Fox News dẫn lời 2 quan chức Mỹ ghi nhận sự hiện diện các chiến đấu cơ Shenyang J-11 và Xian JH-7 của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trong những ngày gần đây. Trước đó, Trung Quốc đã bị tố triển khai trái phép tên lửa đất đối không ra đảo này. Việc làm của Trung Quốc đã bị cộng đồng quốc tế lên án, làm leo thang căng thẳng trong khu vực.
Leo thang căng thẳng
Nhiều tờ báo lớn của Đức ngày 24-2 đã đồng loạt chỉ trích Trung Quốc làm leo thang căng thẳng ở biển Đông khi đưa máy bay chiến đấu tới đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Báo Toàn cảnh Frankfurt (FAZ) cho rằng chính quyền Bắc Kinh đã tạo ra những nhân tố mới trong tranh chấp chủ quyền ở biển Đông với việc triển khai các máy bay chiến đấu tới đảo Phú Lâm. Tờ báo chỉ trích Trung Quốc ngang nhiên đòi chủ quyền tới 90% diện tích biển Đông.
Cùng ngày, tờ Die Welt dẫn các nguồn tin Mỹ cho biết Trung Quốc đã đưa máy bay tiêm kích tới đảo Phú Lâm ở biển Đông. Thông tin này đã được một Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ xác nhận, đồng thời cho biết máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã được đưa tới đảo trên từ trước đó. Cũng theo nguồn tin Mỹ, Trung Quốc đã triển khai tên lửa đất đối không tại đảo này. Báo trên cho rằng quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang căng thẳng vì những tham vọng của Bắc Kinh trên biển Đông. Trong khu vực quần đảo Trường Sa của Việt Nam, Trung Quốc cũng đã bồi đắp nhiều đảo nhân tạo và đầu tuần qua, các hình ảnh vệ tinh của Mỹ cũng cho thấy Trung Quốc đã lắp đặt ở đây một trạm radar tần số cao.
Trước đó, tờ Die Welt đã chỉ trích việc Trung Quốc xây dựng trái phép một trạm radar ở quần đảo Trường Sa, coi đây là cấp độ mới trong cuộc tranh cãi về chủ quyền quần đảo này.
Bất chấp luật pháp
Ngày 24-2, Đại sứ Mỹ tại ASEAN Nina Hachigian đã bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc điều máy bay chiến đấu đến đảo Phú Lâm. Bà Hachigian nêu rõ những hành động này làm gia tăng căng thẳng trong khu vực và gây ra những tác dụng ngược.
Trước đó, trả lời độc quyền trên kênh truyền hình Channel NewsAsia phát sóng ngày 23-2, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định hiện có những khu vực căng thẳng thực sự giữa Trung Quốc và Mỹ, đồng thời đề cập đến tranh chấp ở biển Đông với đánh giá thẳng thừng rằng Trung Quốc đang dùng đến cách làm cũ để khẳng định vị thế của mình, bất chấp luật pháp và quy định quốc tế trong giải quyết tranh chấp lãnh thổ. Cuộc phỏng vấn nói trên được thực hiện bên lề Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - ASEAN diễn ra ở Califorina hôm 16-2 trước khi có tin Trung Quốc triển khai tên lửa HQ-9 tại đảo Phú Lâm ở Hoàng Sa.
Liên quan đến vấn đề này, Tổng thống Obama khẳng định cách hành xử của Trung Quốc đã dẫn đến nguy cơ xung đột đáng kể giữa các bên tranh chấp. Ông Obama cũng cho biết có ý định phối hợp với tất cả các bên liên quan để đảm bảo một giải pháp hòa bình.
Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương (PACOM) của Mỹ, Đô đốc Hải quân Harry Harris, nhấn mạnh việc quân đội Mỹ tiếp tục chính sách tái cân bằng về khu vực châu Á - Thái Bình Dương là rất quan trọng.
Theo Đô đốc Harris, biển Đông là tuyến đường biển quốc tế quan trọng đối với thương mại thế giới. Ông Harris cho rằng việc Trung Quốc triển khai tên lửa phòng không và hệ thống radar cũng như xây dựng các đường băng trên biển Đông đang làm thay đổi môi trường hoạt động tại khu vực này, đe dọa cản trở hoạt động thương mại cũng như hòa bình tại đây.
ĐỖ CAO (tổng hợp)
