Dự án trọng điểm chờ mặt bằng
Trên công trường dự án nút giao An Phú - một trong những công trình giao thông trọng điểm của TPHCM - những ngày tháng 11, việc thi công “đứng hình” vì chờ mặt bằng. Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM (Ban Giao thông) cho biết, việc chậm giải phóng mặt bằng khu đất hơn 22.000m2 trên đường Lương Định Của đang ảnh hưởng đến tiến độ thi công gói thầu XL13 - xây dựng nhánh cầu vượt N1.2. Ba trụ cầu đã hoàn thành nhưng do chưa có mặt bằng nên việc thi công phải tạm dừng...
Năm 2025, Ban Giao thông được giao số vốn hơn 17.000 tỷ đồng nhưng tính đến hết tháng 10 giải ngân chỉ đạt hơn 8.500 tỷ đồng. Tương tự, dự án nút giao Mỹ Thủy dự kiến hoàn thành toàn dự án giai đoạn 2016-2021 nhưng đến nay mới nhận khoảng 80% mặt bằng. Dự án mở rộng đường Lương Định Của cũng thi công dang dở suốt nhiều năm, có đoạn chỉ làm được 1/3 mặt đường vì chưa có mặt bằng; dự án mở rộng nâng cấp quốc lộ 50 cũng gặp khó vì vướng... 4 hộ dân.
Không chỉ Ban Giao thông mà Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TPHCM (Ban Hạ tầng) cũng “mắc nghẽn” vì vướng mặt bằng. Theo đó, năm 2025, Ban Hạ tầng được giao kế hoạch vốn đầu tư công hơn 7.600 tỷ đồng cho 111 dự án nhưng đến hết tháng 10 chỉ giải ngân được hơn 3.800 tỷ đồng, đạt 50,05%.
Để đạt được mục tiêu giải ngân 100%, Ban Hạ tầng chờ bàn giao mặt bằng theo tiến độ của hàng loạt dự án: các dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm; dự án nạo vét trục thoát nước rạch Xóm Củi; dự án xây dựng tuyến đê bao rạch Tra từ Cầu Xáng (Tỉnh lộ 15) đến cầu An Hạ (Quốc lộ 22); dự án nâng cấp, cải tạo rạch Bến Mương; dự án nâng cấp, gia cố cấp bách hệ thống thủy lợi bờ hữu ven sông Sài Gòn...
Riêng phần vốn bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Sở NN-MT cho biết, tính đến hết ngày 26-11, trên địa bàn TPHCM trước đây đã giải ngân hơn 25.100 tỷ đồng, đạt 83,01%; khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây đã giải ngân gần 6.700 tỷ đồng, đạt 42,75%; khu vực Bình Dương trước đây đã giải ngân gần 12.500 tỷ đồng, đạt 49,66%.
Quyết tại chỗ, tháo gỡ tại chỗ
Theo báo cáo của Thống kê TPHCM, tính đến ngày 25-11, TPHCM giải ngân 70.896 tỷ đồng, đạt 59,6% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao. Như vậy, tuy đã bước vào thời điểm cuối năm nhưng tốc độ giải ngân vẫn khá chậm: trong vòng 20 ngày của tháng 11 (từ ngày 4 đến 25-11), TPHCM chỉ giải ngân khoảng 3.700 tỷ đồng.
Theo ông Nguyễn Khắc Hoàng, Trưởng Thống kê TPHCM, trong gần hai tháng còn lại của năm 2025, TPHCM phải giải ngân hơn 50.000 tỷ đồng để đạt kế hoạch. Đây là nhiệm vụ quá thách thức khi mỗi tháng phải giải ngân 24% nên phải có giải pháp rất cụ thể mới mong xoay chuyển được tình thế.
Lãnh đạo Sở Tài chính TPHCM cho biết, trong số vốn đầu tư công được giao năm nay có hơn 45.000 tỷ đồng là vốn bồi thường, chiếm tới 38,2% tổng vốn. Để đẩy tiến độ giải ngân phần vốn này, UBND TPHCM đã lập các tổ công tác giải quyết, tập trung cho các dự án lớn... Điều hành một phiên họp mới đây liên quan vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng đánh giá, các giải pháp đưa ra nhiều nhưng tỷ lệ giải ngân vẫn thấp.
Nhấn mạnh giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cho biết, thành phố quyết tâm vận hành hiệu quả 3 tổ công tác do các Phó Chủ tịch UBND TPHCM phụ trách, tăng cường kiểm tra hiện trường để “quyết tại chỗ, tháo gỡ tại chỗ”. Đồng thời áp dụng cơ chế “6 rõ” trong phân công và yêu cầu không để đình trệ do sắp xếp tổ chức. Sở Xây dựng TPHCM được giao tổng hợp danh mục 34 dự án trọng điểm thi công “3 ca 4 kíp”, bố trí luồng xanh vật liệu, cho phép đi vào đường cấm, giờ cấm… Các chủ đầu tư phải huy động thêm lực lượng, tăng 15%-20% khối lượng và hoàn tất hồ sơ để thanh toán trong 4 ngày sau khi nghiệm thu. Thành phố sẽ khen thưởng đơn vị làm tốt và kỷ luật nghiêm tập thể, cá nhân giải ngân chậm.
Tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu, nhiều dự án đầu tư công đang chạy đua nước rút để kịp tiến độ. Tại công trường mở rộng Quảng trường Thùy Vân, hàng trăm công nhân làm việc xuyên đêm.
Ông Đoàn Hải Linh, Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng khu vực Vũng Tàu, cho biết, dự án chỉnh trang trục đường Thùy Vân với tổng mức đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng “đang tăng tốc tối đa để về đích đúng hẹn”. Hai gói thầu đã được kiểm tra nghiệm thu, gói còn lại dự kiến hoàn thành ngày 30-12; khoảng 10 dự án vệ tinh cũng sẽ hoàn thiện từ cuối tháng 12-2025 đến đầu tháng 1-2026.
Bên cạnh đó, đến tháng 11-2025, Dự án đường 991B dài 9,73km đã đạt 88% khối lượng, riêng cầu Rạch Tre đạt 60%; tuyến Long Sơn - Cái Mép (3,75km) đạt hơn 75%. Các dự án khác như đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đường ĐT 994, cầu Phước An… đều bổ sung nhân lực, thiết bị để đảm bảo tiến độ.
Tại khu vực Bình Dương, trong buổi làm việc mới đây, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Minh Thạnh yêu cầu các địa phương coi bồi thường, giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ trọng tâm, bám sát địa bàn và phối hợp chặt với sở, ngành để tháo gỡ điểm nghẽn, phấn đấu hoàn thành 100% chỉ tiêu năm 2025.
Đồng chí chỉ đạo các phường, xã phải thẩm định, phê duyệt hồ sơ bồi thường, hỗ trợ tái định cư trong tối đa 2 ngày làm việc, bảo đảm tiến độ giải ngân. Sở NN-MT, Trung tâm Phát triển quỹ đất và các ban quản lý dự án phải báo cáo nhanh hàng ngày trước 15 giờ, nêu rõ số liệu lũy kế, phần việc chưa hoàn thành và trách nhiệm từng đơn vị. Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm toàn diện nếu để chậm trễ hoặc không đạt yêu cầu.
