Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế châu Âu, ngày càng có nhiều chuyến tàu chạy trên khắp lục địa châu Âu và giá cả cũng rất hợp lý. Hai mạng lưới tàu cao tốc của Italy đang thiết kế những toa tàu lạ mắt hơn bao giờ hết để thu hút khách hàng, trong khi tàu cao tốc giá rẻ đã được triển khai ở Pháp và Tây Ban Nha. Dẫn đầu các hãng tàu ở EU hiện nay là hãng vận tải Áo OBB. Chuyến tàu Nightjet của OBB từ Vienna đến Paris được đưa vào hoạt động từ tháng 12-2021, và chạy 3 chuyến/tuần theo cả hai hướng. Đây là một trong số các chuyến tàu nối các thành phố lớn của châu Âu như Salzburg (Áo), Munich (Đức), Strasbourg (Pháp) với mức giá thấp hơn nhiều so với các tuyến tàu khác. Hành trình kéo dài 14 giờ, khởi hành từ Vienna lúc 7 giờ 40 phút tối và đến Paris lúc 9 giờ 42 phút sáng hôm sau. Một chuyến tàu đêm khác được đưa vào hoạt động cũng từ tháng 12-2021, kết nối Amsterdam (Hà Lan) và Zurich (Thụy Sĩ) chỉ trong chưa đầy 12 giờ.
Ngành đường sắt tại Italy, Tây Ban Nha, Pháp và nhiều nước khác cũng đang ăn nên làm ra, mở thêm các chuyến đến các vùng xa xôi. Đáng kể nhất là chuyến tàu đêm xuyên lục địa mang tên European Sleeper, dự kiến chạy 3 lần/tuần, bắt đầu từ mùa hè năm 2022. Tàu rời Brussels vào giờ ăn tối, đi qua các thành phố lớn như Amsterdam (Hà Lan), Hannover và Berlin (Đức) trước khi đến Prague (Czech) khoảng 10 giờ 30 phút sáng.
Thông thường, đường sắt tốc độ cao có giá cao, nhưng với tuyến đường Madrid - Barcelona siêu nổi tiếng của Tây Ban Nha, hành khách bây giờ có ít nhất 2 lựa chọn - đều với tốc độ cao kèm chi phí thấp. Nếu hành khách có ý muốn ngắm cảnh đẹp thì Italy có một “bộ sưu tập” tàu du lịch tuyệt vời được đưa vào khai thác từ tháng 9-2021. Đi trên cung đường được coi là ngoạn mục nhất EU, bắt đầu từ bờ biển ở Ancona và đi lên dãy núi Apennine, hành khách có thể nhìn thấy toàn bộ vùng Marche thơ mộng ở miền Trung Italy. Trên tuyến đường sắt một ray có từ thế kỷ XIX này, người ta sử dụng đầu máy diesel cổ điển. Tàu còn ghé qua Fabriano (ngôi nhà giấy thời Trung cổ) trước khi đi qua thung lũng Cesano, đến Sassoferrato và đến Pergola.
Theo kế hoạch, EU sẽ đẩy mạnh ngành đường sắt từ nay đến cuối thập niên. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại. Kích thước đường ray là một trong những vấn đề đau đầu nhất trong việc chạy xuyên EU, do nơi đây có hàng chục mạng lưới đường sắt phát triển độc lập. Ông Carlo Borghini, Giám đốc điều hành dự án đầu tư Shift2Rail của EU - đơn vị đang tài trợ cho nhiều dự án đường sắt mới, cho biết: “Đường sắt có những lợi thế lớn, nhưng nếu không vượt qua một số rào cản còn tồn tại thì những lợi thế này sẽ mất đi”.
Brussels tin rằng, năm 2022 là thời điểm thích hợp để thổi bùng một trong những hình thức giao thông công cộng lâu đời nhất của EU. Nhiều thành viên EU cuối năm 2021 kêu gọi khách hàng chuyển dịch rộng rãi sang đường sắt. EU muốn tăng gấp đôi tuyến đường sắt cao tốc xuyên lục địa, với trọng tâm là kết nối các thành phố lớn. EU cũng vừa có các quy định mới nhằm thúc đẩy sự cạnh tranh trong lĩnh vực này, ví dụ cho phép các hãng vận tải có trụ sở tại một quốc gia thành viên hoạt động trên toàn khối. Trong bối cảnh EU đang ra sức cắt giảm khí thải thì đường sắt cũng đáng được ưu tiên, do ngành này chỉ chiếm dưới 1% lượng khí nhà kính của ngành giao thông vận tải EU so với 3,8% của ngành hàng không.
