Để giải quyết, Indonesia vừa công bố các sáng kiến chiến lược, bao gồm khôi phục hệ sinh thái, mở rộng diện tích đất sản xuất, thâm canh nông nghiệp và hỗ trợ trực tiếp cho nông dân, nhằm xây dựng một hệ thống lương thực bền vững và chống chịu tốt hơn.
Nhu cầu lương thực tại Indonesia tăng mạnh do dân số tăng và thay đổi thói quen tiêu dùng. Người dân ngày càng ưa chuộng các sản phẩm đa dạng, từ gạo - lương thực chính - đến rau củ, thịt và thực phẩm chế biến. Tuy nhiên, sản lượng nông nghiệp không theo kịp, đặc biệt khi đất canh tác bị thu hẹp do đô thị hóa và suy thoái đất. Biến đổi khí hậu làm tình hình thêm nghiêm trọng, với lũ lụt, hạn hán và nhiệt độ tăng làm giảm năng suất cây trồng. Theo báo cáo, sản lượng lúa gạo, nguồn lương thực chủ đạo, có thể giảm 10-15% vào năm 2050 nếu không có biện pháp thích ứng. Ngoài ra, chuỗi cung ứng lương thực tại Indonesia gặp khó khăn do cơ sở hạ tầng lạc hậu, chi phí vận chuyển cao và tổn thất sau thu hoạch, ước tính lên đến 20-30% sản lượng ở một số khu vực.
Các chương trình khôi phục hệ sinh thái và mở rộng diện tích đất sản xuất lương thực đã được triển khai. Chính phủ đặt mục tiêu tái tạo các vùng đất bị suy thoái, như đất than bùn và đất nông nghiệp bị bỏ hoang, thông qua các dự án cải tạo đất và bảo vệ môi trường. Ví dụ, chương trình khôi phục đất than bùn tại Sumatra và Kalimantan không chỉ giúp tăng diện tích canh tác mà còn giảm nguy cơ cháy rừng và phát thải khí nhà kính. Đồng thời, các khu vực đất hoang hóa do khai thác quá mức được cải tạo bằng cách áp dụng kỹ thuật nông nghiệp bền vững, như bón phân hữu cơ và luân canh cây trồng. Những nỗ lực này nhằm tăng khả năng sản xuất lương thực lâu dài, đồng thời bảo vệ đa dạng sinh học và giảm tác động của biến đổi khí hậu.
Bên cạnh việc mở rộng diện tích, Indonesia đang đẩy mạnh thâm canh nông nghiệp để tăng năng suất trên mỗi hecta. Các công nghệ hiện đại, như giống cây trồng chịu hạn, hệ thống tưới tiêu thông minh và nông nghiệp chính xác được triển khai rộng rãi. Các giống lúa mới có khả năng chống chịu thời tiết khắc nghiệt đã được áp dụng, giúp tăng sản lượng lên 10-20% tại một số khu vực. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ số, như cảm biến đất và phân tích dữ liệu, hỗ trợ nông dân tối ưu hóa quy trình canh tác, giảm chi phí và tăng hiệu quả. Chính phủ cũng khuyến khích hợp tác giữa các viện nghiên cứu và nông dân để chuyển giao công nghệ, đảm bảo các giải pháp phù hợp với điều kiện địa phương.
Indonesia cũng đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ trực tiếp để tăng cường khả năng chống chịu của nông dân - trung tâm của hệ thống lương thực. Các chương trình trợ cấp phân bón, hạt giống và thiết bị nông nghiệp được mở rộng, giúp giảm chi phí sản xuất. Đồng thời, các khoản vay ưu đãi và bảo hiểm nông nghiệp được cung cấp để bảo vệ nông dân trước rủi ro từ thiên tai và biến động thị trường. Các khóa đào tạo về kỹ thuật canh tác hiện đại và quản lý tài nguyên cũng được tổ chức, giúp nâng cao năng lực cho nông dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa. Những hỗ trợ này không chỉ cải thiện sinh kế mà còn khuyến khích nông dân áp dụng các phương pháp bền vững, góp phần vào an ninh lương thực quốc gia.
