gia. Bên cạnh đó, Cảnh sát PCCC-CNCH đã tích cực tham mưu Thành ủy, UBND TPHCM chỉ đạo các sở ban ngành, địa phương triển khai thực hiện Chỉ thị số 47 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC. 

Kết quả, được sự quan tâm, chú trọng của cấp ủy, lãnh đạo các cấp và các cơ quan ban ngành, công tác PCCC trên địa bàn thành phố đã có những chuyển biến rõ rệt. Nhận thức của doanh nghiệp về vai trò, tầm quan trọng của công tác PCCC được nâng lên, tạo được ý thức thường trực, cảnh giác đề phòng cháy, nổ trong nhân dân. Lực lượng dân phòng, PCCC cơ sở được củng cố và phát huy hiệu quả theo 4 phương châm tại chỗ. 

Trên địa bàn TPHCM hiện lập đủ 1.991 đội dân phòng trên 1.991 khu phố, ấp với tổng số 21.461 đội viên, gồm nhiều thành phần nghề nghiệp khác nhau. Thành phố cũng đã thành lập 41.461 đội PCCC cơ sở với 305.038 đội viên. Đáng nói, lực lượng PCCC tại chỗ đã kịp thời xử lý 4.650/6.245 sự cố về cháy, chiếm tỷ lệ 74,45% trên tổng số các sự cố về cháy trên địa bàn TPHCM; phối hợp với lực lượng Cảnh sát PCCC tham gia chữa cháy 1.595 vụ.

Đối với công tác CNCH của lực lượng Cảnh sát PCCC, trong khoảng thời gian nói trên, Công an TPHCM đã kiểm tra an toàn PCCC 374.064 lượt cơ sở, lập biên bản kiểm tra, phát hiện kịp thời các cơ sở nguy hiểm về cháy nổ. Trực tiếp chữa cháy 1.591 vụ trên tổng số sự cố về cháy trên địa bàn thành phố, cứu được 712 người, tìm 209 thi thể nạn nhân giao lại cho địa phương.

Xây dựng ý thức PCCC trở thành nguyên tắc sống, kỹ năng xử lý tình huống

Thời gian tới, lực lượng Cảnh sát PCCC-CNCH TPHCM tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong công tác tham mưu, vận động nhân dân tích cực hưởng ứng, tham gia, xây dựng phong trào toàn dân PCCC. Trước hết, phải được thực hiện bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất số vụ cháy, nổ và thiệt hại do cháy, nổ gây ra; kiềm chế các vụ cháy lớn, gây hậu quả nghiêm trọng.

Khi có cháy nổ xảy ra, những người tiếp cận đầu tiên là lực lượng cơ sở, nên kỹ năng và kinh nghiệm PCCC-CNCH sẽ giúp giảm thiểu tổn thất vật chất và nhất là về con người. Tại Việt Nam, việc phổ cập kiến thức, kỹ năng PCCC đã được quy định cụ thể tại Điều 2a của Luật PCCC: “Cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm quy định việc lồng ghép kiến thức và kỹ năng về PCCC vào chương trình giảng dạy, hoạt động ngoại khóa trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác phù hợp với từng ngành học, cấp học”. Tương tự, Nghị định 79/2014 quy định: “Bộ GD-ĐT chủ trì, phối hợp với Bộ Công an xây dựng nội dung, thời lượng bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về PCCC để lồng ghép vào chương trình giảng dạy, hoạt động ngoại khóa trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác phù hợp với từng cấp học, ngành học”.

Do đó, công tác giáo dục, tuyên truyền về PCCC thường xuyên được cơ quan chức năng và các cơ sở giáo dục phối hợp triển khai thông qua các chương trình tập huấn, ngoại khóa vào đầu năm học, chương trình “Học kỳ PCCC và CNCH”, chương trình “Một ngày làm lính cứu hỏa” trong các dịp hè. Để đẩy mạnh công tác này một cách rộng khắp, Công an TPHCM sẽ yêu cầu công an các quận huyện tiếp tục tăng cường tổ chức tập huấn, trang bị kỹ năng PCCC-CNCH cho người dân, trong đó chú trọng các đối tượng học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động. Không ngừng củng cố và xây dựng lực lượng PCCC tại chỗ mạnh về chất, lớn về lượng; phát huy tốt phương châm 4 tại chỗ (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ và vật tư hậu cần tại chỗ); tăng cường trang bị phương tiện PCCC đủ sức dập tắt cháy khi xảy ra cháy; xây dựng phương án PCCC sát với thực tế và đặc điểm tình hình cơ sở…

Và, để giảm thiểu số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra thì công tác PCCC phải thực hiện thường xuyên chứ không chỉ vào ngày 4-10 hay tháng 10 hàng năm. Trước diễn biến thực tế cháy, nổ ngày càng gia tăng, trong khi phương tiện trang thiết bị chữa cháy đang còn nhiều hạn chế, thì mỗi tập thể, cá nhân cần xây dựng ý thức PCCC trở thành nguyên tắc sống, kỹ năng xử lý tình huống khi có sự cố cháy nổ xảy ra. PCCC là trách nhiệm chung của mọi người, mọi nhà vì một cuộc sống bình yên, hạnh phúc.