Từ giữa tháng 2-2016, gần 30 bộ máy vi tính được đặt tại trụ sở Phòng Quản lý Xuất nhập cảnh (PA72 - Công an TPHCM) phục vụ riêng người dân đến làm hộ chiếu. Đại tá Nguyễn Văn Anh, Trưởng phòng PA72, hồ hởi: “Người dân chỉ cần cầm CMND đến đây, ngồi vào máy tính tự khai hồ sơ một lần duy nhất. Toàn bộ quy trình khép kín và tự động, chỉ tốn 1 tờ giấy. Cảnh ùn tắc đợi mua hồ sơ hộ chiếu đã không còn”.
Hơn 81% người dân khai hồ sơ trực tuyến
“Đăng ký thành công hồ sơ cấp đổi hộ chiếu, xin mời quý khách đến phòng chụp hình. Cảm ơn!” - lời mời chào, chỉ dẫn và cảm ơn luôn hiện lên trang chủ của gần 30 màn hình máy tính đặt sẵn trong trụ sở PA72. Bấm vào ô “Tạo mới hồ sơ”, người dân bắt đầu khai hồ sơ trực tuyến (tờ khai điện tử). Quang cảnh một góc phòng PA72 tựa như một tiệm internet. Ba cán bộ của phòng đi qua đi lại, vừa trò chuyện với người dân, vừa giữ gìn an ninh trật tự và đợi sẵn người dân kêu là đến trợ giúp.
Người dân làm thủ tục cấp hộ chiếu trực tuyến tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an TPHCM
Thượng úy Nguyễn Mạnh Trường, Bí thư Chi đoàn PA72, cho biết đa số người dân tự khai, gặp điều gì chưa rõ đã có sẵn cán bộ công an hướng dẫn và khai giúp hồ sơ. Đây là hệ thống mạng nội bộ phục vụ riêng người dân, được chính các cán bộ - chiến sĩ PA72 thiết lập, đảm bảo tính bảo mật.
Sau khi khai xong, người dân chụp ảnh ngay tại trụ sở, cũng hoàn toàn tự động. Ảnh không còn rửa ra, không dán thủ công mà được kết nối in trực tiếp lên tờ khai. Nhờ tự động, ảnh luôn đúng chuẩn, chất lượng ảnh trên hộ chiếu sáng hơn, rõ hơn và hơn hết là giảm tối đa chi phí trong việc in ấn bìa, mẫu và văn phòng phẩm. Một bàn phục vụ in tờ khai giúp người dân đặt sát bên khu vực chụp hình. Trên tờ khai, hình ảnh, số thứ tự tự động và mã vạch đã có sẵn.
Ở bàn tiếp theo, cán bộ xuất nhập cảnh sẽ quét mã vạch tờ khai, mọi thông tin tự động hiện lên, cán bộ - chiến sĩ xử lý trực tuyến. Chưa đến một phút, người dân đã nhận được giấy hẹn ngày nhận hộ chiếu. Cũng như nhiều người dân khác, ngày 4-5, chị Phạm Thị Thảo Phương (tạm trú quận 3, TPHCM) ghé làm hộ chiếu qua mạng và rất hài lòng về quy trình gọn nhẹ, minh bạch như vậy.
Đại tá Nguyễn Văn Anh cho hay, khi người dân khai trực tuyến xong, thông tin sẽ truyền tự động đến các khâu và quy trình xử lý tiếp theo, tạo thành quy trình dữ liệu gần như được liên tục và nhanh chóng, thuận tiện nên không xảy ra tình trạng ùn tắc. Toàn bộ quy trình chỉ in có 1 tờ giấy, không còn cảnh dòng người dài chờ mua hồ sơ rồi lỉnh kỉnh giấy tờ chép tay như trước. “Thủ tục cấp đổi hộ chiếu giảm từ 15 ngày xuống còn 8 ngày. Hàng ngày, chúng tôi giải quyết khoảng 1.100 hộ chiếu mà vẫn trôi chảy”, Đại tá Nguyễn Văn Anh chia sẻ.
Việc khai hồ sơ qua mạng là mô hình mới, góp phần hiện đại hóa nền hành chính công, làm thay đổi văn minh nơi công sở. Theo Đại tá Nguyễn Văn Anh, áp dụng quy trình mới này, người dân không phải đi lại nhiều lần, giảm thời gian chờ đợi, giảm giấy tờ thủ tục. Các bộ phận đều có hệ thống số tự động, tăng tính công khai minh bạch, góp phần ngăn chặn triệt để tình trạng “cò hộ chiếu”, “cò chụp hình và khai hồ sơ”. Tuy mới đưa vào phục vụ, tỷ lệ người dân khai hồ sơ trực tuyến đã lên hơn 81% và tỷ lệ này đang tăng dần, trong tổng số trung bình 1.100 người đến làm hộ chiếu mỗi ngày. Sau khi nộp lệ phí xong, người dân có thể đăng ký dịch vụ trả hộ chiếu đến tận địa chỉ.
Người dân tự khai hồ sơ cấp đổi hộ chiếu qua mạng, nếu gặp khó khăn, cán bộ lập tức hỗ trợ
Quy định “kèm 2 ảnh” đã lạc hậu
Cùng với việc khai hồ sơ tự động tại trụ sở PA72, người dân có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú dài hạn ở TPHCM cũng có 2 cách khác để làm hộ chiếu. Tại nhà hoặc bất cứ nơi đâu có máy tính, điện thoại, máy tính bảng nối mạng internet, người dân có thể khai tờ khai trực tuyến qua địa chỉ http://xnc.catphcm.bocongan.gov.vn. Riêng trẻ em dưới 14 tuổi hoặc trẻ em dưới 9 tuổi đi kèm hộ chiếu với cha mẹ, sau khi khai xong, người dân cần in tờ khai, dán ảnh đúng quy định (vì phải có xác nhận của công an phường, xã, thị trấn), kèm 1 bản sao giấy khai sinh khi đến nộp hồ sơ tại PA72. Những người khai hồ sơ qua mạng sẽ được cấp số thứ tự ưu tiên khi đến PA72 làm hộ chiếu.
Trong khi đó, cách cổ điển nhất là “tờ khai viết tay” hiện nay chỉ áp dụng đối với trẻ em dưới 14 tuổi hoặc trẻ dưới 9 tuổi đi kèm hộ chiếu cha mẹ. Trong một số trường hợp đặc biệt, PA72 vẫn tiếp nhận hồ sơ của người dân đã viết sẵn tờ khai và chụp hình thủ công. Tuy nhiên, cách cổ điển này không khuyến khích. Trong thời gian tới, PA72 còn thử nghiệm mô hình tiếp nhận hồ sơ ngay tại cơ quan, doanh nghiệp hoặc tại nhà với các trường hợp ngại đi lại, muốn ủy thác.
Trước thực tế đại đa số người dân khai hồ sơ qua mạng, rất ít người chọn quy trình cũ, Phòng PA72 Công an TPHCM vừa đề nghị Cục A72 báo cáo Tổng cục An ninh - Bộ Công an sửa đổi lại một số quy định trong quy trình cấp đổi hộ chiếu phổ thông trong nước cho phù hợp với mô hình khai hồ sơ qua mạng. Theo đó, những quy định như “kèm 2 ảnh”, “quét ảnh”… nên bỏ.
MẠNH HÒA
