Mặc dù chưa có kết quả chính thức nhưng với việc các ứng viên khác tuyên bố thua cuộc, ông Rodrigo Duterte, gần như đã trở thành tổng thống mới của Philippines. Ngày 10-5, ông Duterte tuyên bố sẽ là “nhà độc tài” chống lại cái ác và thề sẽ từ chức trong vòng 6 tháng nếu thất bại trong việc chống tham nhũng.
Ông Rodrigo Duterte phát biểu trước cử tri Philippines
Dừng ngay tham nhũng
Tỷ lệ đi bầu cao kỷ lục với 81% trong tổng số 54 triệu cử tri đăng ký đi bầu vào ngày 9-5. Với hơn 90% phiếu bầu được kiểm, ông Duterte đang dẫn đầu với 14,8 triệu phiếu bầu, tương đương 39%. Đối thủ gần nhất của ông Duterte là ông Mar Roxas, cựu Bộ trưởng Nội vụ chỉ được 8,6 triệu phiếu bầu đã công nhận thất bại.
CNN dẫn phát biểu tại quê nhà ở thành phố Davao, miền Nam Philippines, ông Duterte nói: “Thông điệp của tôi cho tất cả các nhân viên chính phủ gồm cảnh sát, quân đội, các bộ trưởng và tất cả mọi người: Hãy dừng ngay tham nhũng”. Ông Duterte, nhấn mạnh, không có ham muốn nào khác hơn phục vụ lợi ích của người dân Philippines. Đồng thời hứa hẹn tập trung vào việc cải thiện giáo dục, y tế và nông nghiệp. Một trong những cố vấn kinh tế của ông Duterte nói với Reuters rằng, chi tiêu cho giáo dục sẽ được tăng thêm cho vùng khó khăn, ngoài ra nông nghiệp và phát triển nông thôn sẽ được ưu tiên.
Theo Reuters, ông Peter Lavina, người phát ngôn của ông Duterte, phát biểu tại một cuộc họp báo ở thành phố Davao rằng, tổng thống mới sẽ tìm sự đồng thuận quốc gia về sửa đổi hiến pháp để chuyển đổi từ hệ thống chính trị theo kiểu Mỹ (Tổng thống chế) sang mô hình quốc hội và liên bang nhằm tăng cường giám sát chống tham nhũng. Người phát ngôn cũng cho biết ông Duterte sẽ tìm cách đạt thỏa thuận hòa bình với các nhóm phiến quân ở phía Nam thay vì phải sử dụng quân đội.
Ấn tượng về trấn áp tội phạm
Để thực hiện, ông Duterte khẳng định ủng hộ cảnh sát sử dụng vũ lực chống lại bọn tội phạm. Tuy nhiên, do từng sử dụng các biện pháp mạnh để trấn áp tội phạm ở thành phố Davao, trong đó có các biệt đội tử thần tiêu diệt nghi phạm chưa qua xét xử, nhiều tổ chức nhân quyền lo ngại ông sẽ áp dụng mô hình này cho cả nước Philippines.
Mặc dù vậy, đó cũng là lý do nhiều cử tri bầu cho ông Duterte. Tờ Wall Street Journal dẫn lời cử tri cho biết, Philippines cần kỷ luật trong cuộc chiến chống tội phạm; Không thể dẹp ngay tội phạm trên cả nước trong một đêm nhưng tình hình sẽ cải thiện dần như ở Davao.
Tại Davao, nơi ông Duterte được người dân ghi nhận công lao khôi phục luật pháp và trật tự bằng cách cho phép đội giữ gìn trật tự diệt 1.000 nghi phạm đường phố. Giờ đây, ông hứa hẹn sẽ áp dụng phương pháp tương tự trên toàn quốc. Ông đe dọa sẽ cắt đứt quan hệ với các đồng minh Australia và Mỹ nếu họ chỉ trích ông. Về đối ngoại, theo một lãnh đạo thành phố Davao, ông Duterte ít có kinh nghiệm về chính sách đối ngoại, vì vậy chưa rõ chính sách của Manila với Washington và các đồng minh khác như thế nào.
Về vấn đề biển Đông, ông Rodrigo Duterte nói với các phóng viên, nếu trở thành tổng thống, ông sẽ tìm cách thúc đẩy các cuộc đàm phán đa phương để giải quyết tranh chấp trên biển Đông. Đàm phán nên bao gồm Nhật Bản, Australia và Mỹ. Trung Quốc cho biết sẽ không quá ngây thơ để tin rằng một tổng thống mới của Philippines sẽ mang lại một giải pháp đầy hứa hẹn cho các tranh chấp ở biển Đông giữa Bắc Kinh và Manila. Chỉ có thời gian sẽ trả lời về khả năng khôi phục lại mối quan hệ song phương. |
THỤY VŨ tổng hợp