Ủng hộ đa phương
Theo hãng tin TASS, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã xác nhận tham dự hội nghị. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vắng mặt và sẽ cử Ngoại trưởng S Jaishankar tham dự. Dẫn lời hai quan chức Chính phủ Brazil, hãng Bloomberg cho biết Tổng thống Brazil không chỉ muốn thảo luận về các mức thuế thương mại, lệnh trừng phạt do Mỹ áp đặt mà còn muốn kêu gọi nguyên thủ các quốc gia BRICS ủng hộ chủ nghĩa đa phương.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đẩy Brazil vào trung tâm cuộc chiến thương mại toàn cầu khi vào tháng 7 đe dọa áp đặt mức thuế cao hơn, trừ khi Tòa án Tối cao Brazil lập tức dừng phiên xét xử cựu Tổng thống nước này Jair Bolsonaro với cáo buộc âm mưu đảo chính. Nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh đang phải chịu mức thuế 50% dù Mỹ đã miễn trừ cho hàng trăm mặt hàng như máy bay và nước cam. Chính phủ Mỹ còn thu hồi thị thực của các thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil và áp đặt lệnh trừng phạt đối với thẩm phán đang thực hiện các thủ tục tố tụng đối với ông Bolsonaro.
Theo các quan chức của Brazil, việc Mỹ áp dụng các mức thuế khác nhau đối với các thành viên BRICS khiến các nhà lãnh đạo của khối khó có thể thống nhất trong việc đưa ra một tuyên bố chung. Hơn nữa, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva không muốn cuộc họp trực tuyến biến thành một “hội nghị chống Mỹ”.
Tuyên bố chung thực chất
Tổng thống Mỹ Donald Trump từng đe dọa sẽ áp đặt thêm thuế đối với các quốc gia BRICS vì những nỗ lực của họ nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD, thông qua mở rộng thương mại bằng các loại tiền tệ của các thành viên.
Do vậy, giới quan sát rất lưu tâm đến hội nghị thượng đỉnh BRICS lần này bởi nó diễn ra chỉ ít ngày sau Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Trung Quốc, nơi có sự tham dự Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi - những nhà lãnh đạo quốc gia thành viên của BRICS.
Theo các nhà phân tích chính trị, mối quan hệ thân thiết giữa của Thủ tướng Ấn Độ và Tổng thống Mỹ từng được một số quốc gia trong BRICS coi là trở ngại cho việc đưa ra lập trường mạnh mẽ hơn về vấn đề thuế quan tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo nhóm này vào tháng 7. Tuy nhiên, ngày 5-9, Tổng thống Donald Trump đã chia sẻ một bài viết trên mạng xã hội có nội dung: “Dường như chúng ta đã mất Ấn Độ và Nga vào tay Trung Quốc. Mong họ có một tương lai lâu dài và thịnh vượng bên nhau”.
Bài viết được đăng tải cùng bức ảnh 3 nhà lãnh đạo Trung Quốc, Nga và Ấn Độ tại Hội nghị thượng đỉnh SCO. Tuy nhiên, cùng ngày, khi được báo giới hỏi về việc Mỹ có thực sự mất Ấn Độ, Tổng thống Donald Trump cho biết ông không nghĩ vậy mà chỉ thất vọng vì Ấn Độ mua quá nhiều dầu của Nga.
Theo giới chuyên gia, sự rạn nứt trong quan hệ giữa Mỹ và Ấn Độ hiện nay (Mỹ áp mức thuế 50% với Ấn Độ do New Delhi mua dầu của Nga) đang mở đường cho khả năng BRICS đưa ra một tuyên bố có nội dung thực chất hơn tại hội nghị lần này.
