Dự thảo Nghị định về phát triển đô thị thông minh đang được Bộ Tư pháp thẩm định, được xây dựng để thể chế hóa các chỉ đạo, định hướng của Đảng và Nhà nước về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặc biệt trong lĩnh vực đô thị.
Dự thảo gồm 10 chương và 50 điều, tập trung quy định rõ 9 nhóm chính sách chính, trong đó, "đô thị thông minh" được định nghĩa là “đô thị lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực cốt lõi để quy hoạch, xây dựng, quản lý và vận hành, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo môi trường sống an toàn, tiện nghi cho người dân, nâng cao hiệu quả quản lý đô thị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và hướng tới phát triển bền vững”, được chia làm 4 cấp độ trưởng thành.
Đáng lưu ý, dự thảo yêu cầu bắt buộc lồng ghép nội dung đô thị thông minh vào quy hoạch đô thị ở tất cả các cấp độ, từ quy hoạch chung đến quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết.
Nội dung lồng ghép bao gồm định hướng phát triển hạ tầng số, hạ tầng kỹ thuật thông minh và vị trí các trung tâm dữ liệu cấp đô thị. Công tác quy hoạch đô thị phải thiết lập và vận hành mô hình thông tin đô thị (CIM) để hỗ trợ ra quyết định và tích hợp vào bản sao số đô thị.
Một nội dung hoàn toàn mới, có tính đột phá cao trong dự thảo là cho phép thử nghiệm các công nghệ, mô hình kinh doanh hoặc chính sách mới mà pháp luật chưa có quy định trong phạm vi, thời gian và rủi ro được kiểm soát. UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cấp phép và Bộ KH-CN sẽ hướng dẫn chi tiết.
Các sản phẩm, dịch vụ thí điểm thành công sẽ được ưu tiên xem xét trong mua sắm công để tạo động lực cho doanh nghiệp tham gia đổi mới sáng tạo. Quy định yêu cầu các dịch vụ tiện ích đô thị thông minh phải lấy người dùng làm trung tâm, đảm bảo tính bao trùm, dễ tiếp cận cho mọi đối tượng, và khuyến khích phát triển các dịch vụ công chủ động dựa trên phân tích dữ liệu.
Nguồn lực và đầu tư phát triển đô thị thông minh cũng được cụ thể hóa tại dự thảo, theo đó sẽ đa dạng hóa nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, doanh nghiệp và các nguồn hợp pháp khác.
Chính phủ khuyến khích áp dụng các hình thức mua sắm công linh hoạt dựa trên kết quả đầu ra, thay vì kiểm soát chi phí đầu vào, nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo. Đồng thời, thúc đẩy đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), cho phép nhà nước dùng dữ liệu phi cá nhân làm tài sản góp vốn và nhà đầu tư được quyền khai thác thương mại các dịch vụ giá trị gia tăng.
Thủ tướng Chính phủ có thể thành lập tổ chức liên ngành để điều phối hoạt động phát triển đô thị thông minh ở cấp trung ương. UBND cấp tỉnh thành lập hội đồng điều phối phát triển đô thị thông minh cấp tỉnh. Thành lập cổng thông tin đô thị thông minh quốc gia làm đầu mối duy nhất cung cấp thông tin, tiêu chuẩn, quy chuẩn và giám sát các hoạt động phát triển đô thị thông minh.
