Năm 2014, thay đổi lớn về thi tốt nghiệp trung học phổ thông

(SGGPO). - Chiều 2-1, Bộ Giáo dục-Đào tạo (GD-ĐT) họp báo (ảnh)công bố dự thảo điều chỉnh phương án thi và công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) trong những năm trước mắt.

Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục, Bộ GD-ĐT cho biết, điều chỉnh này nhằm thực hiện đổi mới căn bàn, toàn diện giáo dục, giảm áp lực cho học sinh và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh và phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học.

Ông Trinh cho biết, phương án này đã được lấy ý kiến các nhà giáo, các chuyên gia giáo dục và dư luận xã hội. Điều chỉnh này sẽ được áp dụng trong kỳ thi tốt nghiệp THPT trong những năm sắp tới, trước khi áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông mới.

Miễn thi tốt nghiệp cho 20% học sinh

Theo đó, một trong thay đổi lớn nhất là dự kiến về việc miễn thi tốt nghiệp. Cụ thể, ngoài các đối tượng được miễn thi theo quy chế hiện hành (người học khiếm thị, người học lớp 12 được tham gia kỳ thi chọn đội tuyển quốc gia dự thi Olimpic quốc tế, khu vực các môn văn hóa và được tuyển chọn tham gia các cuộc thi quốc tế hoặc khu vực về thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ), các thí sinh  có kết quả học tập, rèn luyện tốt cũng sẽ được miễn thi.

Tiêu chí sẽ được miễn thi dựa trên các tiêu chí cơ bản sau: kết quả học tập, rèn luyện của học sinh trong 3 năm học THPT; kết quả các kỳ thi chọn học sinh giỏi các cấp; kết quả các kỳ thi sáng tạo khoa học – kỹ thuật, các cuộc thi trí tuệ dành cho học sinh THPT được tổ chức ở cấp quốc gia, quốc tế. Thí sinh miễn thi được xếp loại tốt nghiệp dưa theo điểm trung bình cả năm lớp 12. Thí sinh được miễn thi vẫn có quyền đăng ký thi tốt nghiệp để được xét công nhận và xếp loại tốt nghiệp.

Bộ nêu rõ, trong kỳ thi đầu tiên, tỷ lệ miễn thi chung cho các sở giáo dục và đào tạo, Cục Nhà trường - Bộ Quốc phòng tối đa là 20%; trong các năm sau, có thể xem xét điều chỉnh tỷ lệ này. Bộ GD-ĐT sẽ có các quy định cụ thể nhiệm vụ của cơ sở giáo dục và các cấp quản lý nhằm đảm bảo tính minh bạch, khách quan, công bằng cho kỳ thi.

2 phương án thi tốt nghiệp

Phương án 1, thí sinh sẽ thi 4 môn: 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn; 2 môn còn lại do mỗi thí sinh tự chọn trong số 5 môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Lịch sử. Học sinh có thể đăng ký thi môn Ngoại ngữ để được cộng điểm khuyến khích vào điểm xét tốt nghiệp (ĐXTN). Dự kiến, bài thi môn Ngoại ngữ đạt 9,0 điểm trở lên được cộng 2,0 điểm; đạt 7,0 điểm trở lên được cộng 1,5 điểm; đạt 5,0 điểm trở lên được cộng 1,0 điểm.

Bộ GD-ĐT nghiêng về phương án này vì có ưu điểm là giảm áp lực cho học sinh, bảo đảm đánh giá môn ngoại ngữ thực chất hơn. “Hiện nay ngoại ngữ là môn học bắt buộc trong trường, thực hiện đề án về ngoại ngữ. Học bây giờ khác trước, không phải để thi mà để sử dụng được, vì thế cách thi cũng phải thay đổi. Cách thi ngoại ngữ hiện nay không bảo đảm đánh giá được năng lực ngoại ngữ của học sinh, vì thế không muốn thi mà kém hiệu quả. Bộ muốn đi vào thực chất việc dạy và học ngoai ngữ, nếu cứ lấn bấn việc thi ngoại ngữ sẽ chậm đổi mới cách dạy và học ngoại ngữ trong nhà trường. Bộ không muốn kéo dài tình trạng dạy và học ngoại ngữ một cách đối phó hiện nay. Bộ khuyến khích em nào thi ngoại ngữ sẽ được cộng điểm. Vì thế, thực chất là không phải coi nhẹ hơn mà khuyến khích, coi trọng hơn việc dạy học ngoại ngữ, tập trung cho các trường nâng cao chất lượng dạy và học môn này”, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển nói.

Phương án 2, thí sinh thi 5 môn gồm 3 môn bắt buộc và Toán, Văn, ngoại ngữ; 2 môn do thí sinh tự chọn trong số 5 môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Lịch sử. Với môn ngoại ngữ, thí sinh không theo học hết chương trình hoặc nơi có khó khăn về điều kiện dạy học có thể được chọn môn thay thế trong số các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Lịch sử sao cho không trùng với 2 môn tự chọn khác. Bộ cho rằng, phương án này có ưu điểm là bắt buộc phần lớn học sinh phải học ngoại ngữ, nhưng số môn thi tăng lên và sẽ kéo dài phương pháp thi ngoại ngữ đã lạc hậu hiện nay, do đó không tác động đến việc đổi mới phương pháp dạy và học ngoại ngữ.

Về hình thức thi, môn toán, ngữ văn, địa lý, lịch sử thi tự luận; các môn khác thi trắc nghiệm, môn ngoại ngữ có 2 phần thi trắc nghiệm và viết luận.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT  Nguyễn Vinh Hiển khẳng định, Bộ mong muốn đổi mới giáo dục, trong đó có đổi mới cách thi cử, đánh giá học sinh. Bộ đã công bố về phương án tuyển sinh ĐH-CĐ, nay công bố thi tốt nghiệp THPT để lấy ý kiến dư luận. Thay đổi này được áp dụng trong kỳ thi tốt nghiệp THPT trong những năm sắp tới, trước khi áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông mới. “Trong năm 2014 này, nếu dư luận đồng tình cao, Bộ sẽ triển khai ngay. Vẫn còn 3-4 tháng đủ để giáo viên và học sinh chuẩn bị mà không gây bị động”. Bộ sẽ lắng nghe ý kiến dư luận để chốt phương án cuối cùng.

Phan Thảo