Nhiều ngân hàng phát hành trái phiếu bền vững
Sau giai đoạn trầm lắng, thị trường trái phiếu xanh ghi nhận sự sôi động trở lại, đặc biệt là từ nhóm tài chính. Trong tháng 9-2025, VPBank đã phát hành thành công 300 triệu USD trái phiếu bền vững trên thị trường quốc tế, trở thành ngân hàng Việt Nam đầu tiên huy động vốn xanh quy mô lớn ở kênh này. Toàn bộ nguồn vốn sẽ được VPBank phân bổ cho các dự án xanh, xã hội và bền vững như: năng lượng tái tạo, giao thông bền vững, nông nghiệp phát thải thấp, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa .
Ông Vũ Minh Trường, Giám đốc Khối Nguồn vốn và Thị trường tài chính VPBank, cho biết, đến cuối tháng 6-2025, dư nợ tín dụng xanh VPBank đạt 31.700 tỷ đồng, tăng 44,5% so với cuối năm 2024 và gấp hàng chục lần so với 5 năm trước. “Dòng vốn xanh vừa giúp ngân hàng kết nối thị trường tài chính toàn cầu, vừa lan tỏa lợi ích kinh tế - xã hội trong nước, có thể tạo ra tới 38.000 việc làm mới trong 5 năm tới”, ông Vũ Minh Trường nhận định.
Trước đó, tháng 7-2025, MSB đã phát hành thành công 680 tỷ đồng trái phiếu bền vững trong nước với kỳ hạn 5 năm, tuân thủ theo Khung Tài chính bền vững (SFF) năm 2025. Nguồn vốn huy động từ đợt phát hành sẽ được tập trung vào các lĩnh vực xanh như: năng lượng tái tạo, giao thông sạch, công trình xanh…
Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) kỳ vọng sẽ đóng vai trò then chốt trong thu hút dòng vốn xanh. Khi IFC ra đời sẽ trở thành trung tâm kết nối, giúp các quỹ đầu tư, đặc biệt quỹ tài chính xanh tiếp cận trực tiếp danh mục dự án xanh, tăng tính minh bạch và niềm tin trong giải ngân. Khi rào cản được tháo gỡ, IFC có thể huy động 20-30 tỷ USD vốn xanh mỗi năm cho Việt Nam.
PGS-TS NGUYỄN HỮU HUÂN, thành viên Tổ tư vấn thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM
Vào đầu năm nay, HDBank cũng phát hành thành công 3.000 tỷ đồng trái phiếu xanh, dựa trên nguyên tắc phát hành của Hiệp hội Thị trường vốn quốc tế (ICMA) và Hiệp hội Thị trường tín dụng (LMA). Nguồn vốn huy động này được HDBank cho vay các dự án đáp ứng tiêu chuẩn trong “Khung tài chính bền vững” mà ngân hàng ban hành trong năm 2024, nhằm bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế xanh.
Ông Võ Hoàng Hải, Phó Tổng giám đốc Nam A Bank, cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, ngân hàng đã huy động khoảng 200 triệu USD từ các định chế tài chính nước ngoài cho phát triển xanh và đặt mục tiêu nâng lên 500 triệu USD trong năm tới. Năm 2024, SeABank cũng đã phát hành trái phiếu xanh với tổng trị giá 150 triệu USD. Ngân hàng này cũng mở rộng hợp tác quốc tế, huy động gần 1,1 tỷ USD từ các định chế lớn như IFC, DFC, AIIB, Norfund… nhằm thúc đẩy tài chính khí hậu, tài chính toàn diện.
Khuyến khích dòng vốn tư nhân và quốc tế
Tín dụng xanh và trái phiếu xanh đã tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, cao hơn nhiều so với tín dụng chung của nền kinh tế. Tuy nhiên, tính đến 30-6-2025, dư nợ tín dụng xanh mới đạt 736.000 tỷ đồng, chiếm 4,3% tổng dư nợ; còn trái phiếu xanh mới đạt hơn 30.000 tỷ đồng, tương đương 2% thị trường trái phiếu doanh nghiệp. TS Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), cho biết, báo cáo của Ngân hàng Thế giới cho thấy, để đạt mục tiêu Net Zero (phát thải ròng bằng 0) vào năm 2050, Việt Nam cần huy động trung bình 6,8% GDP mỗi năm, tương đương khoảng 368 tỷ USD cho đến năm 2040. Đây là con số vượt xa khả năng ngân sách nhà nước, vì vậy cần phát triển mạnh mẽ thị trường tài chính xanh, khuyến khích dòng vốn tư nhân và quốc tế.
Theo các chuyên gia kinh tế, khung pháp lý ngày càng hoàn thiện đã hỗ trợ rất lớn cho thị trường vốn xanh. Cụ thể, ngày 4-7-2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 21/2025 quy định tiêu chí môi trường và xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh. Mới đây, Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành Bộ tiêu chí phân loại xanh (Green Taxonomy), bao phủ 45 ngành nghề, giúp giảm rủi ro chính sách, tăng minh bạch và mở khóa dòng vốn trong nước lẫn quốc tế. Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam, cho rằng, những khung pháp lý vừa ban hành đã tạo chuẩn mực thống nhất cho thị trường, tháo gỡ điểm nghẽn cho thị trường vốn xanh.
Là định chế tài chính nước ngoài, ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối Khách hàng doanh nghiệp UOB Việt Nam, khẳng định, cơ hội “vay xanh” tại Việt Nam ngày càng thuận lợi hơn khi Nghị quyết 68 về thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân đã lan tỏa cùng các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đối với UOB, đến cuối năm 2024, đã tài trợ 41 tỷ USD cho các dự án bền vững toàn ASEAN, trong đó có 19 dự án tại Việt Nam thuộc lĩnh vực thủy sản, nông nghiệp, năng lượng tái tạo và sản xuất. Năm 2025, ngân hàng cam kết ít nhất 30% khoản vay mới cho doanh nghiệp gắn với các dự án bền vững.
NAVICO là doanh nghiệp đầu tiên trong năm nay ký tín dụng thương mại xanh với UOB Việt Nam để phát triển bền vững ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam. Khoản tín dụng thương mại xanh giúp doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản theo mô hình bền vững, từ việc mua nguyên liệu đầu vào đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế cho đến việc đầu tư sâu hơn vào công nghệ sản xuất tiên tiến, tối ưu hóa chuỗi cung ứng theo hướng hiện đại, khoa học và hiệu quả, đồng thời tiếp cận các sáng kiến mới, đón đầu xu hướng xanh như kinh tế tuần hoàn, tiết kiệm tài nguyên, chuyển đổi năng lượng sạch.
