Hôm qua, 19-5, Quốc hội đã thông qua 3 dự án luật: Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Luật Dược và Luật Đường sắt Việt Nam.
-
Quy định về chuyển đổi giới tính vẫn chưa được làm rõ
Sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, tiếp thu, chỉnh lý 73 điều, Bộ luật Dân sự (sửa đổi) có nội dung đồ sộ với 36 chương, 777 điều đã được Quốc hội nhất trí thông qua với 75,51% phiếu thuận.
Dù còn nhiều tranh cãi nhưng trong phần báo cáo, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vấn đề giới tính vẫn chưa được đề cập rõ ràng các khái niệm về “làm rõ giới tính”, “xác định lại giới tính”. Chính vì vậy, Bộ luật Dân sự (sửa đổi) được thông qua vẫn giữ nguyên như dự thảo trước đó.
Nghĩa là việc xác định lại giới tính được thực hiện trong trường hợp giới tính của người đó bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác, cần có sự can thiệp của y học. Tuy nhiên, Điều 27 đã có bổ sung thêm Điểm e cho phéùp cá nhân có thể thay đổi họ, tên của người được xác định lại giới tính.
Liên quan đến quyền của cá nhân đối với hình ảnh, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân là một vấn đề rất phức tạp, cần có văn bản quy phạm pháp luật riêng để quy định cụ thể. Tuy nhiên, để tạo cơ sở pháp lý quy định cụ thể hơn về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung trường hợp sử dụng hình ảnh vì lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng không phải xin phép.
Đồng thời bổ sung điểm mới nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh cá nhân của người khác mà xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.
Cũng trong ngày hôm qua, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về việc thi hành Bộ luật Dân sự (sửa đổi). Theo đó, bộ luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2006, thay thế Bộ luật Dân sự được Quốc hội thông qua ngày 28-10-1995; Pháp lệnh hợp đồng kinh tế ngày 29-9-1989 cũng hết hiệu lực kể từ ngày Bộ luật Dân sự (sửa đổi) có hiệu lực.
Trong trường hợp giao dịch dân sự được xác lập trước ngày Bộ luật Dân sự (sửa đổi) có hiệu lực, nếu giao dịch đang được thực hiện có nội dung và hình thức khác hoặc giao dịch dân sự được thực hiện xong trước ngày Bộ luật Dân sự (sửa đổi) có hiệu lực mà có tranh chấp xảy ra thì áp dụng quy định của Bộ luật Dân sự năm 1995 và các văn bản hướng dẫn áp dụng Bộ luật Dân sự năm 1995 để giải quyết.
-
Thuốc chữa bệnh trước khi lưu hành phải kê khai giá
Cũng với tỷ lệ 75,51% đại biểu Quốc hội nhất trí, dự án Luật Dược đã được Quốc hội thông qua và bắt đầu có hiệu lực thi hành ngay từ ngày 1-10-2005 tới đây.
“Thuốc trước khi lưu hành trên thị trường phải được cơ sở sản xuất hoặc nhập khẩu kê khai giá, và khi thay đổi giá thuốc phải kê khai lại với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bảo đảm giá thuốc không cao hơn giá thuốc tại các nước trong khu vực có điều kiện y tế, thương mại tương tự như Việt Nam” – quy định mới tại Điều 5 Luật Dược về quản lý giá thuốc được Quốc hội nhất trí cao.
Đi liền với đó là quy định: giá bán buôn thuốc, giá bán lẻ thuốc phải được niêm yết; cơ quan nhà nước có thẩm quyền thông báo công khai giá thuốc được kê khai; định kỳ công bố giá tối đa đối với các loại thuốc do ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế chi trả.
Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội e ngại, nếu chỉ quy định kê khai giá thuốc thì làm sao biết giá kê khai đó là đắt hay rẻ. Vì vậy, cần phải có quy định về đăng ký xét duyệt giá thuốc nhằm thể hiện vai trò quản lý của nhà nước. Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Nguyễn Thị Hoài Thu cho rằng, việc quy định cơ sở sản xuất hoặc nhập khẩu thuốc phải kê khai giá và chịu trách nhiệm pháp luật về mức giá đã kê khai sẽ bảo đảm tính công khai, minh bạch về giá.
“Trên cơ sở sự tự kê khai giá đó, cơ quan quản lý nhà nước về dược sẽ có sự phân tích tính hợp lý về mức giá kê khai cũng như so sánh với giá thuốc ở các nước trong khu vực cùng điều kiện với Việt Nam” – bà Thu trấn an Quốc hội.
Cũng liên quan đến quy định quản lý giá thuốc, tại các buổi thảo luận về Luật Dược, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng dự thảo luật phải quy định rõ cơ quan chủ trì chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về giá thuốc. Tiếp thu ý kiến này, trong dự thảo luật được thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung một điểm, chỉ đích danh Bộ Y tế là cơ quan chủ trì, phối hợp với các cơ quan khác quản lý về giá thuốc theo phân công của Chính phủ.
-
Quy rõ trách nhiệm để bảo đảm an toàn đường sắt
Luật Đường sắt đã được Quốc hội thông qua với 72,87% phiếu thuận, và chính thức có hiệu lực từ 1-1-2006. Vấn đề được tranh cãi nhiều trong dự án luật này là tách kinh doanh hạ tầng đường sắt và kinh doanh vận tải đường sắt vẫn được giữ nguyên.
Cụ thể, Chương VII quy định về kinh doanh đường sắt nêu rõ: hoạt động kinh doanh đường sắt gồm “kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt” và “kinh doanh vận tải đường sắt, các dịch vụ hỗ trợ vận tải đường sắt”. Trong đó, kết cấu hạ tầng đường sắt do Nhà nước đầu tư giao cho doanh nghiệp kinh doanh thông qua đấu thầu, đặt hàng hoặc giao kế hoạch.
Còn trong kinh doanh vận tải đường sắt, các doanh nghiệp được “đối xử bình đẳng” như nhau, được sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt và cung cấp dịch vụ giao thông đường sắt khi có chứng nhận đăng ký kinh doanh, chứng chỉ an toàn và hợp đồng sử dụng kết cấu đường sắt.
Tâm điểm của Luật Đường sắt được thảo luận tại kỳ họp này là vấn đề an toàn giao thông đường sắt. Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, trước khi đưa dự thảo luật trình Quốc hội thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dành hẳn 1 chương gồm 10 điều quy định về nguyên tắc điều hành giao thông vận tải đường sắt, lập biểu đồ chạy tàu, điều độ chạy tàu.
Đặc biệt, trong đó quy định rõ trách nhiệm của Bộ GT-VT, của doanh nghiệp kinh doanh đường sắt, lực lượng công an và chính quyền địa phương trong việc bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường sắt; trách nhiệm về phát hiện, xử lý sự cố trên tàu.
HÀ MY – BẢO MINH
