Thời gian gần đây, báo chí lại đồng loạt lên tiếng về những bất cập trong chiến lược phát triển công nghiệp ô tô Việt Nam. Nhiều bạn đọc, nhà quản lý, chuyên gia kinh tế cũng bức xúc và mong muốn cùng với báo chí tìm giải pháp cho những bất cập này để tránh cho Việt Nam trở thành nền “công nghiệp nhập khẩu” ô tô. Tuy vậy, điều khiến nhiều người ngạc nhiên là giá ô tô trong nước vẫn không giảm và ở mức quá cao, ngay cả khi nhà nước đã giảm thuế nhập khẩu đối với xe nhập nguyên chiếc.
Vì sao cam kết của các liên doanh sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam về việc nâng cao tỷ lệ nội địa hóa lên 30%-40% sau 10 năm đi vào hoạt động, vẫn chưa được thực hiện? Vì sao trước thực trạng này vẫn không cơ quan nào kiểm tra và có biện pháp xử lý? Liệu có điều gì khuất tất sau các sự việc trên…? Cơ quan được xem là “cha đẻ” của chiến lược này đến nay cũng gần như chưa có câu trả lời cụ thể và chính thức. Ngoại trừ việc tân Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng vừa đánh tiếng, sẽ đánh giá lại chiến lược và quy hoạch công nghiệp ô tô Việt Nam. Còn Viện Chiến lược và Chính sách Công nghiệp thuộc Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công thương), đơn vị trực tiếp soạn thảo chiến lược này, vẫn không hề lên tiếng dù không ít lần báo chí chất vấn việc này.
Ông Tôn Quang Trí, Phó giám đốc Sở Công nghiệp TPHCM, cho rằng: “Nếu nhìn nhận về góc độ thị trường, thời gian qua đã đủ để các liên doanh sản xuất, lắp ráp ô tô chiếm thị phần và thực hiện chiến lược phân khúc thị trường lao động của các hãng ô tô lớn trên thế giới, trong đó Việt Nam trở thành phân khúc lắp ráp…”.
Như vấn đề Báo SGGP đã đặt ra, nhiều chuyên gia cũng khẳng định, thực chất từ trước đến nay các liên doanh này đã đi “buôn” dưới sự “hỗ trợ” của các một số cơ quan hữu quan nhà nước thông qua chính sách thuế. Cụ thể các liên doanh nhập linh kiện với mức thuế ưu đãi, tận dụng nguồn nhân công rẻ ở nước ta và bán xe thành phẩm với giá gần như ngang xe nhập ngoại nguyên chiếc dù loại xe này phải chịu mức thuế cao hơn nhiều so với thuế nhập khẩu linh kiện.
Trong khi người tiêu dùng Việt Nam phải “còng lưng” vì giá xe tại Việt Nam được xếp vào loại “trên trời” so với các nước trong khu vực, thì không ít những cá nhân và doanh nghiệp lại đang hưởng những khoản lợi “kếch xù”. Chậm còn hơn không, người dân mong muốn các cơ quan hữu quan cần nhanh chóng triển khai việc đánh giá lại chiến lược và quy hoạch công nghiệp ô tô Việt Nam để từ đó có những thay đổi phù hợp. Đồng thời phải có biện pháp xử lý những cá nhân, đơn vị chưa làm tròn trách nhiệm.
Chiến Dũng
