Anh bạn tôi là giảng viên tiếng Anh. Anh dạy rất giỏi, sinh viên quý mến và anh thường giúp đỡ đồng nghiệp. Chỉ hiềm nổi anh hay nói tục vào mỗi câu nói khi phấn khích hoặc khi ghét cay ghét đắng việc gì xảy ra. Có lẽ lên lớp thường xuyên nói tiếng Anh, nên tính xấu này không bộc lộ ra. Ngồi uống cà phê với bạn, bàn về chuyện thế sự có khi anh thải ra hàng chục câu đều bắt đầu bằng cụm từ không hay. Trong lúc họp hội đồng chuyên môn, có lúc bực tức về chuyện sinh viên, anh lại đệm vào. Có nhiều góp ý, anh cũng thành tâm nhận lỗi nhưng sau ấy lại… y như cũ.

Một hôm anh đi đường bị va chạm xe. Anh lăn nhào và chiếc xe hư hỏng một ít. Thế là anh xổ cho cậu thanh niên gây ra sự cố hàng chục câu khởi đầu bằng cụm từ tục tĩu. Cậu thanh niên đứng im nhận lỗi, nhưng không nói gì. Anh lại nổi điên, xổ tiếp hàng chục câu. Đợi lúc anh xả hơi vì mệt, cậu thanh niên mới thủng thẳng nói: “Thưa thầy, em xin lỗi…”. Chỉ nghe mấy từ trên, mặc dù không nhận ra học trò, nhưng cơn nóng giận từ anh đã chuyển qua xấu hổ. Lúc này, cơn giận người đã chuyển sang giận mình, tuy vậy anh cũng nói vớt vát: “Tôi chẳng có học trò nào chạy xe ẩu như cậu”. “Dạ, em biết lỗi. Thầy có sao, để em đưa thầy đi bệnh viện”. Học trò càng lễ phép, anh càng đỏ mặt, rồi cuối cùng anh lên xe bỏ đi, dù trước đó đã có ý định bắt người gây ra tai nạn phải bồi thường.

Hà Nội đang tuyên chiến với nạn nói tục, chửi thề. Hình ảnh những cô gái Hà thành xinh đẹp lại nói tục chửi thề khiến người nghe bạt vía đã trở thành hình ảnh không hiếm nơi công cộng. Trẻ em còn mặc đồng phục học sinh trên người, nhưng đùa giỡn nhau bằng những câu nói tục tĩu cũng dễ tìm. Quán ăn “cháo mắng, phở chửi” cũng tham gia làm xấu hình ảnh một thủ đô có ngàn năm văn hóa. Anh bạn tôi dù sao cũng có lòng tự trọng, nên sau sự cố trên, anh đã giảm nói tục, nhưng xem ra đối với người khác là cả một cuộc chiến đấu lâu dài.

Cha mẹ làm gương, trường học nhắc nhở, thậm chí sẽ xử phạt hành chính… đang là đích được nêu ra trong các cách xử lý nạn chửi thề, nói tục nơi công cộng. Tuy nhiên, mọi cách sẽ không đạt được tận gốc nếu không xây dựng được lòng tự trọng ngay trong bản thân mỗi người.

THIỆN SƠN