Không phải những bài giảng hàn lâm, sự kiện kéo dài gần 3 giờ mở ra thế giới khoa học bằng những câu chuyện đời thường, những hành trình vượt qua thất bại và tinh thần bền bỉ hướng đến phụng sự nhân loại.
Mở đầu phiên giao lưu, các nhà khoa học được trao hai Giải Đặc biệt VinFuture 2025 đã mang đến những lát cắt sinh động về nông nghiệp, nền tảng của an ninh lương thực toàn cầu. Giáo sư María Esperanza Martínez-Romero (Mexico) kể về hành trình nghiên cứu các chủng vi khuẩn bản địa vùng nhiệt đới từ chính ký ức tuổi thơ gắn bó với nông nghiệp. Từ đó, bà theo đuổi mục tiêu tìm giải pháp phù hợp với từng vùng đất nơi khoa học có thể tạo ra thay đổi thiết thực nhất cho cộng đồng.
Nhóm các nhà khoa học đến từ Hoa Kỳ, Đức và Pháp gồm GS Venkatesan Sundaresan, GS Raphaël Mercier, TS Emmanuel Guiderdoni, TS Imtiyaz Khanday và TS Delphine Mieulet đưa sinh viên đến với công trình phát triển giống lúa lai sinh sản dòng vô tính. Đây là hướng nghiên cứu có ý nghĩa lớn trong việc duy trì ưu thế lai qua các thế hệ gieo trồng, giảm chi phí sản xuất giống và tạo tác động sâu rộng đối với an ninh lương thực. Những chia sẻ của họ không xoay quanh công thức, mà là câu chuyện miệt mài trong phòng thí nghiệm, nơi thất bại nhiều khi mở đường cho đột phá.
Buổi giao lưu thứ hai đưa người nghe đến một mặt trận khoa học khác: cuộc chiến kéo dài hơn bốn thập kỷ nhằm phòng ngừa ung thư do virus gây ra. Bốn nhà khoa học Hoa Kỳ: TS Douglas R. Lowy, TS John T. Schiller, TS Aimée R. Kreimer và GS Maura Gillison đã chia sẻ về hành trình phát triển vaccine HPV, từ những ý tưởng từng bị nghi ngờ đến dữ liệu thực nghiệm chứng minh hiệu quả bảo vệ. Những câu chuyện về quyết tâm và trách nhiệm với sức khỏe cộng đồng tạo nên bầu không khí lắng đọng, truyền cảm hứng mạnh mẽ cho sinh viên.
Điểm chung nổi bật giữa các nhà khoa học là sự tôn trọng tuyệt đối dành cho dữ liệu. Như GS Mary Claire King - chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture dành cho Nhà khoa học nữ khẳng định: “Khi ý tưởng bị nghi ngờ, hãy để dữ liệu trả lời”.
Buổi giao lưu với sinh viên không chỉ là cơ hội tiếp cận tri thức hàng đầu, mà còn là dịp tiếp nhận nguồn năng lượng tinh thần: khoa học không dành cho số ít mà mở ra cho mọi người, miễn là họ đủ kiên trì, trung thực và sẵn lòng cống hiến. Như cách Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học VinUni Lê Mai Lan nói trong bài phát biểu mở đầu: “Khoa học là dành cho tất cả mọi người, và tinh thần dám làm sẽ đưa các em đến rất xa”.
