Sự kiện cảnh báo nguy cơ doanh nghiệp Việt có thể mất thị trường nếu không kịp thời đáp ứng các quy định mới.
Tại hội thảo, các chuyên gia cho biết, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) hiện là hai thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu sang EU trong 8 tháng năm 2025 đạt hơn 34 tỷ USD, sang Mỹ đạt trên 70 tỷ USD. Đây là những thị trường nhiều tiềm năng nhưng cũng nổi tiếng khắt khe về tiêu chuẩn an toàn.
Đặc biệt, Mỹ và EU đang đồng loạt siết chặt kiểm soát các chất được coi là nguy hại cho sức khỏe và môi trường, trong đó có PFAS (còn gọi là “hóa chất vĩnh cửu”) và dầu khoáng (mineral oil). Các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, bao bì, thực phẩm chế biến, gia vị đều nằm trong nhóm chịu rủi ro cao.
Ông Nguyễn Quốc Dũng, Giám đốc Kỹ thuật Eurofins CPT Việt Nam nhấn mạnh: “PFAS đã bị phát hiện trong máu của 98% dân số Hoa Kỳ, còn tại châu Âu, nhiều mẫu nước uống vượt ngưỡng an toàn. Vì vậy, việc tuân thủ tiêu chuẩn mới là điều kiện bắt buộc nếu hàng Việt muốn giữ chỗ đứng. Nếu doanh nghiệp không đáp ứng kịp, nguy cơ không chỉ là bị từ chối nhập khẩu hay thu hồi sản phẩm, mà còn mất uy tín thương hiệu và thị phần dài hạn.
Theo ông Trần Phương Huy, Trưởng phòng Thí nghiệm Eurofins Sắc Ký Hải Đăng, dầu khoáng cũng là một “rào cản vô hình” trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Các nghiên cứu đã chỉ ra MOSH (Hydrocarbon bão hòa dầu khoáng) có thể tích tụ sinh học, trong khi MOAH (Hydrocarbon thơm dầu khoáng) tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư. Hệ thống Cảnh báo nhanh về Thực phẩm và Thức ăn chăn nuôi của EU (RASFF) thời gian qua đã liên tục phát đi cảnh báo về MOAH trong thực phẩm chế biến, gia vị và dầu béo.
“Quy định mới nhất của EU dự kiến áp dụng từ đầu năm 2027 sẽ phân chia giới hạn cụ thể theo từng nhóm thực phẩm, thay vì chỉ dựa vào hàm lượng chất béo như trước. Trong khi đó, Pháp đã cấm dầu khoáng trên bao bì từ năm 2022 và siết thêm từ 2025. Doanh nghiệp Việt phải chuẩn bị ngay từ bây giờ nếu không muốn rơi vào thế bị động”, ông Trần Phương Huy lưu ý.
Giải pháp đặt ra là kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu, bao bì, dây chuyền sản xuất và chủ động hợp tác với đơn vị kiểm nghiệm độc lập. Việc có được kết quả thử nghiệm minh bạch không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua các rào cản pháp lý, mà còn nâng cao uy tín trong mắt đối tác quốc tế.
Các chuyên gia thống nhất rằng tuân thủ rào cản kỹ thuật không đơn thuần là gánh nặng, mà chính là “tấm hộ chiếu” để hàng Việt đi xa. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến yếu tố an toàn và bền vững, nên doanh nghiệp nào đi trước trong kiểm soát chất lượng sẽ nắm lợi thế cạnh tranh.
Ông Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh: “Một lô hàng không đạt tiêu chuẩn có thể khiến doanh nghiệp mất cả thị trường. Nhưng nếu chứng minh được sản phẩm "sạch", doanh nghiệp sẽ mở rộng được thị phần và xây dựng niềm tin lâu dài”.
