Dự luật này ngoài những nội dung mà xã hội quan tâm nhiều như xếp lương cho giáo viên cao nhất khối hành chính sự nghiệp; miễn học phí cho học sinh THCS; nâng chuẩn trình độ giáo viên tiểu học lên cao đẳng... thì một nội dung khác tại Điều 25 cũng nhận được nhiều ý kiến quan tâm. Cụ thể, đó là quy định: “Trường mầm non, nhóm lớp mầm non độc lập là cơ sở giáo dục kết hợp nhà trẻ và mẫu giáo, nhận trẻ em từ 3 tháng tuổi đến 6 tuổi”.
Nhu cầu gửi con sớm
Quy định này đang có nhiều ý kiến trái chiều. Ý kiến phản đối cho rằng, không nên đưa vào luật những điều khó khả thi. Các ý kiến ủng hộ thì nêu nhu cầu gửi con sớm của người lao động là có thực, nhất là ở những địa bàn có đông khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX). Đa phần công nhân làm việc tại đây đều từ nơi khác tới nên hầu hết phải thuê nhà trọ để ở, khi sinh con ra thì tự mình chăm lo không người đỡ đần. Trong khi đó, một số doanh nghiệp tư nhân ký hợp đồng với người lao động chỉ được nghỉ sinh con từ 3-4 tháng, bắt buộc người lao động phải gửi con sớm để đi làm. Và thực tế, nhiều công nhân phải gửi con cho người dân ở gần khu trọ trông nom, nảy sinh các vụ bạo hành trẻ do không có sự quản lý giám sát của chính quyền địa phương.
Nhiều ý kiến cho rằng, cả nước hiện có trên 2.000 lớp, trường tư thục và dân lập, đã và đang góp phần bảo đảm quyền đi học của trẻ em, giảm bớt áp lực cho các trường công lập cũng như cho chính quyền các cấp. Nếu như Luật Giáo dục sửa đổi cho các cơ sở giáo dục ngoài công lập nhận trẻ 3 tháng tuổi thì chính những cơ sở này sẽ góp phần thực hiện luật, từ đó giúp cho một lực lượng lao động phải đi làm sớm, giúp các bà mẹ không phải khổ sở khi đi tìm người trông con để đi làm. Hà Nội hiện có 17 KCN, khu công nghệ cao; trong đó có 9 KCN đang hoạt động. Các KCN trên địa bàn Hà Nội có khoảng 14,6 vạn lao động, trong đó lao động nữ chiếm tới 70%, lao động ngoại tỉnh chiếm khoảng 60% và phần lớn đang ở độ tuổi sinh đẻ từ 18-25 tuổi.
Theo ông Nguyễn Minh Tường, Giám đốc Sở GD-ĐT Phú Thọ, Luật Giáo dục 2009 quy định nhà trẻ, nhóm trẻ nhận trẻ em từ 3 tháng tuổi. Điều lệ trường mầm non quy định nhiệm vụ, quyền hạn của trường mầm non tổ chức thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ 3 tháng tuổi. Vì vậy, việc đề xuất các cơ sở giáo dục nhận trẻ từ 3 tháng tuổi là hợp lý, xuất phát từ nhu cầu thực tế ở một số khu vực, nhất là ở các KCN, KCX. “Đồng thời các quy định trong luật phải đáp ứng tầm nhìn tương đối dài, nếu chỉ căn cứ vào điều kiện thực tại (nhân lực, cơ sở vật chất như hiện nay) mà quy định từ 6 tháng, sau này nếu điều kiện thay đổi sẽ lại phải sửa luật. Mà mỗi lần sửa luật thì lâu, phức tạp và khó”, ông Tường nêu ý kiến. Bởi quy định phụ nữ được nghỉ 6 tháng đầu sau sinh chỉ là với lao động nữ đóng bảo hiểm theo Luật Bảo hiểm xã hội, còn đối tượng nữa là phụ nữ ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, không được hưởng chế độ nào, hoặc các trường hợp vì hoàn cảnh khó khăn thì có nhu cầu gửi con rất sớm.
Còn nhiều băn khoăn
Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Trưởng ban Giáo dục xã hội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, cho rằng, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội đã rất quan tâm có những chính sách ưu việt đối với phụ nữ và bảo vệ trẻ em, vì vậy đã luật định chế độ thai sản cho phụ nữ từ 4 tháng lên 6 tháng. Quy định này đã đảm bảo tạo điều kiện cho trẻ em được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Ngành giáo dục cần cân nhắc đến điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên để đảm nhận trông trẻ từ 3 tháng tuổi. Theo bà Mai, cần thực hiện thí điểm hoặc theo lộ trình ở những nơi có điều kiện (những thành phố lớn, KCN, KCX). Bởi thực tế, cơ sở vật chất và các điều kiện khác của giáo dục mầm non hiện chỉ đáp ứng được các lứa tuổi trên 36 tháng tuổi. Trẻ lứa tuổi dưới 36 tháng tuổi có quá nhiều vấn đề liên quan đến điều kiện nuôi dạy. Sẽ rất khó khăn cho các cơ sở giáo dục mầm non khi thực hiện có cả các lớp mầm non và nhà trẻ nhỏ từ 3-6 tháng tuổi. Nhiều ý kiến cho rằng, để thực hiện nhận trẻ từ 3 tháng tuổi thì cần phải đảm bảo các điều kiện cơ bản, như đội ngũ giáo viên cần được đào tạo một cách bài bản, có trình độ nhất định về y tế; phải đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất (trang bị đủ số lượng giường nằm, nôi cho trẻ ăn, ngủ; hệ thống vệ sinh, tủ bảo quản sữa; máy hâm sữa, máy tiệt trùng...) hợp về vệ sinh và an toàn thực phẩm…
Nhìn chung, các ý kiến khác đều cho rằng quy định này nếu được luật hóa thì cũng không nên áp dụng đại trà, mà chỉ thực hiện thí điểm ở một số địa phương có nhu cầu thật sự bức xúc, nhất là ở các địa bàn tập trung KCN, KCX. Không nên áp dụng bắt buộc mà tùy vào điều kiện thực tiễn như đội ngũ, cơ sở vật chất, nhu cầu của phụ huynh…, các trường có thể đăng ký về việc nhận trẻ từ 3 tháng tuổi hay không.
Nhu cầu gửi con sớm
Quy định này đang có nhiều ý kiến trái chiều. Ý kiến phản đối cho rằng, không nên đưa vào luật những điều khó khả thi. Các ý kiến ủng hộ thì nêu nhu cầu gửi con sớm của người lao động là có thực, nhất là ở những địa bàn có đông khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX). Đa phần công nhân làm việc tại đây đều từ nơi khác tới nên hầu hết phải thuê nhà trọ để ở, khi sinh con ra thì tự mình chăm lo không người đỡ đần. Trong khi đó, một số doanh nghiệp tư nhân ký hợp đồng với người lao động chỉ được nghỉ sinh con từ 3-4 tháng, bắt buộc người lao động phải gửi con sớm để đi làm. Và thực tế, nhiều công nhân phải gửi con cho người dân ở gần khu trọ trông nom, nảy sinh các vụ bạo hành trẻ do không có sự quản lý giám sát của chính quyền địa phương.
Nhiều ý kiến cho rằng, cả nước hiện có trên 2.000 lớp, trường tư thục và dân lập, đã và đang góp phần bảo đảm quyền đi học của trẻ em, giảm bớt áp lực cho các trường công lập cũng như cho chính quyền các cấp. Nếu như Luật Giáo dục sửa đổi cho các cơ sở giáo dục ngoài công lập nhận trẻ 3 tháng tuổi thì chính những cơ sở này sẽ góp phần thực hiện luật, từ đó giúp cho một lực lượng lao động phải đi làm sớm, giúp các bà mẹ không phải khổ sở khi đi tìm người trông con để đi làm. Hà Nội hiện có 17 KCN, khu công nghệ cao; trong đó có 9 KCN đang hoạt động. Các KCN trên địa bàn Hà Nội có khoảng 14,6 vạn lao động, trong đó lao động nữ chiếm tới 70%, lao động ngoại tỉnh chiếm khoảng 60% và phần lớn đang ở độ tuổi sinh đẻ từ 18-25 tuổi.
Theo ông Nguyễn Minh Tường, Giám đốc Sở GD-ĐT Phú Thọ, Luật Giáo dục 2009 quy định nhà trẻ, nhóm trẻ nhận trẻ em từ 3 tháng tuổi. Điều lệ trường mầm non quy định nhiệm vụ, quyền hạn của trường mầm non tổ chức thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ 3 tháng tuổi. Vì vậy, việc đề xuất các cơ sở giáo dục nhận trẻ từ 3 tháng tuổi là hợp lý, xuất phát từ nhu cầu thực tế ở một số khu vực, nhất là ở các KCN, KCX. “Đồng thời các quy định trong luật phải đáp ứng tầm nhìn tương đối dài, nếu chỉ căn cứ vào điều kiện thực tại (nhân lực, cơ sở vật chất như hiện nay) mà quy định từ 6 tháng, sau này nếu điều kiện thay đổi sẽ lại phải sửa luật. Mà mỗi lần sửa luật thì lâu, phức tạp và khó”, ông Tường nêu ý kiến. Bởi quy định phụ nữ được nghỉ 6 tháng đầu sau sinh chỉ là với lao động nữ đóng bảo hiểm theo Luật Bảo hiểm xã hội, còn đối tượng nữa là phụ nữ ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, không được hưởng chế độ nào, hoặc các trường hợp vì hoàn cảnh khó khăn thì có nhu cầu gửi con rất sớm.
Còn nhiều băn khoăn
Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Trưởng ban Giáo dục xã hội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, cho rằng, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội đã rất quan tâm có những chính sách ưu việt đối với phụ nữ và bảo vệ trẻ em, vì vậy đã luật định chế độ thai sản cho phụ nữ từ 4 tháng lên 6 tháng. Quy định này đã đảm bảo tạo điều kiện cho trẻ em được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Ngành giáo dục cần cân nhắc đến điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên để đảm nhận trông trẻ từ 3 tháng tuổi. Theo bà Mai, cần thực hiện thí điểm hoặc theo lộ trình ở những nơi có điều kiện (những thành phố lớn, KCN, KCX). Bởi thực tế, cơ sở vật chất và các điều kiện khác của giáo dục mầm non hiện chỉ đáp ứng được các lứa tuổi trên 36 tháng tuổi. Trẻ lứa tuổi dưới 36 tháng tuổi có quá nhiều vấn đề liên quan đến điều kiện nuôi dạy. Sẽ rất khó khăn cho các cơ sở giáo dục mầm non khi thực hiện có cả các lớp mầm non và nhà trẻ nhỏ từ 3-6 tháng tuổi. Nhiều ý kiến cho rằng, để thực hiện nhận trẻ từ 3 tháng tuổi thì cần phải đảm bảo các điều kiện cơ bản, như đội ngũ giáo viên cần được đào tạo một cách bài bản, có trình độ nhất định về y tế; phải đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất (trang bị đủ số lượng giường nằm, nôi cho trẻ ăn, ngủ; hệ thống vệ sinh, tủ bảo quản sữa; máy hâm sữa, máy tiệt trùng...) hợp về vệ sinh và an toàn thực phẩm…
Nhìn chung, các ý kiến khác đều cho rằng quy định này nếu được luật hóa thì cũng không nên áp dụng đại trà, mà chỉ thực hiện thí điểm ở một số địa phương có nhu cầu thật sự bức xúc, nhất là ở các địa bàn tập trung KCN, KCX. Không nên áp dụng bắt buộc mà tùy vào điều kiện thực tiễn như đội ngũ, cơ sở vật chất, nhu cầu của phụ huynh…, các trường có thể đăng ký về việc nhận trẻ từ 3 tháng tuổi hay không.
