Ngày ấy gia đình tôi còn ở dưới xóm biển. Nhà cửa nhỏ hẹp, tuềnh toàng nhưng đất cát thì... mênh mông.
Do dư dả đất nên nhà nào cũng trồng rau củ, hoa màu. Mẹ trồng đủ thứ, không quên thả mấy dây mướp hương, mồng tơi ngay con mương sát giếng nên lá mướt xanh mà quả lúc lỉu, mập căng. Canh cua đồng nấu với mướp hương, mồng tơi thì còn gì bằng, nhưng ăn mãi cũng ngán.
Nhìn lũ con xịu mặt, ăn uống chểnh mảng, mẹ dỗ dành: “Hôm nào nhà bác Lô cho nhiều nhiều hoa thiên lý, mẹ nấu canh thịt nhé!”. Chẳng là cả xóm này chỉ có mỗi nhà bên ấy mới trồng được một giàn và phải đến hè, thiên lý mới chịu trổ hoa. Vì ở sát cạnh nên hôm nào muốn cho, bác thường ới chúng tôi sang, không quên dặn dò chỉ hái những chùm đã nở.
Chẳng hiểu sao kiến lại rất thích loài hoa này nên mẹ phải ngâm nước và rửa rất kỹ. Với những chùm hoa to mẹ tách ra làm hai làm ba, riêng chùm nhỏ mẹ để nguyên vậy. Thịt thì luôn bằm thật nhỏ ướp nước mắm ngon, có gia vị hẳn hoi và hoa thiên lý luôn được mẹ bỏ sau cùng khi đã nêm nếm xong xuôi.
Mâm cơm có canh hoa thiên lý là nhà có thêm rất nhiều niềm vui. Bà khẽ khàng chan từng muỗng nhỏ bảo canh vừa chín tới nên vẫn còn hương, thơm thơm là... Bố gắp nhẹ một cuống hoa, nhai rất nhẹ, rồi nhấp một ngụm rượu nhỏ. Còn lũ lau nhau chúng tôi thỏa thuê chan, và nhai, nuốt, hít hà khen canh mẹ nấu sao mà ngon!
Mẹ ngưng đũa, mắt tràn ngập thương yêu, buông lơi câu bỡn cợt: “Chuyện! Canh hoa rau mà lại”. Mẹ hay gọi thiên lý là hoa rau và cho đến giờ tôi vẫn chưa hề nghe một ai gọi như thế. Như chưa hề được ăn một bát canh thiên lý nào ngon như những bát canh mẹ đã nấu cho, ngày xưa.
Rồi bà mất, bố mất và mẹ cũng không còn. Mấy anh chị em chúng tôi lần lượt có gia đình riêng và tứ tán khắp nơi. Mắt tôi cay sè mỗi khi nhớ về thuở ấu thời với cảnh nhà tuy túng nghèo nhưng dư dả sự đông vui và đầm ấm. Thèm quá một lần được ngồi cùng mâm với hết thảy các chị, anh và háo hức húp chan bát canh hoa rau của mẹ.
Những bát canh hoa rau, đôi khi, tôi được thưởng thức trở lại. Nhưng hương vị cũ chỉ là trong mơ…
HUYỀN MINH (TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định)
(SGGP thứ bảy)
