Thể hiện tầm lãnh đạo
Tổng thư ký Dato Lim Jock Hoi cho rằng, chủ đề của Năm Chủ tịch Việt Nam về xây dựng một “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” rất phù hợp với tình hình hiện nay, đồng thời khẳng định Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 36 là “minh chứng cụ thể” cho tình đoàn kết và vai trò lãnh đạo của ASEAN được thể hiện qua hợp tác khu vực mạnh mẽ. Tổng thư ký ASEAN nhấn mạnh sự cần thiết của việc đoàn kết trong khu vực nhằm ứng phó với đại dịch Covid-19.
Về những nội dung chính của hội nghị, Tổng thư ký Dato Lim Jock Hoi cho biết, hội nghị lần này tái khẳng định sự cần thiết của kế hoạch phục hồi khu vực mà ASEAN đang tập trung xây dựng sau Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN về ứng phó với dịch Covid-19 được tổ chức vào tháng 4 vừa qua. Kế hoạch trên sẽ có sự phối hợp giữa các cơ quan chính phủ ở các quốc gia thành viên ASEAN, các ngành công nghiệp, khu vực tư nhân và các bên liên quan khác. Ông cho biết, ASEAN mong đợi nỗ lực hợp tác lớn hơn trong việc chia sẻ thông tin và kiến thức, trong phát triển y tế, cũng như trong các chính sách đối nội về an sinh xã hội và y tế. Bên cạnh đó, việc quản lý rủi ro về sức khỏe cộng đồng và kế hoạch phục hồi nền kinh tế cho tới khi tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả bằng vaccine cũng nằm trong chương trình nghị sự của hội nghị.
Tổng thư ký Dato Lim Jock Hoi khẳng định, trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã làm được nhiều việc và thể hiện tầm lãnh đạo mạnh mẽ trong việc dẫn đầu một phản ứng tập thể của khu vực trước đại dịch, đồng thời đánh giá cao sự đóng góp của Việt Nam, đặc biệt là việc giúp đỡ một số nước thành viên ASEAN cũng như một số nước đối tác đối thoại trong việc ứng phó với đại dịch Covid-19. Ông cũng gửi lời cảm ơn Việt Nam về vai trò dẫn dắt ASEAN trong việc ứng phó hiệu quả với đại dịch Covid-19 và chúc mừng Việt Nam về thành tích chống dịch hiệu quả.
Tổng thư ký ASEAN nhấn mạnh, dưới sự lãnh đạo của Việt Nam, các công việc cũng đang được tiến hành nhằm thiết lập “Quỹ ASEAN ứng phó với dịch Covid-19”, kho dự trữ vật tư y tế và quy trình vận hành tiêu chuẩn trong các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng. Việt Nam cũng đã khởi động các cuộc thảo luận về Tầm nhìn ASEAN sau năm 2025. Đây là điều rất quan trọng, giúp ASEAN gắn kết và thích ứng tốt hơn trong tiến trình hội nhập khu vực, đồng thời thích nghi với trạng thái “bình thường mới” hiện nay và rút ra các bài học quan trọng.
Cơ hội để ASEAN vươn lên
Cùng nhận định với Tổng thư ký ASEAN, ông Ahmad Ibrahim Almutaqqi, Giám đốc Chương trình nghiên cứu ASEAN thuộc Trung tâm Habibie (Indonesia), đánh giá cao vai trò của Việt Nam trên cương vị Chủ tịch ASEAN. Theo ông Ibrahim, bất chấp các khó khăn do dịch Covid-19, Việt Nam đã làm tốt công việc của mình, tiếp tục dẫn dắt ASEAN và giữ cho các bánh xe của ASEAN tiếp tục lăn, trong đó có việc tổ chức các hội nghị cấp cao. Mặt khác, Việt Nam cũng cho thấy khả năng duy trì sản xuất bất chấp dịch bệnh và tiếp tục đứng vững trong vấn đề Biển Đông.
Cũng theo ông Ibrahim, sự kiện này là dịp để ASEAN và các quốc gia thành viên thể hiện tầm quan trọng của mình trong việc ứng phó và định hình sự phát triển ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Ông Ibrahim nhấn mạnh, hội nghị cấp cao lần này không chỉ nhằm ứng phó với dịch Covid-19 vốn đang tiếp tục đe dọa sức khỏe toàn cầu, mà còn nhằm tìm giải pháp phục hồi sau dịch bệnh. Đây cũng là cơ hội quan trọng để ASEAN, dưới sự dẫn dắt của Việt Nam trong năm giữ cương vị Chủ tịch luân phiên, tiếp tục vươn lên.
Bên cạnh đó, các mối quan ngại về an ninh tiếp tục phủ bóng lên khu vực. Ngoài vấn đề Biển Đông, khu vực cũng vừa chứng kiến những căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên cũng như giữa Ấn Độ và Trung Quốc tại khu vực biên giới tranh chấp. Do vậy, hội nghị cấp cao sắp tới cũng sẽ là dịp để các nhà lãnh đạo ASEAN kêu gọi tất cả các bên lùi bước, giảm căng thẳng và tập trung sức cho các vấn đề cấp bách hơn như dịch Covid-19.
