Với sự chỉ đạo của Bộ KH-CN, sau 7 năm triển khai, AI4VN đã trở thành một sự kiện khoa học tin cậy, thu hút quan tâm của đông đảo các cơ quan ban hành chính sách, quản lý, tập đoàn công nghệ, đơn vị nghiên cứu... cùng chung tay thúc đẩy sự phát triển hệ sinh thái AI tại Việt Nam.
AI4VN 2025 có sự tham dự của đại diện các bộ, ban, ngành, cơ quan ngoại giao cùng các chuyên gia, diễn giả đến từ tổ chức, tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ trong nước và quốc tế như Meta, Viettel AI, FPT, AIVA, BytePlus, HDBank, Salesforce, VinRobotic; Trường Đại học Anh quốc Việt Nam (BUV), Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội)...
Phát triển hệ sinh thái AI mở, minh bạch và hiệu quả
Phát biểu khai mạc AI4VN 2025, Thứ trưởng Bộ KH-CN Bùi Hoàng Phương đã chia sẻ những định hướng quan trọng trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho AI tại Việt Nam, khẳng định vị thế tiên phong của quốc gia trong lĩnh vực này. Theo đó, Luật Trí tuệ nhân tạo dự kiến sẽ được trình Quốc hội cuối năm 2025, đưa Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia có khung pháp lý toàn diện về AI.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo được xây dựng dựa trên các nguyên tắc cốt lõi: lấy con người làm trung tâm; đảm bảo an toàn và minh bạch; phát triển bao trùm và bền vững; quản trị cân bằng và hài hòa.
Một trong những điểm nhấn của dự luật là việc quản lý AI theo mức độ rủi ro. Trong đó các hệ thống AI có rủi ro cao sẽ chịu sự giám sát chặt chẽ. Quy định về tính minh bạch và dán nhãn cũng được chú trọng, yêu cầu người dùng phải được thông báo rõ ràng khi tương tác với AI, nhằm giải quyết những thách thức trong việc phân biệt giữa nội dung do người và máy tạo ra.
Bên cạnh việc quản lý, dự luật cũng hướng đến mục tiêu tạo động lực phát triển, với các cơ chế chính sách ưu đãi đặc biệt cho nghiên cứu và phát triển AI. Bộ KH-CN đang tiên phong ứng dụng AI vào hoạt động nội bộ, điển hình là trong việc soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, giúp giải phóng sức lao động và tiết kiệm thời gian đáng kể.
Theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, vấn đề đạo đức AI được thảo luận nhiều và được xem là một nội dung thảo luận trọng tâm trong quá trình xây dựng dự luật này. Các thách thức trong giáo dục, y tế và tài chính đều đòi hỏi một khung khổ đạo đức rõ ràng, nơi quyền quyết định cuối cùng vẫn thuộc về con người.
Việc quản lý và phát triển AI đòi hỏi cách tiếp cận đa chiều, cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền lợi của người dân, doanh nghiệp. Vai trò của các chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước là không thể thiếu trong quá trình này.
“Ngày hội AI4VN được kỳ vọng sẽ là diễn đàn quan trọng để các chuyên gia đóng góp ý kiến, giúp Bộ KH-CN hoàn thiện hành lang pháp lý, thúc đẩy một hệ sinh thái AI phát triển mạnh mẽ và có trách nhiệm tại Việt Nam. Bộ KH-CN cam kết sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để thúc đẩy xây dựng một hệ sinh thái AI mở, minh bạch và hiệu quả”, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh.
Xây dựng AI có chủ quyền
Trình bày tham luận tại AI4VN 2025, ông Lê Hồng Việt, Tổng Giám đốc FPT Smart Cloud cho rằng, cuộc đua AI toàn cầu vẫn đang nóng lên từng ngày, với hai đấu trường chính là phát triển các mô hình AI nền tảng và nghiên cứu học thuật. Dẫn số liệu từ các báo cáo của IDC và PwC, ông cho biết, AI dự kiến đóng góp 19.900 tỷ USD vào kinh tế thế giới và góp phần tăng 15% GDP toàn cầu năm 2035.
Bức tranh AI toàn cầu đang hiện rõ sự thống trị của hai “người khổng lồ”. Mỹ dẫn đầu với 40 mô hình AI hàng đầu và tổng vốn đầu tư tư nhân lên đến 471 tỷ USD (giai đoạn 2013-2024). Trung Quốc đang bứt tốc mạnh mẽ với 15 mô hình chất lượng cao, dẫn đầu về số lượng bằng sáng chế (hơn 817.800) và đang dần thu hẹp khoảng cách về chất lượng mô hình.
Theo ông Lê Hồng Việt, trong bức tranh đó, Việt Nam được xếp vào nhóm "tiềm năng mới nổi" của ASEAN. Tuy nhiên, khoảng cách về đầu tư là một thách thức khổng lồ. Tổng vốn đầu tư cho AI của Việt Nam thua xa Mỹ, Trung Quốc (56 lần) và cả Singapore trong khu vực.
Cũng theo ông Lê Hồng Việt, Việt Nam vẫn có những điểm sáng đáng ghi nhận. Báo cáo của WIN (Worldwide Independent Network of Market Research) xếp Việt Nam thứ 6/40 quốc gia về mức độ sẵn sàng cho kỷ nguyên AI. Hệ sinh thái AI trong nước cũng đang nóng lên nhanh chóng với vốn đầu tư năm 2024 đạt 80 triệu USD (tăng 8 lần), lực lượng lao động công nghệ khoảng 500.000 người, và tỷ lệ chấp nhận AI cao (42% dân số, 65% doanh nghiệp vừa và nhỏ đã sử dụng).
Điểm mạnh của Việt Nam là chi phí cạnh tranh, chính phủ chủ động và đà tăng trưởng kinh tế nhanh. Ngược lại, những điểm yếu cố hữu cần khắc phục bao gồm hạ tầng AI chưa đồng bộ, thiếu hụt nhân lực AI chất lượng cao, khung pháp lý chưa hoàn thiện và chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) còn khiêm tốn.
“AI không còn là câu chuyện tương lai mà đã hiện hữu và định hình lại cuộc đua số giữa các doanh nghiệp. Với mỗi một USD đầu tư vào AI tạo sinh, doanh nghiệp có thể đạt hiệu quả đầu tư gấp 3,7 lần”, ông Lê Hồng Việt chia sẻ.
Ông Lê Hồng Việt cũng đề xuất một lộ trình chiến lược giai đoạn 2025-2030 để Việt Nam không chỉ bắt kịp mà còn có thể dẫn đầu khu vực. Chiến lược này mang tên "Xây dựng AI có chủ quyền", tập trung vào bốn trụ cột: con người - hạ tầng số - sản phẩm - hệ sinh thái. Lộ trình được chia thành ba giai đoạn chính: 2025 - nền tảng và chuẩn bị; 2026 và 2027 - triển khai, mở rộng; 2028 đến 2030 - dẫn đầu khu vực.
