EU và khó khăn tự chủ chiến lược

Theo Tạp chí Tri thức thế giới, cuộc xung đột tại Ukraine đã làm cho tình hình an ninh và địa chiến lược ở châu Âu ngày càng xấu đi, đặt ra thử nghiệm thực tế đầy khó khăn đối với quá trình tự chủ chiến lược của Liên minh châu Âu (EU). 

Nhu cầu cấp bách

Cuộc khủng hoảng Ukraine đã khiến EU và các nước thành viên cảm nhận sâu sắc sự cần thiết và cấp bách của việc nâng cao quyền tự chủ chiến lược, ép buộc nhiều nước châu Âu phải điều chỉnh chính sách quốc phòng. Ngày 28-2, tức ngày thứ 4 xảy ra xung đột giữa Nga và Ukraine, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã tuyên bố dự toán ngân sách quốc phòng hàng năm của Đức từ nay về sau sẽ chiếm hơn 2% GDP và dành 100 tỷ EUR để nâng cấp vũ khí. Tương tự, Đan Mạch và Thụy Điển cũng có kế hoạch tăng tỷ trọng chi tiêu quân sự lên 2% GDP. Các nước Pháp, Bỉ, Romania, Italy, Tây Ban Nha, Ba Lan, Na Uy cũng cam kết tăng chi tiêu quốc phòng.

Binh lính Đức tập trận
Xung đột giữa Nga và Ukraine cũng trở thành chất xúc tác để EU tăng cường xây dựng an ninh và quốc phòng chung. Trung tuần tháng 3 vừa qua, các nhà lãnh đạo của 27 nước EU đã thông qua Tuyên bố chung Versailles, quyết tâm tăng cường năng lực quốc phòng của châu Âu, thúc đẩy tự chủ năng lượng và tăng trưởng kinh tế. Cuối tháng 3, EU đã thông qua kế hoạch hành động La bàn chiến lược an ninh và quốc phòng, được xây dựng trong 1,5 năm, vạch ra các chi tiết trong công tác an ninh và quốc phòng của EU trong 5-10 năm tới. 

Sau khi xảy ra xung đột giữa Nga và Ukraine, sự gắn kết trong nội bộ EU đã tăng lên rõ rệt. Đối mặt với nguy cơ chiến tranh, EU và các nước thành viên đã phản ứng bằng cách nhanh chóng đưa ra một loạt biện pháp với sự đoàn kết nhất trí cao…

Cản trở

Tuy nhiên, xung đột giữa Nga và Ukraine cũng khiến EU ngày càng cảm thấy “lực bất tòng tâm” trong việc thúc đẩy quyền tự chủ chiến lược.

Thứ nhất, cuộc xung đột đã dẫn đến những thay đổi mang tính cấu trúc đối với trật tự an ninh châu Âu, làm lung lay nghiêm trọng 2 nền tảng quan trọng là quốc phòng và kinh tế. Liên minh này đang nhanh chóng tách rời khỏi Nga cả về chiến lược, kinh tế và năng lượng, đồng thời các lệnh trừng phạt lẫn nhau cũng tiếp tục gia tăng. Vì lẽ đó, sự phục hồi kinh tế ở châu Âu, vốn đang được chờ mong do thoát khỏi đại dịch Covid-19, lại ngày càng yếu đi.

Thứ hai, xung đột đã trực tiếp củng cố liên minh chính trị và quân sự giữa châu Âu và Mỹ ở Đại Tây Dương. Cuộc khủng hoảng Ukraine leo thang không phải là thời điểm tốt để EU tách khỏi chiến lược của Mỹ. Đối với EU, việc duy trì liên minh quân sự hiện nay với Mỹ có thể giúp họ ứng phó tốt hơn với khủng hoảng. Tuy nhiên, sự phụ thuộc của EU vào quân đội và an ninh của Mỹ càng lớn thì năng lực tự chủ về an ninh và quốc phòng của các nước thành viên càng giảm, và EU sẽ càng bị động khi lợi ích của Mỹ và châu Âu không phù hợp với nhau. Xung đột giữa Nga và Ukraine đã củng cố sự hiện diện của NATO, nhất là ở khu vực phía Đông châu Âu. Hai nước Bắc Âu là Phần Lan và Thụy Điển, lâu nay vốn theo đuổi chính sách không liên kết, giờ về cơ bản quyết định gia nhập NATO. Điều này đã tăng cường hơn nữa vị thế chủ đạo của Mỹ và NATO trong cục diện an ninh châu Âu, làm suy yếu tính độc lập chiến lược của EU.

Thứ ba, xung đột đã làm bộc lộ điểm yếu của EU về ngoại giao, quốc phòng, quân sự và kinh tế. Hòa giải ngoại giao do châu Âu tiến hành trước khi xung đột bùng nổ đã không có hiệu quả, và chính sách ngoại giao tập trung được triển khai khi xung đột xảy ra cũng không thể xoa dịu được tình hình. Nội bộ EU luôn tồn tại những bất đồng trong vấn đề an ninh và quốc phòng chung. Càng có nhiều quốc gia thành viên, sự bất đồng về giá trị và lợi ích càng lớn, thì càng khó để đạt được sự thống nhất về mục tiêu. Cùng với đó, những cản trở đối với việc thúc đẩy quyền tự chủ chiến lược sẽ ngày càng lớn hơn.

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Máy in 3D cầm tay giúp hồi phục vết thương khó lành

Máy in 3D cầm tay giúp hồi phục vết thương khó lành

Các nhà khoa học tại Đại học Sechenov thuộc Bộ Y tế Nga đang phát triển máy in sinh học 3D cầm tay có thể thay thế cho một ca ghép da thông thường để điều trị vết thương khó lành. Theo đó, máy in sinh học cầm tay Biogan (ảnh) có thể in da sinh học để điều trị vết loét khó lành, kể cả vết loét do bệnh tiểu đường gây ra.

Khu vực chôn cất rác thải hạt nhân vĩnh viễn ở Phần Lan . Ảnh: Heis

Bước tiến mới trong xử lý rác thải hạt nhân

Theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế, 400 lò phản ứng hạt nhân trên toàn thế giới đã thải ra khoảng 300.000 tấn rác thải hạt nhân. Theo trang tin Heise của Đức, trong khi nhiều quốc gia phát triển vẫn đang loay hoay tìm giải pháp lưu trữ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng, Phần Lan đã tiến gần đến việc vận hành kho chứa địa chất sâu đầu tiên trên thế giới.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov kiểm tra Nhóm tác chiến phía Đông của Nga ngày 13-12. Ảnh: TASS

Thêm cản trở cho hòa đàm Nga - Ukraine

Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Andriy Yermak ngày 12-12 cho biết, Kiev chưa sẵn sàng đàm phán với Nga vì thiếu vũ khí, sự đảm bảo an ninh và vị thế quốc tế mà Ukraine đang tìm kiếm. Trong khi đó, phương Tây tiếp tục cho rằng khả năng Ukraine gia nhập Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là không thể đảo ngược và tiếp tục viện trợ vũ khí cho Ukraine.

Nguy cơ rò rỉ chất độc hóa học do không kích tại Syria

Nguy cơ rò rỉ chất độc hóa học do không kích tại Syria

Tổng Giám đốc Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) Fernando Arias cảnh báo, các cuộc không kích nhằm vào các cơ sở vũ khí hóa học tại Syria có nguy cơ gây rò rỉ và nhiễm độc, đồng thời thừa nhận tổ chức này vẫn đang xác minh liệu các cơ sở đó có bị ảnh hưởng hay không.

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN

Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố đợt ân xá lớn nhất trong lịch sử

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã giảm án cho gần 1.500 người đang bị quản thúc tại gia sau khi chấp hành án tù giam trong đại dịch Covid-19, đồng thời ân xá cho 39 tội phạm phi bạo lực không liên quan đến việc sử dụng vũ lực hoặc gây thương tích cho người khác. Đây là đợt giảm án và ân xá trong một ngày nhiều nhất trong lịch sử hiện đại của Mỹ.

Thêm một nghị sĩ của đảng cầm quyền đồng ý bỏ phiếu luận tội Tổng thống Hàn Quốc

Thêm một nghị sĩ của đảng cầm quyền đồng ý bỏ phiếu luận tội Tổng thống Hàn Quốc

Theo TTXVN, thêm một nhà lập pháp của đảng Quyền lực Quốc dân (PPP) cầm quyền ở Hàn Quốc ngày 12-12 cho biết, sẽ bỏ phiếu ủng hộ động thái của quốc hội nước này nhằm luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol vì việc ban bố thiết quân luật vào tuần trước, nâng số nghị sĩ đảng PPP tuyên bố sẽ bỏ phiếu luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol lên 7 người.

Đại tá Ukraine Vadym Sukharevskyi công bố biểu tượng của Lực lượng UAV tại Kiev. Ảnh: ABC NEWS

Nga tuyên bố sẽ trả đũa vụ Ukraine tấn công sân bay Taganrog

Bộ Quốc phòng Nga xác nhận, quân đội Ukraine đã tấn công sân bay Taganrog bằng 6 tên lửa tầm xa ATACMS. 2 tên lửa đã bị bắn hạ, số còn lại bị đánh lạc hướng bởi thiết bị tác chiến điện tử. Đã có thương vong trong số các quân nhân do những mảnh tên lửa rơi xuống.

Thành công bước đầu của Thái Lan

Thành công bước đầu của Thái Lan

Theo thông báo của Chính phủ Thái Lan, nước này đã ghi nhận mức giảm 20% đối với hàng nhập khẩu chất lượng thấp, chủ yếu đến từ Trung Quốc, kể từ khi áp dụng các biện pháp hạn chế hàng nhập khẩu giá rẻ, vốn đang gây tổn hại đến hoạt động kinh doanh tại nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á.