Biến thử thách thành động lực
Trong danh sách 50 cán bộ quản lý, giáo viên được nhận Giải thưởng Võ Trường Toản năm nay, thầy Cao Minh Quý, nguyên Trưởng Phòng Giáo dục thường xuyên - Nghề nghiệp và Đại học (Sở GD-ĐT TPHCM) có số lần chuyển công tác nhiều nhất. Thầy Quý cho biết, mỗi lần thay đổi môi trường công tác là một lần thầy muốn thử thách khả năng thích ứng và học tập của bản thân.
Xuất thân là giáo viên Vật lý của Trường THPT Nguyễn An Ninh (phường Vườn Lài), với đam mê công nghệ, thầy tự tìm tòi, học hỏi và trang bị kiến thức tin học. Thầy được ban giám hiệu tin tưởng phân công giảng dạy thêm bộ môn Tin học trong chương trình học tự chọn của trường. Tương tự, khi trường triển khai môn thể dục tự chọn, thầy xung phong giảng dạy môn cầu lông.
Ngoài công tác giảng dạy, thầy Cao Minh Quý còn kiêm nhiệm chủ tịch công đoàn, thư ký hội đồng trường. Sau nhiều năm công tác, thầy được bổ nhiệm làm Phó hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn An Ninh, rồi Hiệu trưởng Trường THPT Đa Phước (xã Hưng Long). Với chuyên môn cao, thầy được điều động về Sở GD-ĐT TPHCM, giữ nhiệm vụ Phó trưởng Phòng Giáo dục trung học (nay là Phòng Giáo dục phổ thông). Khi Phòng Giáo dục thường xuyên - Nghề nghiệp và Đại học (Sở GD-ĐT TPHCM) kiện toàn nhân sự, thầy được Ban Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM tin tưởng giao nhiệm vụ Trưởng Phòng Giáo dục thường xuyên - Nghề nghiệp và Đại học. Sau khi TPHCM sắp xếp lại địa giới hành chính, thầy chuyển công tác về Trường THPT Nguyễn Khuyến (phường Hòa Hưng) trong vai trò Hiệu trưởng nhà trường.
“Nghề giáo nếu có được sự hỗ trợ của tập thể thì không thử thách nào không thể vượt qua. Chỉ cần có sự ủng hộ, tin tưởng của đồng nghiệp, phụ huynh và học sinh, người thầy có thể hoàn thành mọi nhiệm vụ được cấp trên giao phó”, thầy cười hiền cho biết. Thầy luôn tâm niệm, không riêng nghề giáo mà bất cứ ngành nghề nào trong xã hội cũng luôn vận động; nếu không chủ động cập nhật, phát triển bản thân, người thầy sẽ trở nên lạc hậu, bị đào thải.
Điều quan trọng là mỗi người phải thắng chính bản thân mình, không xem đổi mới là áp lực mà hãy xem là động lực, mạnh dạn thay đổi, chấp nhận thất bại, vì có thất bại mới có thành công. “Giá trị của người thầy là mang lại giá trị con người cho xã hội, bởi không có thầy giỏi sẽ không có học trò giỏi, mà học trò giỏi mới đóng góp được cho cộng đồng. Đó là giá trị lâu bền mà không phải nghề nào cũng làm được”, thầy Quý trải lòng.
Giúp học sinh làm chủ tiết học
Trong quá trình 25 năm công tác, cô Tô Thị Kiều Oanh, giáo viên Trường THCS Võ Trường Toản (phường Dĩ An) luôn đi đầu trong đổi mới sáng tạo, tiên phong ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào giảng dạy. Với tinh thần nêu gương và những thành tích đã đạt được, cô trở thành nguồn cảm hứng, tạo động lực phấn đấu cho nhiều học sinh trong trường.
Có mặt trong tiết tiếng Anh do cô Kiều Oanh giảng dạy, chúng tôi cảm nhận bầu không khí sôi nổi và tràn đầy năng lượng. Với chủ đề “Nhớ về thời quá khứ”, cô khéo léo lồng ghép hình ảnh, sự kiện lịch sử của Việt Nam vào bài giảng, tạo nên điểm tựa quen thuộc giúp học sinh hứng thú tiếp cận kiến thức mới. Trong suốt giờ học, cô liên tục tương tác, đặt câu hỏi gợi mở và khuyến khích học sinh trả lời bằng tiếng Anh, từ đó tạo nên nhịp học sinh động và gần gũi.
Em Nguyễn Duy Anh, học sinh lớp 9/23, đặc biệt thích các tiết học của cô Oanh vì bài giảng luôn có những chi tiết thú vị. “Nhờ cách dạy của cô, tụi em không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn có cơ hội bày tỏ suy nghĩ của mình về những sự kiện, nhân vật lịch sử của đất nước”, Duy Anh chia sẻ.
Cô Tô Thị Kiều Oanh cho biết, những học sinh mới bắt đầu học tiếng Anh, thường lúng túng trong phát âm, đặt câu hay diễn đạt. Chính vì vậy, trong từng tiết dạy, cô luôn tìm tòi cách tiếp cận mới, lồng ghép nhiều phương pháp để bài học trở nên hấp dẫn, khơi gợi sự tò mò và khiến các em thích thú tham gia. Ở mỗi chủ đề, cô đưa vào các đoạn video, hình ảnh trực quan và khuyến khích học sinh tự quay video thuyết trình bằng tiếng Anh. Cách làm này không chỉ tăng trải nghiệm, giúp các em tự tin hơn khi giao tiếp, mà còn nâng cao khả năng sử dụng công nghệ thông tin.
Với quan điểm “lấy người học làm trung tâm”, cô Oanh luôn gợi mở để học sinh tự khám phá khả năng của chính mình. Khi nhận ra mình có thể nói, có thể diễn đạt, các em dần yêu thích môn học, từ đó vận dụng tiếng Anh một cách tự nhiên và hiệu quả hơn trong đời sống.
Trong vai trò Tổ trưởng chuyên môn tiếng Anh của trường, cô Kiều Oanh thường xuyên tổ chức các chuyên đề dạy học gắn với ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác tài nguyên số, thiết kế bài giảng điện tử, khuyến khích giáo viên trong tổ áp dụng các trang web, hay phần mềm hỗ trợ trong dạy học như sachmem.vn, họclieu.vn… để nâng cao hiệu quả giảng dạy. Việc thiết kế một bài giảng ứng dụng công nghệ thông tin tốn nhiều thời gian, công sức hơn so với bài giảng thông thường. Nhưng nhìn thấy sự tiếp nhận say mê của học sinh, cô biết mình đi đúng hướng.
Khơi gợi ước mơ cho học trò
Với mỗi nhà giáo, không có phần thưởng nào ý nghĩa hơn khi hình ảnh của mình được phản chiếu trong ước mơ của học trò. Và đó là chuyện mà cô Phan Thị Ngọc Bích có được, điều làm cô luôn cảm thấy tự hào.
Đào Khánh Linh, cựu học sinh Trường THPT Trần Nguyên Hãn (phường Tam Thắng), là một trong những tân sinh viên của Trường Đại học Sư phạm TPHCM. Em theo đuổi ước mơ trở thành giáo viên Hóa học từ nguồn cảm hứng của cô Phan Thị Ngọc Bích, giáo viên Trường THPT Trần Nguyên Hãn.
Khánh Linh cho biết, năm học lớp 10, em có học lực trung bình khá môn Hóa học. Từ chỗ xem môn Hóa học là “khó nhằn”, nhờ có những giờ dạy hấp dẫn của cô Bích, em dần cảm thấy môn học không còn nặng nề. Cuối năm lớp 10, cậu học trò nhỏ mạnh dạn nói với cô Bích: “Nếu năm sau tiếp tục được học cô, em sẽ phấn đấu vào đội tuyển Hóa của trường”. Và rồi chỉ hai năm sau đó, Khánh Linh không chỉ đạt giải ba học sinh giỏi cấp tỉnh, mà còn đậu vào ngôi trường sư phạm mơ ước, tiếp bước người đã gieo vào lòng em tình yêu nghề giáo.
Không dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức, mỗi tiết học của cô Phan Thị Ngọc Bích là một hành trình khơi niềm say mê khám phá. “Tôi nghĩ, điều đầu tiên cần làm là tạo cho các em sự hào hứng, thích thú môn học. Trong thời đại số, các em có thể học kiến thức ở bất kỳ đâu, nhưng niềm đam mê thì cần có người thắp lửa”, cô Bích tâm niệm. Từ suy nghĩ ấy, cô luôn tạo không khí lớp học nhẹ nhàng, gần gũi thông qua các clip giới thiệu bài học vui tươi.
Đặc biệt, cô khéo léo lồng ghép kiến thức liên môn vào từng bài giảng, kết nối Hóa học với Sinh học, Công nghệ… Nhờ đó, học sinh thấy môn Hóa không còn khô khan, nặng nề mà trở nên sinh động, gắn liền với đời sống. Để tăng hứng thú cho học sinh, cô hướng dẫn các em ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo vào việc học, tuy nhiên cô nhấn mạnh sự tỉnh táo, không nên quá lạm dụng. Song song với đổi mới phương pháp giảng dạy, cô còn vận dụng linh hoạt các phương pháp truyền thống như vấn đáp, thuyết trình, thực hành thí nghiệm...
Dù các phương pháp hiện đại tối ưu đến đâu cũng không thể thay thế hoàn toàn sự tương tác trực tiếp giữa thầy và trò. Những giờ học mang tính đối thoại sẽ giúp học sinh nuôi dưỡng cảm xúc, điều mà trí tuệ nhân tạo và các phương pháp phi vật lý không thể thay thế.
Nhờ áp dụng linh hoạt nhiều phương pháp dạy học sáng tạo, cô đã giúp Hóa học không chỉ là một môn học, mà trở thành một phần ký ức đẹp của nhiều thế hệ học trò. Ở đó, có một người thầy luôn tận tụy, khơi gợi cho học sinh tìm thấy đam mê để các em tự tin vươn tới ước mơ của chính các em.
