Hiện có hơn 40 công ty kinh doanh gas và sản xuất vỏ bình gas được cấp phép hoạt động tại thị trường phía Nam. Nhưng số công ty đã đăng ký kiểm định tại các trung tâm kiểm định chiếm chưa tới một nửa. Ước tính số vỏ bình chưa được kiểm định hoặc tái kiểm định độ an toàn đang lưu hành trên thị trường lên đến hơn 2 triệu vỏ!
50% vỏ bình không biết “đi đâu về đâu”…
Trung tâm Kiểm định kỹ thuật an toàn KV 2 (Bộ LĐTB-XH) công bố: năm 2000 tổng số vỏ bình gas sản xuất trong nước và nhập khẩu làm thủ tục kiểm định tại trung tâm xấp xỉ 1 triệu vỏ. 5 năm sau đến hạn tái kiểm định, số vỏ này quay lại trung tâm chỉ còn 179.852 vỏ.
Tương tự, năm 2001, số vỏ bình đăng ký kiểm định lần đầu tại trung tâm vào khoảng 558.000 vỏ, số quay trở lại tái kiểm định sau 5 năm đến hạn chỉ còn 183.000 vỏ (tính đến tháng 9-2006).
Chỉ tính trên số vỏ bình bắt buộc phải tái kiểm định định kỳ sau 5 năm sử dụng, đã có đến gần 1,2 triệu vỏ không biết đi đâu, về đâu!
Tìm đến các công ty kinh doanh gas – chủ sở hữu của hàng triệu vỏ bình gas đang lưu hành trên thị trường hiện nay, giám đốc một công ty gas lớn ở TPHCM thú thật: “Chỉ 50% vỏ bình quay lại với chúng tôi, công ty nào làm quyết liệt với đại lý thì tỉ lệ mất bình cũng lên đến 30% - có nghĩa là sẽ có từ 30% - 50% vỏ bình sở hữu của các công ty sau nhiều đợt quay vòng giao hàng đến đại lý, người tiêu dùng bị “biến mất” luôn.
Đây cũng là lý do vì sao lượng vỏ bình gas quay lại tái kiểm định định kỳ tại các trung tâm kiểm định cứ vơi dần… Tình hình nghiêm trọng đến mức, lãnh đạo các công ty VT gas, Vinagas… không dám tăng thêm vỏ bình mới dù kế hoạch phát triển thị trường đòi hỏi, bởi lẽ công ty nào cũng phấp phổng: ra bao nhiêu mất bấy nhiêu! Vấn đề là những vỏ bình này biến đi đâu?
Cuối năm ngoái, Công an huyện Đức Trọng, Lâm Đồng đã phát hiện Công ty TNHH Miền Đông (tên thương mại Sun Gas) chiếm dụng hơn 400 vỏ bình của nhiều công ty khác để chiết nạp gas và gắn niêm mạc, tem giả thương hiệu vào bán.
Một số khác bị tái chế lại theo kiểu cắt tay xách, mài nhãn hiệu trên thân bình, tẩy đục chữ, đốt lớp sơn gốc ban đầu để biến thành vỏ bình mang thương hiệu Sun Gas.
Đây chỉ là một trong rất nhiều trường hợp kinh doanh theo kiểu chiếm dụng vỏ bình của đơn vị khác thành bình của mình.
Tình trạng này phổ biến đến mức rất nhiều trạm chiết gas ra đời được cấp phép nhưng không trạm chiết nào chịu bỏ tiền đầu tư vỏ bình. Chỉ cần thu mua lại một ít vỏ cũ của những hãng có thương hiệu lớn, nạp gas, giả bình của những thương hiệu lớn rồi cho xe vận chuyển chào bán phân phối đến các đại lý.
Tháng 7 vừa qua, lực lượng quản lý thị trường quận Gò Vấp đã bắt quả tang một xe tải vận chuyển 100 bình gas giả đủ các nhãn hiệu trên đường đi giao hàng.
Trong buồng lái, còn phát hiện thêm 400gr nút nhựa, 348 tem chống giả, niêm màng co của đủ các hãng nhưng đều là hàng giả. Hoạt động này công khai đến mức khi giao hàng, tài xế mới dán tem và niêm màng co giả vào bình cho khách, muốn giả hãng nào cũng… có! Do không khấu hao, không đầu tư vỏ, cũng không mất chi phí kiểm định an toàn lại trốn được thuế, nên giá bán sỉ gas của những doanh nghiệp kinh doanh gas kiểu này đến các đại lý bao giờ cũng rẻ hơn mua đúng hàng chính hãng.
Nhiều đại lý hám lợi đã góp phần tiêu thụ không nhỏ cho loại hàng gian lận thương mại này. Điều đó giải thích vì sao số DN được cấp phép kinh doanh gas lên đến hơn 40 đơn vị nhưng số có bình mang đi kiểm định chiếm chưa tới 20!
Thi nhau “trốn” kiểm định
Thống kê từ Trung tâm Kiểm định KV2, tổng số vỏ bình gas mới lưu hành lần đầu trên thị trường qua kiểm định tại trung tâm vào khoảng 4,53 triệu vỏ. Nhưng số vỏ bình thật sự đang lưu hành trên thị trường lên đến hơn 6 triệu vỏ.
Như vậy còn 1,5 triệu vỏ bình gas - mặt hàng đã được Chính phủ quy định đưa vào diện bắt buộc phải kiểm định, cấp giấy đăng ký mới được phép lưu hành - còn thả nổi trên thị trường, hay nói nôm na là lưu hành lậu.
Khi chuyện về chiếc vỏ bình bị phù của Công ty TTA gas lên mặt báo (báo SGGP ngày 10-10-2006), lúc đó, các cơ quan quản lý mới giật mình phát hiện công ty này còn đến 300.000 vỏ bình mới sản xuất trong 2 năm gần đây chưa đưa kiểm định, đăng ký thủ tục lưu hành đã tự ý cho lưu hành trên thị trường.
Thị trường gas còn xôn xao chuyện các cơ quan chức năng cấp phép cho một số công ty vừa kinh doanh gas, vừa có nhà máy sản xuất vỏ bình. Chỉ cần đóng một số sêri cho nhiều vỏ bình, như vậy phí kiểm định giảm đến mấy lần, nhưng an toàn cho người sử dụng thì tùy thuộc hoàn toàn vào “lương tâm” của nhà sản xuất!
Còn một sự thật khó hiểu khác, chỉ nhìn trên số liệu thống kê của các đơn vị kiểm định, rất dễ dàng đặt câu hỏi, vì sao có những nhà máy sản xuất cả năm trời có 15.000 vỏ bình, thậm chí có nhà máy chỉ có 6.500 – 9.500 vỏ bình/năm mà vẫn tồn tại? Họ ế ẩm thật hay giả ế? Trong khi thị trường gas cả nước tăng trưởng đều đều từ 20 công ty năm 2004 lên 60 công ty năm 2006.
Thậm chí có những thương hiệu gas, vỏ bình xuất hiện trên thị trường cả năm trời, nhưng cơ quan quản lý, cơ quan kiểm định không thấy đăng ký lưu hành cũng không… thắc mắc!?
Các công ty gas có đăng ký tái kiểm định trong 2 năm 2005- 2006 (Theo công bố của Trung tâm Kiểm định an toàn KV 2) |
MINH THUẬN
