Sau 10 ngày diễn ra, cuộc thi “Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu toàn quốc 2007” lần đầu tiên được tổ chức sẽ khép lại vào tối nay. Lễ trao giải sẽ diễn ra tại rạp hát Hưng Đạo, TPHCM. Có thể nói, đến với cuộc thi này, dù đoạt giải hay chưa đoạt giải, các đạo diễn trẻ cũng để lại những điều mà nhiều người làm - quản lý nghệ thuật phải suy ngẫm… cho sân khấu tương lai!
NSƯT Việt Anh (phải) và Thanh Hoàng trong vở “270 gram” của đạo diễn trẻ Lý Khắc Lynh.
1- Từ 18 vở diễn của các đạo diễn trẻ mang đến cuộc thi đã phần nào cho thấy sức trẻ trên lĩnh vực sân khấu đang rất dồi dào. Mặc dù cuộc thi lần đầu tiên diễn ra còn một số điều bất cập, hạn chế, nên chưa thể có mặt đầy đủ những đạo diễn trẻ của toàn quốc tham gia.
Ở cuộc thi lần này, sân khấu TPHCM chiếm phần lớn, với 14 gương mặt trẻ – nhờ cuộc thi diễn ra ngay trên sân nhà! Trong số 18 vở diễn của 19 đạo diễn trẻ góp mặt lần này, có những gương mặt trẻ thật sự tạo được bất ngờ dành cho giới chuyên môn.
Một Triệu Trung Kiên vừa là tác giả, đạo diễn kiêm diễn viên của vở Dấu ấn thời gian đến từ Nhà hát cải lương Trung ương, luôn cháy bỏng tình yêu mãnh liệt của mình dành cho nghệ thuật cải lương. Anh tâm sự: “Là một nghệ sĩ cải lương, tôi rất say mê và ước mong được làm một điều gì đó để có thể góp phần kéo khán giả đến xem cải lương. Tuy nhiên, là một người trẻ, đâu ai dám giao kịch bản cho mình dàn dựng, thế là tôi bắt tay vào viết kịch bản Dấu ấn thời gian để được dàn dựng…”.
Rồi một Trần Hoàng Mai – cô gái đến từ Đoàn chèo Hải Phòng với một cách nhìn mới trong vở Trầu cau. Phía sau vở diễn Trầu cau, còn cho thấy hình ảnh của Trần Hoàng Mai – một cô gái có vóc dáng thanh mảnh, nhưng lại rất “máu” với bộ môn nghệ thuật mà cô đeo đuổi suốt bao năm nay. Khi hay tin có cuộc thi này, Trần Hoàng Mai tự bỏ tiền túi của mình để đầu tư, dàn dựng vở diễn, bởi “chưa biết tài năng của cô thế nào, có ai dám “rót” tiền?”.
Mãi đến khi Trầu cau phúc khảo, được khen ngợi, cô diễn viên kiêm đạo diễn trẻ này mới được hỗ trợ kinh phí! Hay một Lý Khắc Lynh, lâu nay chỉ đạo diễn phim và kịch truyền hình, nay dự vở kịch “270 gram” cho Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ 5B Võ Văn Tần được chăm chút đến từng chi tiết. Có lẽ, chính nhờ điều này mà khi xem “270 gram”, đạo diễn Xuân Huyền không tiếc lời ngợi khen “Hay quá, tinh tế quá và diễn viên diễn giỏi quá!”.
Hoặc một Hoàng Duẩn được biết đến nhờ những chương trình sân khấu thiếu nhi, kịch ngắn, thì nay có một Niềm tin bị đánh cắp dự thi đầy sáng tạo. Cái sáng tạo của Hoàng Duẩn trong vở diễn này tạo được hiệu ứng tốt nhờ vào sự mạnh dạn của anh trong việc đưa loại hình rối bóng vào vở diễn, cũng như sự táo bạo trong cách xử lý ánh sáng…
Có thể nói, còn rất rất nhiều niềm say mê, sự sáng tạo của các đạo diễn trẻ đã mang đến cuộc thi một sinh khí tươi mới, hấp dẫn đáng khích lệ! Tuy nhiên, cũng có một số đạo diễn trẻ chưa tìm được kịch bản hay, chưa có cách thể hiện tốt nên vở diễn chưa thật sự tạo được ấn tượng trong lòng đồng nghiệp và công chúng!
2- Vậy là các đạo diễn trẻ đã có những ngày sống trong không khí hạnh phúc được làm nghề, được thể hiện sự tươi mới của mình qua các vở diễn. Điều ấy, chắc chắn ai cũng dễ dàng cảm nhận được. Tuy nhiên, từ cuộc thi, một vấn đề đang đặt ra là liệu các đạo diễn trẻ lấp lánh tài năng ấy mai này sẽ ra sao, có tiếp tục được cơ hội tỏa sáng hay không? Đó mới là điều quan trọng nhất, bởi một gương mặt trẻ, cho dù có tài năng đến cỡ nào mà chẳng có cơ hội thể hiện mình thì mãi mãi chẳng ai biết đến.
NSND Doãn Hoàng Giang tâm sự: “Nếu như trước đây, chúng tôi lo lắng, ngoài Bắc có Lê Hùng, Doãn Hoàng Giang, Xuân Huyền..., trong Nam có Trần Minh Ngọc, Trần Ngọc Giàu, Đoàn Bá... và ngoảnh lại sau lưng chẳng thấy gương mặt trẻ nào, thì nay, từ cuộc thi này có thể yên tâm bởi đã có bóng dáng của những người kế thừa. Tuy nhiên, điều mà tôi quan tâm là sau cuộc thi này các đạo diễn trẻ có được tiếp tục tạo cơ hội để thể hiện tài năng của mình hay không.
Tôi nghĩ, chúng ta hãy mạnh dạn giao việc cho các đạo diễn trẻ và hãy tin tưởng tài năng của các em”. NSND Trọng Khôi – Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam - khẳng định: “Ngoài việc duy trì tổ chức cuộc thi này, sắp tới, chúng tôi sẽ cùng Trường Cao đẳng Sân khấu – Điện ảnh TPHCM ra mắt sàn diễn Nhà hát Thế Giới Trẻ tại số 125 Cống Quỳnh, quận 1 để các đạo diễn trẻ có cơ hội được làm nghề…”.
Có lẽ, đây sẽ là một tin vui đối với các đạo diễn trẻ đang và mới tốt nghiệp khoa đạo diễn sân khấu. Điều mà trong suốt thời gian qua, những ai quan tâm đến đời sống sân khấu đều trăn trở, ước mong, cuối cùng cũng có những tín hiệu khả quan. Tuy nhiên, vấn đề còn lại thời gian và sàn diễn này sẽ vận hành ra sao.
Bên cạnh sự lo lắng đang dần có lời giải ấy, cũng có những nỗi lo dành cho các đạo diễn trẻ rất đáng quan tâm và suy ngẫm. Bởi có những đạo diễn trẻ, qua cuộc thi mới chỉ lấp lánh tài năng trong một vở diễn, chưa thể nói lên được điều gì, nếu tự mãn quá sớm, chẳng khác nào sau cuộc thi, một số gương mặt trẻ sẽ tự mình đánh mất chính mình!
ĐỖ HẠNH
