Kết thúc bài phát biểu tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, trước hàng ngàn sinh viên, trí thức Việt Nam (VN), Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã trích một câu thơ trong truyện Kiều của Nguyễn Du:
"Rằng trăm năm cũng từ đây,
Của tin gọi một chút này làm ghi"
Lấy cảm hứng từ những câu thơ trong Kiều để nói chuyện với người VN, Tổng thống Obama không phải là tổng thống duy nhất của Hoa Kỳ đã làm. Trước ông đã có Tổng thống Bill Clinton khi đến thăm Việt Nam từ năm 2000 cũng có câu: “Sen tàn cúc lại nở hoa; sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân”. Ông Clinton mượn hình ảnh "sen tàn" và "cúc nở hoa" để nói về hình ảnh băng giá của thời quá khứ đã bắt đầu tan và thay vào đó là những cơ hội trong tương lai của quan hệ Việt-Mỹ. Thật tuyệt vời, khi Tổng thống Clinton là Tổng thống Hoa kỳ đầu tiên mượn câu thơ Kiều để chuyển tải một thông điệp đến với hai đất nước cựu thù mở ra một chương mới: khép lại quá khứ, hướng tới tương lai.
Tổng thống Obama phát biểu tại Trung tâm
Hội nghị quốc gia
Kể từ khi đất nước ta mở cửa đón tiếp bạn bè khắp năm châu, rất nhiều vị nguyên thủ quốc gia đến thăm viếng VN và theo thông lệ đều có những phát biểu tốt đẹp với chúng ta, nhưng chưa có vị nguyên thủ nào đem truyện Kiều ra “lẩy” như các Tổng thống Hoa Kỳ. Vì như ai cũng biết tác phẩm Đoạn trường tân thanh của Nguyễn Du là báu vật văn hoá của người Việt. Quả như ông Obama đã nói tình cảm của đất nước con người VN dành cho ông những ngày qua đã chạm đến trái tim mình. Bài phát biểu của ông cũng đã làm lay động hàng triệu trái tim con Rồng cháu Lạc. Toàn bộ nội dung bài phát biểu hơn 30 phút của Tổng thống đã hàm chứa rất nhiều điều: Từ văn hoá, lịch sử truyền thống hào hùng bất khuất của dân tộc VN được ví kiên cường như những cây tre, một trong những biểu tượng tự hào của người VN, cho đến những khẳng định về chủ quyền: “Sông núi nước Nam vua Nam ở/ Rành rành phân định tại sách trời” được trích trong bài thơ thần bất hủ của Lý Thường Kiệt! Và ông Obama không quên nhắc lại một quá khứ tuy thăng trầm trong quan hệ hai nước, nhưng đang ngày càng tốt đẹp hơn. Bên cạnh đó qua phát biểu của mình Tổng thống muốn truyền đến thế giới một thông điệp về quan hệ quốc tế trong thế kỷ 21 là: hoà bình, tôn trọng luật pháp quốc tế trong giải quyết các tranh chấp và đặc biệt là sự khẳng định: "Không nước nào có thể áp đặt, quyết định số phận thay VN", và không thể có chuyện: “nước lớn bắt nạt nước bé...”! Có thể khẳng định từ những giây phút này, không cần phải kết thúc chuyến viếng thăm VN, nhưng dư luận cho đây là chuyến thăm thành công và để lại ấn tượng của ông Obama. Những ngày vừa qua, truyền thông các nước đều đánh giá cao kết quả chuyến thăm này.
Đại thi hào Nguyễn Du không thể ngờ rằng những vần thơ chan chứa yêu thương, đầy tính nhân văn của ông cách đây mấy trăm năm nay lại mang theo một giá trị khác mà cả hai ngài Tổng thống Hoa Kỳ khi đến thăm VN muốn mượn để chuyển tải thông điệp của mình. Nó mang tính thời sự trong quan hệ hai nước qua từng giai đoạn.
Qua những lời lẽ của ông mà chúng ta cảm nhận được từ sự chân thành, thì giá trị sâu sắc lại nằm ở niềm tin giữa hai bên. Bài phát biểu của ông đã truyền đạt ngoài những giá trị như chúng ta đã biết và sẽ biết còn bao hàm một ý tưởng rộng lớn là tầm nhìn! Cám ơn ông và mong rằng sau này khi trở lại VN với bất cứ tư cách nào đi nữa, người dân VN rất trân trọng đón tiếp ông.
TRANG NAM AN
