Tăng trách nhiệm của tổ chức tín dụng
Để bảo đảm thống nhất trong quản lý nợ công, ĐB Tô Ái Vang (TP Cần Thơ) kiến nghị, dự thảo luật cần bổ sung 1 khoản giao Chính phủ quy định trách nhiệm của Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan trong công khai đầy đủ và kịp thời thông tin nghĩa vụ nợ đã vay, tình hình sử dụng và trả nợ để các cơ quan giám sát thuận tiện trong theo dõi, giám sát.
ĐB đề nghị tăng vai trò của nhà nước, các cơ quan của Quốc hội trong việc kiểm toán, giám sát thực hiện nghĩa vụ trả nợ, đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giữa chủ nợ. ĐB Tô Ái Vang cũng đề nghị tăng cường năng lực của cán bộ quản lý nợ công.
Trong khi đó, ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu quan điểm với việc sửa đổi, bổ sung trong việc “cho phép ngân hàng chính sách hoặc ngân hàng thương mại thực hiện cho vay lại đối với đơn vị sự nghiệp công lập theo phương thức cơ quan cho vay lại không chịu rủi ro tín dụng”, đây là vấn đề cần thiết. Song, ĐB Phạm Văn Hòa băn khoăn và đề nghị Bộ Tài chính cũng cần nghiên cứu, cân nhắc vì “cho vay lại mà không chịu rủi ro” là chưa xác định trách nhiệm của các tổ chức tín dụng.
“Bình thường, một ngân hàng thương mại cho người dân vay sản xuất kinh doanh, họ cũng thường xuyên theo dõi hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân, xem lời lỗ ra sao và cũng phải chịu trách nhiệm việc cho vay. Đằng này, việc cho vay lại với số tiền rất lớn, số tiền này lại vay của Chính phủ thì việc không chịu rủi ro tín dụng là không hợp lý”, ĐB Phạm Văn Hòa nêu quan điểm và cũng đề nghị có mức giới hạn cho vay lại.
ĐB Phạm Văn Hòa cũng cho hay, việc có quy định để phân cấp phân quyền trong quản lý nợ công như dự thảo là hợp lý. Theo đó, dự thảo luật sửa đổi, bổ sung khoản 1, điều 60 theo hướng hàng năm hoặc theo yêu cầu, Chính phủ báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước thông tin về nợ công. Việc này, theo ĐB là đã giảm bớt các khâu trong thủ tục hành chính.
Liên quan tới trách nhiệm của các bộ, ngành trong quản lý nợ công, ĐB Phạm Văn Hòa đề nghị Bộ Tài chính phải có thông tin, liên lạc thông suốt vấn đề nợ công giữa Trung ương và địa phương, bộ, ngành để theo dõi, giám sát, kịp thời điều chỉnh.
Bảo đảm vốn vay được hiệu quả
ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) tán thành cao đối với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý nợ công. Song để dự thảo Luật hoàn thiện hơn, theo ĐB, nên cân nhắc làm rõ hơn tiêu chí “chủ thể của pháp luật quốc tế” trong nội dung dự thảo tại khoản 23, khoản 24 và 25 của điều 3 đối với các định chế tài chính, tổ chức tín dụng nước ngoài.
Theo ĐB Nguyễn Tâm Hùng, việc xác định "chưa thật rõ" có thể dẫn tới cách hiểu khác nhau trong quá trình thẩm định hồ sơ vay, đặc biệt là các khoản vay từ ngân hàng thương mại nước ngoài có cơ chế pháp lý phức tạp. Theo ĐB, làm rõ nội hàm ngay tại điều này sẽ tránh tranh chấp trong tương lai và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Cho rằng quy định “Mọi nghĩa vụ nợ của Chính phủ được đối xử bình đẳng” tại khoản 6, điều 5 là hợp lý, thể hiện tinh thần minh bạch và bảo đảm an toàn tài chính quốc gia, nhưng ĐB Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, cân nhắc quy định cụ thể hơn phạm vi “bình đẳng”, vì trên thực tế, có những khoản nợ mang tính chất bắt buộc, có điều kiện ưu đãi, hoặc có bảo lãnh của Chính phủ, nên việc xếp ngang về mức độ ưu tiên thanh toán cần có phân loại rõ ràng.
Báo cáo giải trình, làm rõ thêm một số nội dung mà các ĐB quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, nhiều ĐB quan tâm về thời gian vay vốn ODA đang kéo rất dài so với các dự án đầu tư công. Vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, bản thân ông cũng trăn trở, Chính phủ cũng chỉ đạo nhiều lần trong việc rà soát liên quan tới thể chế, quy trình, thủ tục. Việc sửa đổi luật lần này để tiếp tục hoàn thiện liên quan tới thể chế.
Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu thực trạng, vừa qua, nhiều địa phương có tiền mà không tiêu được, đó là vấn đề tổ chức thực hiện. "Nhiều dự án không giải ngân được do không giải phóng được mặt bằng và phải thu hồi dự án, rất đáng tiếc. Bộ Tài chính đặt ra vấn đề, tất cả các dự án ODA phải đảm bảo hiệu quả tài chính; chỉ khi đó mới không lo tới lạm phát, gánh nặng nợ quốc gia", Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.
