Hãng tin AP ngày 3-2 cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đang vận động gia tăng ngân sách quốc phòng của Mỹ ở châu Âu và một phần ở châu Á trong bối cảnh cạnh tranh quân sự giữa Mỹ với Nga và Trung Quốc tiếp tục gia tăng và mối đe dọa khủng bố ở châu Âu.
Tàu chiến Mỹ USS Curtis Wilbur tại vịnh Manila, Philippines. Ảnh: EPA
Đưa quân đội quay lại châu Âu
Bộ Quốc phòng Mỹ dự toán ngân sách 582,7 tỷ USD và sẽ công bố chính thức vào tuần tới, áp dụng trong năm tài chính từ tháng 3-2016 đến tháng 3-2017. Theo báo Guardian, Mỹ cho biết ngân sách này phản ánh rằng Washington bắt đầu bước vào “thời kỳ chiến lược mới”.
Phát biểu tại Câu lạc bộ kinh tế Washington hôm 2-2, ông Carter cho rằng ngân sách trên tập trung vào những “thách thức quốc phòng lớn” của Mỹ đến từ Nga, Trung Quốc, Triều Tiên và cả Iran bất chấp Tehran vừa được Washington dỡ bỏ lệnh cấm vận sau thỏa thuận hạt nhân. Bên cạnh đó, Mỹ cũng xem tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng là mối đe dọa lâu dài của chủ nghĩa khủng bố. Lầu Năm Góc muốn tăng thêm 50% ngân sách chống IS so với năm tài chính hiện tại, lên đến 7,5 tỷ USD.
Ngân sách quốc phòng Mỹ dành cho khu vực châu Âu tăng đáng kể được xem là bước đảo ngược so với năm 2012. Ông Carter giờ đây cho rằng Mỹ đã phải điều chỉnh để quay trở lại với cuộc xung đột giữa các cường quốc và tái vũ trang riêng của mình tại châu Âu. Cụ thể, ông Carter đề xuất chi tiêu quân sự trong “Sáng kiến đảm bảo châu Âu” từ mức 789 triệu USD lên 3,4 tỷ USD, theo đó tăng thêm các chương trình đào tạo binh sĩ và tập trận ở các nước châu Âu cũng như cam kết đưa quân đội Mỹ quay lại châu Âu. Đặc biệt là chú trọng đến khả năng NATO “đáp trả mọi thách thức từ Nga hoặc bất cứ nơi nào cần thiết”. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lập tức đã khen ngợi đề xuất của ông Carter.
Tăng cường hiện diện ở biển Đông
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter cho biết, sự trỗi dậy của Trung Quốc và việc nước này tăng cường quân sự ở biển Đông đã dẫn đến việc định hướng lại vị thế của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương một cách rõ ràng hơn. Tờ Japan Times dẫn lời ông Carter khi đề cập đến chính sách xoay trục về châu Á của Tổng thống Barack Obama: “Một trong những thách thức của Mỹ nắm ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nơi Trung Quốc đang tăng cường sức mạnh và nơi chúng ta đang và sẽ tiếp tục chính sách tái cân bằng để duy trì sự ổn định trong khu vực đã có từ 70 năm qua”.
Theo ông Carter, Trung Quốc sử dụng các đảo nhân tạo do nước này bồi đắp trái phép ở biển Đông cho mục đích quân sự và rằng quân đội Mỹ sẽ tiếp tục cho tàu và máy bay hoạt động trong khu vực để chứng minh rằng không có cơ sở pháp lý trong tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với các đảo này.
Ông Carter nói: “Chúng ta đang phản ứng và phải phản ứng với những động thái của Trung Quốc”. Theo ông Carter, Bắc Kinh đã và đang phát triển nhanh chóng các tên lửa và những loại vũ khí khác có thể buộc quân đội Mỹ phải hoạt động xa bờ trong trường hợp có xung đột. Vì vậy, theo ông, “Điều mấu chốt là ngăn chặn đối thủ cạnh tranh các loại vũ khí tiên tiến nhất với Mỹ”. Ông Carter cho biết, Bộ Quốc phòng có kế hoạch đầu tư 71,4 tỷ USD trong năm 2017 cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển, phần lớn là nhằm thúc đẩy khả năng chiến lược. Lầu Năm Góc cũng sẽ dành 8,1 tỷ USD cho chiến tranh dưới nước trong năm tài chính 2017 và hơn 40 tỷ USD trong 5 năm tới.
Về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên, ông Carter cho rằng chương trình phát triển tên lửa đạn đạo tầm xa mang vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng là một “mối quan ngại nghiêm trọng” và “một mối đe dọa cho cả Mỹ và các đồng minh”. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho rằng đó là lý do vì sao lực lượng của Mỹ trên bán đảo Triều Tiên luôn trong tình thế sẵn sàng chiến đấu.
THỤY VŨ (tổng hợp)
