Gấu trúc và kung fu là những biểu tượng của nền văn hóa Trung Quốc nhưng bộ phim mới ra mắt "Kung Fu Panda" lại do... Hollywood làm. Đền cổ, trống đồng, đèn lồng, hồ sen, tre, chuối... là những biểu tượng của nền văn hóa và thiên nhiên Việt Nam, được các nhà truyền hình Mỹ đưa lên màn ảnh đầy thuyết phục trong sáng chung kết cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2008 vừa qua... Vậy "Kung Fu Panda" và Hoa hậu Hoàn vũ có gì liên quan nhau?
1. Khởi chiếu từ ngày 19-6 tại Trung Quốc, bộ phim "Kung Fu Panda" (Gấu trúc luyện võ) của Hãng DreamWorks đã thu về trên 100 triệu NDT (hơn 10 triệu euro). Tại Mỹ, "Kung Fu Panda" được coi là phim hoạt hình "bom tấn" của mùa hè, thu hút đông đảo học sinh, là phim dẫn đầu nhiều tuần. Phim cũng đã ra mắt khán giả Việt Nam.
Điều đáng nói là sau khi công chiếu ở Trung Quốc, "Kung Fu Panda" tạo một làn sóng tranh cãi sôi nổi tại nước này. Giám đốc Nhà hát Opera Bắc Kinh thẳng thắn đặt câu hỏi: "Nhân vật chính trong phim là kho báu quốc gia, tất cả yếu tố cấu thành phim đều mang đậm chất Trung Quốc. Tại sao chúng ta không thể làm một bộ phim như vậy?" (theo Le Monde).
Theo quy định của ngành điện ảnh Trung Quốc, mỗi năm chỉ 20 phim Mỹ được nhập vào nước này, các phim còn lại phải xếp hàng. Để "lách" quota này, các hãng phim Mỹ tìm cách hợp tác với các hãng phim Trung Quốc, làm phim hướng tới cả thị trường nội địa lẫn thế giới, vừa giảm chi phí sản xuất vừa được coi là "làm tại Trung Quốc" nên không chịu sự chi phối của quota. Đó là trường hợp các phim như "The Painted Veil" của Hãng Warner (dựa theo truyện ngắn "Họa bì" của nhà văn Bồ Tùng Linh), "Touch of the Panda" của Hãng Disney (vừa đóng máy), "CJ7" của Hãng Sony Pictures kết hợp với Châu Tinh Trì,
"Forbidden Kingdom" của Weinstein với Thành Long và Lý Liên Kiệt trong các vai chính... Về phim hoạt hình, trước đó có phim hợp tác "The Magic Gourd" của Hãng Disney, dựa theo một chuyện thần thoại Trung Quốc...
Giờ đây Hollywood không thể bỏ qua thị trường đầy tiềm năng như Trung Quốc. Doanh thu tại quầy vé của các bộ phim Mỹ chiếu ở Trung Quốc tăng 25%/năm, liên tục trong 5 năm qua, riêng quý 1 vừa qua tăng 45%. Kung fu dường như đã trở thành một đề tài "cổ điển" của kinh đô điện ảnh Mỹ. Điều khiến khán giả Trung Quốc "bức xúc" là tuy gấu trúc và kung fu là "di sản quốc gia" của họ, cảnh trí trong phim cũng rất Trung Quốc nhưng chú gấu Pô trong phim lại "đặc sệt" tính cách Mỹ, không có những phẩm chất điển hình của nhân vật chính diện trong các chuyện dân gian Trung Quốc. "Kung Fu Panda" còn là phim 100% Hollywood, tức thuộc diện quota. Hơn nữa, sau trận động đất nặng nề ở tỉnh Tứ Xuyên, gấu trúc trở thành đề tài nhạy cảm vì Tứ Xuyên chính là quê hương của loài gấu đặc biệt này.
2. Bộ phim "Kung Fu Panda" và chung kết cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2008 ở Nha Trang không liên quan gì tới nhau. Có chăng là diễn ra trong cùng thời gian khiến có... sự liên tưởng, vì đó đều là 2 sản phẩm của ngành giải trí Mỹ – cụ thể là điện ảnh và truyền hình – mang tính toàn cầu nhưng cũng rất đậm chất địa phương.
Khán giả Việt Nam thực sự hoan hỷ trước những hình ảnh tuyệt đẹp được sử dụng làm phông cho sân khấu lễ đăng quang Hoa hậu Hoàn vũ. Các cảnh hoàng cung xưa, Tháp Rùa hồ Gươm, trống đồng Ngọc Lũ, đèn lồng Hội An, rặng tre, bờ chuối... đều là những hình ảnh vô cùng thân quen với người Việt nhưng dường như đang được cùng 1 tỷ khán giả truyền hình thế giới khám phá lại dưới góc nhìn mới của người nước ngoài.
Chiếu hoa, nón lá, xoài, bưởi Việt Nam... lên hình thật "ngọt" cùng các người đẹp thuộc mọi chủng tộc. Sau sự kiện Hoa hậu Hoàn vũ, chắc chắn sẽ có một làn sóng du khách đổ tới Việt Nam. Hãy cho thế giới thấy những gì Việt Nam có nhưng không ai có, những gì họ muốn biết về Việt Nam chứ không phải những gì ta nghĩ rằng họ muốn xem...
Một lời muốn nhắn gửi tới các nhà điện ảnh, truyền hình Việt Nam: Hãy nhanh chân, nhanh tay lên, trước khi những Sơn Tinh-Thủy Tinh, Thánh Gióng, Mỵ Châu-Trọng Thủy, Trương Chi, Truyện Kiều... được một hãng điện ảnh nước ngoài nào đó... đưa lên màn hình.
NGỌC HÀ
