Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh, năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025. Đây cũng là năm đầu tiên triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, gắn với sắp xếp, tinh gọn bộ máy và đẩy mạnh phân cấp – phân quyền. Những đổi mới này không chỉ là điều chỉnh về tổ chức, mà còn mở rộng không gian phát triển, nâng cao năng lực quản trị và thúc đẩy liên kết vùng, tạo tiền đề cho giai đoạn tăng trưởng 2026-2030 với mục tiêu đạt mức tăng trưởng hai con số của toàn vùng.
Thời gian qua, ngành Công thương khu vực miền Trung – Tây Nguyên ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực. Công tác phối hợp quản lý nhà nước ngày càng đồng bộ; xúc tiến thương mại và kết nối giao thương được đẩy mạnh, gắn với lợi thế du lịch và logistics, qua đó tạo động lực thúc đẩy thương mại, thu hút đầu tư. Bên cạnh đó, các mô hình liên kết vùng, cụm ngành và chuỗi giá trị đang dần hình thành, tạo nền tảng cho phát triển công nghiệp và thương mại bền vững.
Tuy vậy, thiên tai, bão lũ làm gián đoạn hạ tầng và sản xuất; thị trường quốc tế biến động, giá nguyên liệu tăng, chuỗi cung ứng đứt gãy, ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu.
Đại diện các tỉnh, thành thống nhất nhận định khu vực đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, với ba trụ cột: năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến chế tạo và hạ tầng logistics. Đây là hướng đi phù hợp chiến lược quốc gia trong bối cảnh tái cấu trúc chuỗi cung ứng và gia tăng cạnh tranh khu vực.
Theo ông Phan Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2020-2025, công nghiệp tỉnh tăng trưởng bình quân 10,2%/năm, trong đó năng lượng là điểm sáng. Tỉnh hiện có 38 nhà máy điện tái tạo, hàng ngàn hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất hơn 1.531 MW, sản lượng trên 3,6 tỷ kWh. Quy hoạch Điện VIII xác định Quảng Trị trở thành trung tâm năng lượng của cả nước, với quy mô gần 13.000 MW vào năm 2030.
Tuy nhiên, tiến độ nhiều dự án đang vướng mắc. Các tuyến 500 kV, 220 kV chậm hoàn thành, gây khó giải tỏa công suất; cơ chế giá điện gió – điện mặt trời hết hiệu lực, cơ chế chuyển tiếp chậm ban hành; giá mua điện tạm tính 50% theo Quyết định 21 khiến nhà đầu tư khó khăn. Bên cạnh đó, khung giá điện theo ba miền chưa phản ánh đúng bức xạ vùng, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chưa thống nhất, trong khi tình trạng cắt giảm công suất 20-90% thời gian qua làm ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của các dự án năng lượng.
Tương tự, ông Nguyễn Văn Nhiệm, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Đắk Lắk nhìn nhận, mưa lũ, nhất là bão số 13, đã gây thiệt hại lớn, khiến nhiều công trình năng lượng phải dừng hoạt động. Một số dự án điện gió hoàn thành nhưng không thể vận hành do vướng mắc kỹ thuật và quy trình kiểm tra. Nhiều tiềm năng điện gió – điện mặt trời chưa được đưa vào Quy hoạch Điện VIII, tỉnh kiến nghị Bộ sớm xem xét, tháo gỡ.
Trong khi đó, bà Đỗ Thị Quỳnh Trâm, Phó Giám đốc Sở Công thương TP Đà Nẵng nhấn mạnh, vai trò chiến lược của miền Trung – Tây Nguyên trong phát triển kinh tế biển, năng lượng, logistics và thương mại quốc tế. Chi phí logistics còn cao, chuỗi cung ứng chưa tối ưu, hạ tầng kết nối chưa đồng bộ... là điểm nghẽn lớn cần được tháo gỡ. Khu Thương mại tự do Đà Nẵng là mô hình đầu tiên trong cả nước được Thủ tướng phê duyệt vào tháng 6-2025 được kỳ vọng trở thành động lực tăng trưởng mới.
