Tiếng còi xe dưới mặt đường cứ vang lên inh ỏi không lúc nào dứt. Không gian trở nên yên tĩnh, có chăng chỉ vào thời điểm sau mười hai giờ đêm đến ba giờ sáng. Bao giờ cũng vậy mẹ tôi cũng thức rất khuya ngồi trầm ngâm trên lan can lầu hai nhà tôi nhìn xuống thành phố đang rực rỡ ánh đèn đêm. Những đêm mưa bão mẹ choàng lên người một chiếc áo lạnh bằng len cũ kỹ màu xám tro, đăm chiêu nhìn về phía trời xa.
Cách đây ba tháng, thấy mẹ cực khổ ở quê, vợ chồng tôi năn nỉ mãi mẹ mới chịu về thị xã sống với con cháu. Ba tôi mất đã hai mươi năm, mình mẹ sống thui thủi một mình ở quê nghèo. Lâu lâu mẹ lại đón xe đi thăm từng đứa con với vài đòn bánh tét, vài chục bánh ít nước tro kèm theo mấy nải chuối sáp cho lũ nhỏ.
Đêm nay, mẹ tôi không ngủ. Có lẽ mẹ đang nhớ về quê. Mẹ thường nói gió ở quê tôi thật mát dịu, thật ngọt lành, chân chất.
Lần này lên ở với chúng tôi, mẹ cũng không mấy vui. Lúc nào cũng đau đáu nhớ quê. Buổi sáng cứ nhất định ăn cơm nguội hấp lại với món kho quẹt và nằng nặc tắm nước lạnh và gội đầu bằng trái bồ kết mẹ mang từ quê ra. Nhớ cái ngày ra đón mẹ ở bến xe, vợ chồng tôi phải giật mình với bao nhiêu dụng cụ mẹ mang theo. Nào là thúng tre, chổi tàu cau, cây đòn gánh và cả quang gióng.Về đến nhà, mẹ lặng lẽ xếp những vật dụng dưới quê mang lên ra đặt phía trong gầm cầu thang sang trọng của nhà tôi.
Tôi nhớ như in cách đây gần hai mươi năm khi ba tôi mất, cũng gióng gánh đó mỗi ngày kẽo kẹt trên vai mẹ đi bán sương sâm sương sa, hột lựu để nuôi mấy anh em tôi ăn học. Có khi tối mịt mẹ tôi mới về đến nhà. Đôi chân trần đã lội không biết bao nhiêu cây số đường dài đến nỗi chay sần lên thành từng lớp. Chị hai tôi thường lấy lưỡi lam gọt đi những lớp vảy chai sần, vừa gọt mà hai mẹ con nước mắt rơi tầm tã. Ngày nào đi bán về mẹ cũng mua cho các con khi vài trái bắp luộc, lúc mớ khoai lang, khoai mì. Đó là những tháng ngày hạnh phúc nhất của chúng tôi bên mẹ, nghèo nhưng thật ấm cúng.
Mỗi tối năm anh em tôi và mẹ ngủ chung một chiếc mùng to tướng vá víu rất nhiều chỗ đến nỗi chúng tôi gọi đùa là cái mùng “cái bang”. Mẹ cẩn thận mắc mùng cứ lo sợ muỗi vào làm chúng tôi thức giấc. Hôm nào có đứa bệnh, mẹ nằm cạnh bên nhúng khăn nóng lau trán suốt đêm, có khi mệt mỏi quá mẹ ngủ lúc nào không biết.
Sáng nay khi thức giấc, tôi đã thấy mẹ thu xếp quần áo vào chiếc giỏ đệm cũ kỹ. Cạnh đó là cây đòn gánh và hai cái gióng, chiếc chổi tàu cau được buộc cẩn thận gọn gàng. Mẹ quyết định về quê. Tôi đưa mẹ ra bến xe thành phố. Qua khung cửa sổ nho nhỏ của chuyến xe đò cũ kỹ, tôi thấy mắt mẹ thật buồn, trầm tư nghĩ ngợi. Mái tóc bạc phơ lòa xòa trên vầng trán nhăn nheo cứ bay bay trong gió sớm. Mẹ cố gượng cười nhưng trong nụ cười đó tôi thấy có gì như giận dỗi như trách hờn nhưng cũng đầy sự tha thứ cảm thông. Linh tính mách bảo cho tôi một điều mẹ sẽ không còn đến với vợ chồng tôi nữa, những đứa con đang mất dần hồn quê, đang thờ ơ và bỏ quên quá khứ.
Những tờ lịch trên tường rơi dần. Tôi giật mình hốt hoảng. Chỉ vài hôm nữa đến mùa vu lan báo hiếu. Vậy mà tôi lại quá thờ ơ. Mẹ ơi !
Triệu Mỹ Ngọc
