Đến nay, số viên chức được hưởng chế độ Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) chỉ chiếm 0,1% (17.300/1.783.000 người) tổng số viên chức đóng BHTN. Viên chức là đối tượng thường ít thất nghiệp nên có nhiều ý kiến đề xuất bỏ quy định viên chức phải tham gia BHTN hoặc cần có chính sách để sau khi về hưu, họ được hưởng một khoản trợ cấp từ quỹ BHTN nhằm bảo đảm quyền lợi theo nguyên tắc đóng - hưởng.
Đề xuất trên có lý. Một nhóm đối tượng gần như không bao giờ được hưởng chế độ BHTN nên có ý từ chối một quy định không mang lại nhiều lợi ích cho mình là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, trong tổng thể bức tranh lao động thì không phải đối tượng nào cũng có được công việc an toàn. Một bộ phận không nhỏ người lao động đang còng lưng, mỏi gối hàng ngày vắt kiệt sức mưu sinh trong những ngành, nghề thâm dụng lao động với đồng lương bèo bọt mà không biết khi nào mình có thể bị đẩy ra đường, bởi doanh nghiệp thường xuyên “thay máu” lao động nhằm “hớt váng” sức lao động rẻ, trẻ. Lao động làm việc có hợp đồng ngắn hạn, lao động làm việc trong các cơ sở sản xuất nhỏ thường đối mặt với nguy cơ bị mất việc bất cứ lúc nào; 65% tổng số lao động đang làm việc trong nền kinh tế không có quan hệ lao động... BHTN chưa bao phủ hết các nhóm đối tượng ấy và chúng ta đang thiết kế các chính sách để ngày càng có thể chăm lo tốt hơn cho đa số người lao động, nhất là người lao động dễ bị tổn thương.
Viên chức mấy khi thất nghiệp, cũng như người trẻ thì thường ít đau ốm. Song cũng như BHYT, BHTN có tính chất chia sẻ giữa những người cùng tham gia. Quỹ bảo hiểm sẽ cân đối ra sao, sự chia sẻ thể hiện thế nào nếu chỉ những người tuổi cao sức yếu, công việc bấp bênh mới tham gia bảo hiểm? Không ai nói trước được điều gì, song bản thân mình khỏe mạnh, có công việc ổn định đến ngày hôm nay đã là một sự may mắn. Chia sẻ một phần may mắn ấy đến với nhiều người, lẽ thường vốn luôn cần thiết và ý nghĩa.
ĐƯỜNG LOAN
