TPHCM đang nở rộ việc cho thuê đất trồng rau sạch, theo diện trọn gói (trồng rau sẵn, cung cấp cho người thuê); hoặc chỉ thuê đất và tự trồng, với đủ mức giá. Nhiều nơi còn cung cấp cả dịch vụ gắn camera, gửi quy trình trồng, phun thuốc, chăm sóc… qua mạng cho người thuê.
Nhu cầu cấp thiết
Thực tế cho thấy, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm sạch, trong đó có rau củ sạch đang cực kỳ cấp thiết đối với người dân. Trường hợp gia đình có đất thì tranh thủ thiết kế mảnh vườn nhỏ cung cấp rau tươi cho cả nhà. Ngược lại, gia đình không có đất, hoặc đất không đủ trồng nhiều loại rau thì họ sẽ đi thuê. Tức là dù có hay không, mỗi người đều có tâm lý kiếm cho mình miếng đất nhỏ để chủ động nguồn rau củ an toàn, đảm bảo sức khỏe gia đình. Chị Vũ Thị Mỹ Hằng, ngụ tại khu dân cư Nam Long (quận 7), chia sẻ: “Nhà có con nhỏ, nên tôi rất thận trọng khi mua thực phẩm chế biến cho con, nhất là các loại rau xanh. Sau quá trình tìm hiểu, tôi quyết định thuê đất trồng rau diện trọn gói giá 1,7 triệu đồng/tháng tại nông trại Rau Sạch Nhà Ai do chính nhà vườn trồng, chăm sóc, thu hoạch, giao tận nhà. Rảnh rỗi, tôi có thể đến thăm vườn lúc nào cũng được”.
Rau tại nông trại Rau Sạch Nhà Ai. Ảnh: GIA HÂN
Nông trại Rau Sạch Nhà Ai của anh Bùi Công Ngân nằm tại xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, có diện tích khoảng 4.000m2, đang áp dụng chính sách cho thuê trọn gói, giao rau tại nhà vào các ngày thứ hai, tư, sáu hoặc thứ ba, năm, bảy. Mức giá cho thuê lần lượt 1,3 triệu đồng và 1,7 triệu đồng/tháng đối với vườn có diện tích 35m2 hoặc 50m2. Ghi nhận tại trang trại, các luống rau xanh mướt, màu sắc tươi tắn. Chỉ vào luống rau muống khoảng 40m2, anh Ngân cho biết, toàn bộ rau tươi sạch được trồng theo quy chuẩn VietGAP. Một số loại như rau muống, dền, đọt bí... được trồng hoàn toàn bằng phương pháp truyền thống, không sử dụng thuốc kích thích, thuốc trừ sâu. Trung bình mỗi tháng, lượng rau giao cho khách từ 30kg - 35kg (diện tích 35m2); 40kg - 45kg (diện tích 50m2). Để tăng diện tích trồng rau cung ứng cho thị trường, anh Ngân cùng người thân đang chuẩn bị mở thêm một nông trại rau khác tại huyện Củ Chi. Ở địa điểm mới này, anh Ngân sẽ gắn camera giúp khách hàng tiện theo dõi quy trình trồng.
Tại khu Thảo Điền (quận 2) TPHCM cũng có nông trại Family Garden chuyên cung cấp các sản phẩm rau an toàn, ngoài ra còn dành khoảng 200 ô vườn để cho khách thuê trồng rau, với mức phí khoảng 650.000 đồng/tháng cho vườn diện tích 10m2, nhưng phải ký hợp đồng ít nhất 3 tháng. Ngoài ra, trang trại cung cấp sẵn hạt giống, vật tư nông nghiệp các loại để giúp khách hàng dễ dàng lựa chọn; hoặc cung cấp dịch vụ chăm sóc rau củ cho khách bận rộn với giá 200.000 đồng/tháng. Bên cạnh đó, hàng loạt địa điểm cho thuê khác ở huyện Hóc Môn, quận Tân Bình, quận 9… cũng được chào hàng công khai, giá cạnh tranh, thậm chí còn cung cấp dịch vụ gắn camera, gửi quy trình chăm sóc qua mạng cho người đặt dịch vụ.
Cần “cánh tay nối dài” của Nhà nước
Trao đổi về phong trào thuê đất trồng rau sạch của người dân, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Đạt, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết nhiều người bạn nghỉ hưu như ông đang rất lo lắng, loay hoay với việc tìm nguồn rau sạch cho gia đình. “Chính tôi công tác nhiều năm, chuyên về lĩnh vực kiểm dịch thực vật, hiểu khá rõ về vấn nạn rau quả nhiễm hóa chất, thuốc trừ sâu, chất tăng trưởng..., nhưng cũng không dễ tìm mua rau sạch đạt chuẩn. Mình mua đại, chứ rất khó để có thể truy xuất nguồn gốc, xuất xứ. Mọi người lo lắng, chủ động thuê đất trồng rau, đảm bảo bữa ăn an toàn cho cả nhà cũng là chuyện dễ hiểu”, TS Nguyễn Hữu Đạt chia sẻ.
Tuy nhiên, ngay những nhà vườn đầu tư công nghệ, chuyên cung ứng rau sạch và dịch vụ trồng rau sạch cho thị trường TPHCM cũng gặp những khó khăn. Đầu tư vốn lớn nhưng khi nhu cầu nhiều, thị trường lại xuất hiện tình trạng mập mờ, làm nhái, cạnh tranh không lành mạnh. Để dẫn chứng điều này, một chủ trang trại trồng và cho thuê đất trồng rau sạch tại huyện Bình Chánh bức xúc nói: “Từ lời giới thiệu, cách tiếp thị sản phẩm, giá từng mặt hàng... của bên tôi đều bị một số trang mạng sao chép gần như nguyên vẹn. Khách hàng thắc mắc, liên lạc với tôi vì tưởng rằng tôi mở thêm cơ sở mới”. Hiện thị trường cũng xuất hiện nhiều lời rao, cam kết cung cấp rau non, ngọt đủ dinh dưỡng, đạt 4kg - 4,5kg/m2 mỗi tháng, chuẩn an toàn. Thế nhưng, theo anh Bùi Công Ngân, chủ nông trại Rau Sạch Nhà Ai phân tích, điều này khó khả thi, không loại trừ việc trà trộn rau kém phẩm chất. Chẳng hạn, đối với rau muống baby, chỉ khoảng 15 ngày đã thu hoạch, nhằm đảm bảo cho rau đủ chất dinh dưỡng, chứ không chờ đủ 30 ngày (vì dễ mất chất, không ngon). Nhưng nếu thu hoạch sớm kiểu này thì nhà vườn thiệt thòi, vì chỉ đạt sản lượng ở mức 1,5kg/m2, thay vì đạt 2,5kg/m2 nếu thu hoạch muộn ngày.
Từ kinh nghiệm thực tế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thành công hàng ngàn tấn trái cây sang các thị trường khó tính (Mỹ, Nhật Bản, Úc...), TS Nguyễn Hữu Đạt cho biết, thực sự không nhất thiết phải yêu cầu nông dân trồng rau quả có chứng nhận VietGAP, mà chỉ cần sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP là được. Ngược lại, nhà sản xuất cần trưng ra cho người tiêu dùng biết được sản phẩm đạt các chuẩn nào (kết quả thử nghiệm mẫu đất trồng, nước...). Áp lực thị trường đòi hỏi doanh nghiệp, người nông dân phải làm ăn đàng hoàng. Đối với bài toán rau sạch, TS Nguyễn Hữu Đạt cho rằng: “Rất cần có “bàn tay nối dài” của Nhà nước trong việc giám sát, hỗ trợ nông dân, người tiêu dùng. Có thể huy động thêm những nhà sản xuất, kinh doanh, chuyên gia giàu kinh nghiệm dù đã nghỉ hưu để hỗ trợ công việc này. Mặc dù việc thuê đất trồng rau chỉ mang tính tự phát nhưng cũng cần giúp đỡ người dân về phương pháp trồng, kỹ thuật... để cho ra các sản phẩm sạch đúng nghĩa”.
THI HỒNG
