Thực hiện giai đoạn 2 rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC), lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM đã tổ chức hội nghị doanh nghiệp (DN) nhằm tiếp thu những ý kiến tham gia góp ý về cải cách TTHC trong lĩnh vực Hải quan. Tại hội nghị, nhiều nội dung liên quan đến chính sách thuế, thủ tục hải quan, tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực của cán bộ, công chức hải quan… đã được các DN đưa ra đối thoại trực tiếp với lãnh đạo Bộ Tài chính và ngành hải quan.

Thủ tục hải quan còn quá rườm rà

Theo lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM, từ kết quả của giai đoạn rà soát, thống kê các TTHC, Tổng cục Hải quan đã công bố bộ TTHC thuộc lĩnh vực Hải quan gồm 239 TTHC. Trong đó có 224 TTHC được thực hiện ở cấp Cục Hải quan TP và cấp Chi cục Hải quan.

Qua rà soát, Cục Hải quan TP đã kiến nghị hủy bỏ, cắt giảm và bổ sung, sửa đổi 34 TTHC. Tuy nhiên tại hội nghị, nhiều DN cho rằng, so với chỉ tiêu đơn giản hóa tối thiểu 30% TTHC mà Đề án 30 của Thủ tướng Chính phủ đề ra thì con số trên còn quá ít. Nhiều DN cho biết hiện TTHC trong lĩnh vực Hải quan còn quá rườm rà, chồng chéo lẫn nhau và có nhiều cách hiểu khác nhau khi áp dụng, đã trở thành kẽ hở để cán bộ Hải quan “hành” DN.

Ông Phạm Xuân Thu, chủ DN Nông cơ Hòa Bình, phát biểu tại hội nghị.Ảnh: H.N.

Dẫn chứng về điều này, ông Nguyễn Văn Sinh, Phó Giám đốc Công ty Cảng I.C.D Phước Long nói, thực tế các chuyến tàu cập cảng Cái Mép của tỉnh BR-VT khi chuyển hàng hóa về TPHCM bằng đường thủy đều phải bốc dỡ lên bờ kiểm tra, niêm siu, sau đó mới được chuyển xuống sà lan. Thủ tục này đã làm tăng chi phí cho DN lên gấp 2 lần. “Tại sao Hải quan không đơn giản hóa thủ tục này bằng cách cho DN sang mạn từ tàu qua sà lan, sau đó kiểm tra, niêm siu và chuyển về các cảng tại TPHCM?” - ông Sinh đặt câu hỏi.

Góp ý thêm về thủ tục này, đại diện Công ty TNHH Chuyển phát nhanh DHL cho biết, hiện DN gặp nhiều khó khăn về thủ tục chuyển khẩu giữa các chi cục Hải quan. Do hàng hóa của DN phải đi nhanh, nhưng khi chuyển từ cửa khẩu sân bay về bưu điện và ngược lại đều mất rất nhiều thủ tục kiểm tra. Chưa kể, hàng hóa nhiều khi về đêm khuya hoặc ngày nghỉ là “nằm”, vì Hải quan không làm việc. Một thủ tục khác cũng được DN này đề nghị sửa đổi nhiều lần, đó là việc định giá hàng hóa để tính thuế. Nhiều loại hàng hóa có giá trị dưới 50.000 đồng cũng phải qua thủ tục này rất mất thời gian.

Ông Phạm Xuân Thu, chủ DN Nông cơ Hòa Bình bức xúc về thủ tục tính thuế, do cách hiểu “mỗi nơi một kiểu” của ngành Hải quan. Đơn cử, DN của ông nhập hàng Aceton, nhưng trong biểu thuế không hiểu sao lại ghi chữ A thành chữ E. Đọc thì không có gì sai, nhưng khi tính thuế cán bộ Hải quan lại nâng mặt hàng này từ 5% lên 10%. Có lần, DN ông nhập về cảng khác thì lại được Hải quan hạ xuống 5%.

Hay thủ tục ưu tiên mà ngành Hải quan áp dụng đối với các DN chấp hành tốt chính sách thuế, hiện cũng  bị lạm dụng. Tình trạng tiêu cực trong thủ tục này rất lớn vì muốn được “ưu tiên”, DN không có gì khó. Thế mới có chuyện, hiện có 70%-80% DN được cấp thẻ ưu tiên khi đi làm thủ tục hải quan. Để tránh tình trạng này, ông Thu đề nghị ngành Hải quan nên áp dụng công bằng theo kiểu: “DN khai đúng cho đi nhanh, DN loanh quanh giữ lại, DN khiếu nại phải xem, DN lem nhem phải phạt”.

Tiếp thu, điều chỉnh từ kiến nghị của DN

Đó là phát biểu của ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Tài chính đáp lại những ý kiến đóng góp của DN về TTHC thuộc lĩnh vực Hải quan. Ông Tuấn thừa nhận, tình trạng kết nối hạ tầng giữa các cảng hiện nay rất yếu, nên mới có tình trạng thủ tục chuyển khẩu đang gây khó khăn và phát sinh chi phí cho DN. Sắp tới, Bộ Tài chính sẽ ra văn bản chỉ đạo ngành Hải quan áp dụng  chuyển khẩu bằng hình thức sang mạn như DN kiến nghị. Hải quan các cảng phải bố trí người giám sát, chuyển cảng một cách nhanh nhất cho DN, không phải qua thủ tục bốc hàng hóa lên bờ, sau đó lại bốc xuống sà lan như hiện nay.

Để tạo thuận lợi cho các DN phát chuyển nhanh, ngành Hải quan đang soạn thảo dự án thành lập Chi cục Hải quan phát chuyển nhanh tại một số cửa khẩu lớn. Khi đi vào hoạt động, các đơn vị này sẽ được trang bị máy móc thiết bị hiện đại và bố trí nhân viên Hải quan làm việc 24/24 giờ để giải quyết các thủ tục hải quan về phát chuyển nhanh. Hay để thông quan nhanh, tới đây tại Chi cục Hải quan Cát Lái sẽ trang bị máy soi container. Thủ tục tiếp nhận tờ khai Hải quan thời gian tới cũng sẽ được hiện đại hóa hoàn toàn, chứ không để tình trạng nửa điện tử, nửa thủ công như hiện nay. Về thủ tục ưu tiên, ông Tuấn cho biết, ngành Hải quan đang xem xét bãi bỏ, vì trên thực tế hình thức này không thể hiện tính công bằng và không đáp ứng yêu cầu cải cách TTHC mà Đề án 30 đề ra.

Theo ông Lê Kiên Trung, Cục trưởng Cục Hải quan TPHCM, các nội dung góp ý của DN với ngành Hải quan là xác đáng và thể hiện sự “chung tay cải cách TTHC”. Cục Hải quan TP tiếp thu và sẽ điều chỉnh một cách nhanh nhất những phản ánh của DN về sự rườm rà, bất hợp lý của một số TTHC. Cục Hải quan TP kêu gọi các DN và cả các cơ quan báo chí tham gia góp ý về cải cách TTHC trong lĩnh vực Hải quan với tinh thần xây dựng và trách nhiệm cao nhất.

HOÀI NAM