Xem nghệ thuật truyền thống ở sân trường
Những ngày gần cuối năm, sân Trường THCS Văn Lang (phường Tân Định, TPHCM) bỗng náo nhiệt sôi nổi khi hơn 500 em học sinh được các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TPHCM hướng dẫn cách hóa trang, cách thể hiện các vũ đạo cơ bản của nghệ thuật hát bội. Tiếp đó, các em được xem các trích đoạn tuồng về những nhân vật lịch sử như Trần Hưng Đạo, Võ Thị Sáu…
Những tràng pháo tay không ngớt của các em khi nghe những lời ca hay, chiêm ngưỡng một vũ đạo đẹp đã cho thấy, nghệ thuật sân khấu truyền thống vốn tưởng xa cách với lớp trẻ nay lại trở nên gần gũi, dễ hiểu. “Xã hội phát triển, công nghệ đang chiếm lĩnh cuộc sống, đôi lúc các con không có điều gì lắng đọng lại trong tâm hồn. Chính nghệ thuật dân gian, truyền thống là điểm nhấn cho các con cơ hội ngồi lắng lại, thưởng thức, tiếp nhận, để cuộc sống của các con thêm tươi đẹp hơn”, thầy Trần Ngọc Lâm, Hiệu trưởng Trường THCS Văn Lang, chia sẻ.
Trong năm 2025, đã có hàng trăm suất diễn thuộc chương trình Sân khấu học đường được tổ chức với rất nhiều loại hình đa dạng, từ hát bội, cải lương, đến âm nhạc cách mạng, âm nhạc dân tộc…, mang đến cho học sinh, sinh viên không khí nghệ thuật đặc sắc, giới thiệu những nét đẹp của văn hóa truyền thống, giúp các em thêm hiểu, thêm yêu nghệ thuật của dân tộc mình.
Không chỉ biểu diễn, Sân khấu học đường còn là nơi giúp các bạn trẻ yêu nghệ thuật có được cơ hội biểu diễn, từ đó tìm kiếm các tài năng, lớp nghệ sĩ trẻ kế thừa. Vừa qua, những sinh viên yêu thích nghệ thuật truyền thống của Trường Đại học FPT TPHCM đã cùng với các nghệ sĩ Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang đến Trường Tiểu học, THCS, THPT Ngô Thời Nhiệm (phường Bình Tân, TPHCM), biểu diễn phục vụ nhiều tiết mục trích đoạn cải lương, nhạc cụ dân tộc...
Các em học sinh của trường đã được các anh chị sinh viên, các nghệ sĩ giới thiệu các loại nhạc cụ dân tộc, cùng hòa ca các bài hát quen thuộc, như: Trống cơm, Bắc kim thang, Viết tiếp câu chuyện hòa bình, Có không giữ mất đừng tìm... “Đến các trường, chúng tôi rất vui vì cảm nhận được sự đón nhận và phản hồi nhiệt tình của các em trong các buổi giao lưu biểu diễn. Đó là nguồn động lực rất lớn để chúng tôi thực hiện, tham gia thêm nhiều chương trình nhằm góp phần lan tỏa tình yêu nghệ thuật truyền thống đến xã hội”, nghệ sĩ Kim Long, giảng viên dạy đàn tranh, bộ môn Âm nhạc truyền thống, Trường Đại học FPT TPHCM, bày tỏ.
Nâng cao kiến thức, nuôi dưỡng đam mê
Do đặc thù của sân khấu kịch nên các nhà hát khó đưa kịch nói đến với các trường học. Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản các đơn vị sân khấu tổ chức theo cách của riêng mình. Điển hình như sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh đã kết nối với các trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, Nguyễn Thượng Hiền, Marie Curie, Trần Phú… để vào dịp trước hay sau khi thi học kỳ 1, hoặc đầu học kỳ 2, các trường sẽ tổ chức đưa các em đến với sân khấu xem các vở kịch mang tính giáo dục, gắn với môn Văn ở trường, như: Bông hồng cài áo, Rau răm ở lại, Bàn tay của trời, Tóc mai sợi vắn sợi dài… Sau buổi xem kịch, học sinh sẽ làm bài thu hoạch, phát triển được nhiều hơn tư duy, kiến thức văn học qua bài viết ghi lại cảm xúc, cảm nhận về tác phẩm sân khấu.
NSƯT Ngọc Khanh, người tham gia thực hiện dự án Thiên sắc vạn diện, bày tỏ: “Tôi luôn mong đưa hát bội đến gần với sinh viên, giới trẻ. Chỉ khi các em hiểu hát bội, thích hát bội thì mới tìm đến hát bội. Và như vậy, loại hình văn hóa nghệ thuật mang đậm bản sắc dân tộc mới không bị mai một”.
Nghệ sĩ, đạo diễn Ái Như, đồng sáng lập sân khấu xã hội hóa Hoàng Thái Thanh, tâm sự: “Điều hạnh phúc nhất là sau 13 năm tổ chức mô hình biểu diễn phục vụ học sinh, sinh viên, đến nay, có nhiều em sau khi ra trường, đi làm, lập gia đình, có em đi du học và làm việc ở nước ngoài, nhưng hễ có dịp là trở lại sân khấu, đi cùng gia đình, người thân để thưởng thức các tác phẩm mới…”.
Bên cạnh các đơn vị, các trường, nhiều bạn trẻ cũng đang chủ động thực hiện hoạt động gắn với Sân khấu học đường, như dự án Thiên sắc vạn diện do các bạn sinh viên khóa K23 ngành Truyền thông đa phương tiện, Trường Đại học Hutech TPHCM tổ chức. Sinh viên Nguyễn Tấn Đạt, một trong những người tổ chức dự án, chia sẻ: “Chúng em chọn hát bội với mong muốn hát bội sẽ đến gần hơn với sinh viên thông qua nội dung triển lãm trang phục, vẽ mặt nạ tuồng, xem diễn hát bội trực tiếp. Từ đó sẽ giúp lan tỏa nhiều hơn nét đẹp văn hóa dân tộc đến các bạn gen Z giống như tôi và bạn bè cùng khóa”.
