Theo Cục ATTP, sau 1 năm thực hiện thí điểm thanh tra chuyên ngành ATTP cấp quận - huyện, xã - phường của Hà Nội và TPHCM, lực lượng chức năng đã kiểm tra 3.536 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm ở Hà Nội và 3.968 cơ sở tại TPHCM.
Kết quả kiểm tra tại Hà Nội đã xử lý vi phạm 786 cơ sở, phạt tiền 371 cơ sở với tổng số tiền phạt gần 1,2 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2015, số cơ sở bị xử phạt tiền và tổng số tiền phạt đều tăng xấp xỉ 240%. Tại TPHCM, qua kiểm tra đã xử lý vi phạm 2.163 cơ sở, phạt tiền 923 cơ sở với tổng số tiền phạt trên 4,1 tỷ đồng. So với cùng kỳ 2015, số cơ sở bị phạt tiền tăng mạnh tới 270%, số tiền phạt tăng hơn 212%.
Ảnh minh họa
Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường đánh giá, mô hình thanh tra chuyên ngành ATTP đã giúp chính quyền cơ sở có thêm công cụ để quản lý ATTP. Còn các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm tự điều chỉnh hành vi khi thấy chính quyền mạnh trong quản lý và xử lý những vi phạm về ATTP nên đã nghiêm túc hơn trong thực hiện quy định về ATTP.
Tuy nhiên, từ thực tế thực hiện thí điểm thanh tra chuyên ngành ATTP tại Hà Nội và TPHCM cũng bộc lộ không ít bất cập và khó khăn. Trong đó, nổi cộm là vấn đề nhân lực khi các địa phương thiếu cán bộ chuyên trách về ATTP đặc biệt là cấp xã, phường. Cùng với đó, nhiều địa phương cũng không đủ cán bộ có chuyên môn về ATTP, nghiệp vụ thanh tra mới được tiếp cận, còn tâm lý sợ sai, ngại va chạm khi thi hành nhiệm vụ của cán bộ cấp quận, cấp phường. Thậm chí, việc thanh tra ở nhiều xã - phường của Hà Nội còn có tâm lý “làng xóm, họ hàng” làm hạn chế kết quả xử lý vi phạm hành chính. Còn tại TPHCM, bà Nguyễn Thị Huỳnh Mai, Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Sở Y tế TPHCM thẳng thắn cho biết, thực tế đoàn thanh tra nào do phó chủ tịch xã - phường dẫn đầu thì hiệu quả cao hơn hẳn, còn những đoàn thanh tra chỉ có cán bộ y tế dẫn đầu hiệu quả thấp hơn nhiều.
Trước những kết quả trên, Bộ Y tế sẽ đề xuất với Thủ tướng Chính phủ cho phép được tiếp tục mở rộng và kéo dài thời gian thí điểm mô hình thanh tra chuyên ngành ATTP. Tại Hà Nội và TPHCM sẽ mở rộng thí điểm ra tất cả 100% các quận - huyện - thị xã, xã - phường - thị trấn trong thời gian 1 năm tới. Cùng với đó sẽ xét mở rộng mô hình thí điểm này ra một số tỉnh, thành khác như Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng, Thanh Hóa, Hà Tĩnh và Gia Lai.
Thực tế cho thấy, để việc thanh tra chuyên ngành ATTP đạt hiệu quả hơn, tránh tình trạng hình thức, đòi hỏi cần phải tập trung hơn vào từng vấn đề cụ thể, nhất là những lĩnh vực nóng bỏng mà người dân đang quan tâm và bức xúc. Cục trưởng Cục ATTP Nguyễn Thanh Phong đã thẳng thắn nhìn nhận: nếu “rồng rắn cả đoàn” đi thanh tra chuyên ngành mà chỉ kiểm tra xem cơ sở đủ giấy phép chưa thì không ổn. Theo Thứ trưởng Trương Quốc Cường, để tiếp tục thí điểm thanh tra chuyên ngành ATTP phải thể hiện cụ thể bằng hiệu quả, nếu không sẽ lãng phí cả nhân lực lẫn nguồn lực nhà nước. Thanh tra, kiểm tra phải sâu sát vào từng lĩnh vực cụ thể, không thể “cưỡi ngựa xem hoa”.
KHÁNH NGUYỄN
