Tại lễ phát động, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, công tác dân số hiện nay không chỉ là kế hoạch hóa gia đình, bảo đảm sức khỏe bà mẹ, trẻ em hay mọi người dân mà vấn đề dân số và phát triển đã bao trùm hơn rất nhiều. Đây không còn là chức năng của riêng Bộ Y tế mà là công việc của hệ thống chính trị, chính quyền các cấp và từng người dân.
Thực tế hiện nay, tại một số cộng đồng, nhất là các đô thị lớn như TPHCM đã ghi nhận xu thế giảm sinh. Dân số Việt Nam cũng đã bắt đầu bước vào thời kỳ chuyển đổi từ “dân số vàng” sang già hóa dân số với tốc độ vào hàng nhanh nhất thế giới. Nếu thời gian chuyển từ dân số trẻ, dân số bình thường sang dân số già ở các nước châu Âu kéo dài khoảng 70-80 năm thì ở Việt Nam sẽ chưa tới 20 năm, nếu không có những biện pháp mới, chính sách thật tốt.
Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ, chất lượng dân số không chỉ nằm ở chăm sóc sức khỏe y tế, thể chất mà người dân còn phải khỏe mạnh về tinh thần ở cả người cao tuổi lẫn người trẻ, trẻ em. Làm sao mỗi đứa trẻ được sinh ra, các bậc cha mẹ có trách nhiệm nuôi dưỡng, chăm sóc con cái mình tốt nhất, bình đẳng về cơ hội. “Do đó, đòi hỏi phải thay đổi cung cách quản lý, vận động trong công tác dân số. Nhưng đến giờ phút này, nhận thức của các cấp chính quyền, cộng đồng, xã hội vẫn chưa đầy đủ”, Phó Thủ tướng nhìn nhận, đồng thời đề nghị các ngành, các cấp, đoàn thể xã hội tham gia mạnh mẽ hơn nữa bằng những hành động, nguồn lực cụ thể cho công tác dân số.
Những năm qua, chất lượng dân số Việt Nam được cải thiện về nhiều mặt. Tuổi thọ trung bình của người dân tăng nhanh, đạt 73,5 tuổi, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tuy nhiên dân số Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức như: mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng, miền, tỉnh, thành phố; vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh đã ở mức nghiêm trọng, lợi thế của dân số vàng chưa được khai thác hiệu quả, chưa có giải pháp đồng bộ, tốc độ già hóa dân số nhanh.
