Liên minh 3 nước được hình thành trong khu vực Euregio Meuse-Rhin (EMR) - vùng hợp tác xuyên biên giới gồm tỉnh Limburg (Hà Lan), vùng Wallonia và cộng đồng nói tiếng Đức (Bỉ), cùng bang Nordrhein-Westfalen (Đức) - với kỳ vọng giành quyền đăng cai, cạnh tranh cùng các hồ sơ từ Italy và bang Saxe (Đức).
Dự án ET khởi động từ năm 2019, nhằm xây dựng đài quan sát sóng hấp dẫn thế hệ mới đặt sâu dưới lòng đất. Đây là lĩnh vực nghiên cứu tiên phong, góp phần mở rộng hiểu biết về Vụ nổ lớn, vật chất tối và sự tiến hóa của vũ trụ. Nhận thấy tầm quan trọng chiến lược, Bỉ, Đức và Hà Lan đã thiết lập cơ chế hợp tác liên quốc gia. Các cơ quan khoa học, trường đại học và doanh nghiệp 3 nước hiện tham gia hơn 70 dự án chuẩn bị. Chính phủ liên bang Bỉ coi ET là một ưu tiên quốc gia, trong khi Hà Lan và Đức cũng dành nguồn lực lớn cho sáng kiến này.
Tổng vốn đầu tư cho ET vượt quá 2 tỷ EUR. Chi phí xây dựng ước tính hơn 2.5 tỷ EUR, kéo dài 10 năm, với thời gian sử dụng ít nhất 50 năm. Hà Lan cam kết 870 triệu EUR từ Quỹ Tăng trưởng Quốc gia, cộng thêm 16 triệu EUR (trong đó 4.2 triệu từ tỉnh Limburg). Bỉ và Đức đóng góp qua quỹ quốc gia và châu Âu, bao gồm 20 triệu EUR cho 27 dự án nghiên cứu và 30 triệu EUR bổ sung. Toàn bộ dự án nhận hỗ trợ từ Liên minh châu Âu từ năm 2021. Chi phí bao gồm xây dựng hầm ngầm, công nghệ laser hoạt động ở bước sóng 1550nm hoặc 2090nm, hệ thống làm mát không rung, và xử lý dữ liệu lớn. Sau xây dựng, chi phí vận hành và nâng cấp sẽ mang lại lợi nhuận lâu dài qua hợp đồng cung cấp và bảo trì.
Dự án ET kỳ vọng tạo lợi ích lan tỏa rộng rãi về công nghệ, công nghiệp và việc làm trong khu vực EMR và châu Âu. Về công nghệ, ET đẩy giới hạn hiện tại, phát triển laser mới, công nghệ lượng tử như nguồn ánh sáng nén, thuật toán điều khiển AI, cảm biến chính xác, kỹ thuật chân không và kỹ thuật dân dụng sử dụng thực tế ảo tăng cường (AR) và Mô hình thông tin xây dựng (BIM). Những tiến bộ này áp dụng vào các lĩnh vực: khoa học đời sống, truyền thông, tính toán lượng tử, hàng không vũ trụ, địa vật lý và bán dẫn. Ví dụ, công nghệ làm mát không rung có thể cải thiện thiết bị y tế, trong khi xử lý dữ liệu lớn hỗ trợ AI và big data.
Trong lĩnh vực công nghiệp, ET mở ra cơ hội cho doanh nghiệp tham gia đấu thầu, hợp tác R&D và khai thác công nghệ mới. Brochure kinh doanh ET-EMR nhấn mạnh dự án sẽ gia tăng lợi thế cạnh tranh, thu hút nhân tài và mở rộng thị trường. Hiện đã có hơn 400 công ty tham gia, trải rộng từ các ngành công nghệ cao đến lĩnh vực thiết yếu như xây dựng và logistics. Nghiên cứu cho thấy, mỗi EUR đầu tư mang lại lợi nhuận gấp 3-4 lần nhờ tác động kinh tế gián tiếp, bao gồm chuỗi cung ứng và đổi mới sản phẩm. Với dân số 4 triệu người và GDP 160 tỷ EUR, khu vực EMR được kỳ vọng trở thành trung tâm công nghệ cao, thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Trong lĩnh vực việc làm, ET dự kiến tạo ra khoảng 2.000 việc làm trực tiếp và gián tiếp trong giai đoạn xây dựng và vận hành, bao gồm các vị trí như nhà khoa học, kỹ thuật viên, kỹ sư và chuyên gia dữ liệu. Dự án còn thúc đẩy giáo dục thông qua Trung tâm Giáo dục Einstein Telescope và Học viện Einstein trong tương lai, nhằm đào tạo sinh viên cho các công việc liên quan. Qua đó, ET không chỉ nâng cao sự hài lòng của nhân viên mà còn thu hút nhân tài toàn cầu và góp phần giảm tỷ lệ thất nghiệp trong khu vực.
