Mặt trận tổ quốc trong lòng dân - Bài 2: Chung tay giữ màu xanh

Ý thức xanh bén rễ trong từng nhà

Đó không chỉ là câu chuyện trồng thêm vài chậu cây, mà là hành trình người dân chung tay gìn giữ một nếp sống văn minh, bắt đầu từ mỗi khu dân cư. Trong hành trình ấy, có sự dày công của các thành viên Mặt trận các cấp, các đoàn thể, doanh nghiệp, và nhiều nhất là từ những bàn tay bình dị của những người dân tự nguyện làm đẹp nơi mình sống.

Không đợi ai đi kiểm tra, nhắc nhở, câu chuyện “tự quản” đã và đang trở thành nếp sống tự nhiên ở nhiều khu phố trên địa bàn TPHCM. Điều làm nên sự thay đổi đó phần lớn thuộc về chính người dân, những người trực tiếp sống, trực tiếp hưởng, và cũng trực tiếp thấy được giá trị của nếp sống xanh - sạch - văn minh ở khu dân cư của mình. Trong hành trình đó, có những người suốt nhiều năm qua luôn sẵn lòng đóng góp vào việc chung.

Bà Bùi Thị Phượng, Trưởng khu dân cư số 7, đặc khu Côn Đảo, nổi bật với dáng người nhanh nhẹn và đôi tay quen việc, là một trong những nhân vật như vậy. Bà vừa cắt tỉa hoa vừa nói: “Chúng tôi muốn góp một tay vào Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam TPHCM, đó không chỉ là ngày hội của cán bộ Mặt trận mà còn là dịp để mỗi khu dân cư tự soi lại mình: đã làm được gì cho cộng đồng, đã góp vào sự xanh - sạch - đẹp của đảo ra sao...”.

Khu dân cư của bà Phượng có hơn 2.000 nhân khẩu, trong đó có nhiều người từ đất liền ra sinh sống. Ở đây, mô hình “Khu dân cư sáng - xanh - sạch - đẹp” nhanh chóng lan rộng. Người góp ngày công, người mang cây giống, doanh nghiệp hỗ trợ xe cuốc để xóa bãi rác cũ và san nền, rồi cả xóm cùng nhau trồng hoa. Mỗi năm, hơn 1.300 ngày công và hàng chục buổi tổng vệ sinh được thực hiện.

Bà con nói rằng hoa làm đẹp đường làng, nhưng điều đẹp hơn là sự gắn kết. Mấy cụ già ra ngồi hong nắng sớm ngắm hoa nở. Trẻ nhỏ xúm lại tưới cây vào buổi chiều. Những người từ nơi khác đến Côn Đảo cũng xem trồng hoa, quét dọn là việc tự nhiên như thói quen ăn ngủ.

Với bà Phượng, phần thưởng lớn nhất không phải số lượng hoa nở, mà là ý thức xanh đã bén rễ trong từng nhà. Bà cười hiền: “Dọn dẹp trước cửa, trồng một bụi hoa, hạn chế đồ nhựa…, mỗi nhà một chút, thành phố tự nhiên đẹp”.

Không chỉ nơi đảo xa, ở nội thành TPHCM, sắc xanh cũng đang hồi sinh từ những điều nhỏ nhất. Hẻm 212/1 Thoại Ngọc Hầu (phường Phú Thạnh) vào mỗi buổi chiều rộn tiếng cười trẻ thơ. Công viên Năng lượng Xanh, nơi từng là khu đất um tùm cỏ dại, giờ đã là điểm sinh hoạt cộng đồng với xích đu, ghế đá, góc chơi trẻ em, hệ thống chiếu sáng năng lượng mặt trời và wifi miễn phí.

Bà Nguyễn Thị Phong, 60 tuổi, dắt cháu nội đi dạo một vòng, vừa đi vừa vỗ nhẹ lên khung xích đu: “Từ lúc có công viên, tụi nhỏ mê lắm. Người lớn cũng khỏe hơn, gặp nhau chào hỏi, nói chuyện nhiều hơn”.

Để có công viên ấy, Ban Thường vụ Đoàn phường phối hợp Ban điều hành Khu phố 5 đứng ra vận động người dân. Hơn 370 lượt đoàn viên, thanh niên và người dân góp sức phá hàng rào cũ, phát cỏ, san nền, trồng cây. Đoàn phường còn thực hiện 4 mảng tranh tường về môi trường, cải tạo bồn hoa, trồng 40 cây xanh, lắp đặt dụng cụ thể dục, lắp đèn năng lượng mặt trời, trao hơn 100 biển số nhà yêu nước cho hộ dân xung quanh công viên.

Điều quan trọng nhất là cách quản lý: công trình được bàn giao cho chi bộ và khu phố, đoàn viên được phân công phụ trách camera, kiểm tra hệ thống chiếu sáng. Công viên đã được hình thành và được trao lại để cộng đồng cùng chung tay gìn giữ.

Hẻm sạch, người cũng vui theo

Đi sâu về phía Đông Bắc thành phố, khu phố Phú Thuận (phường Phú An) đang đổi thay từng ngày. Những tuyến đường khang trang, sạch đẹp hiện tại khó gợi nhớ về hình ảnh vài năm trước, khi cỏ mọc rậm, rác rơi vương vãi ở những góc ít ai để ý.

Cuối tuần, hơn 150 cán bộ, hội viên, đoàn viên thanh niên và người dân cùng nhau dọn dẹp, phát quang bụi rậm, thu gom rác, gỡ biển quảng cáo trái phép. Những cây hoa mới trồng sau các đợt ra quân được người dân tự tay chăm sóc: nhà này tỉa cành, nhà kia tưới nước, trẻ nhỏ nhặt lá rụng...

Sắc hoa vàng, hoa giấy, hoa hồng như làm sáng cả khu phố. Bà con nói vui: “Hẻm sạch, người cũng vui theo”.

Điều đặc biệt, sự thay đổi không chỉ nằm ở cảnh quan mà nằm ở ý thức. Bà Ngụy Thị Châu Giang, Bí thư Chi bộ khu phố Phú Thuận, nhận xét: “Khi người dân coi việc giữ gìn môi trường là trách nhiệm của mình thì cái đẹp sẽ bền”.

Hàng xóm của bà, ông Nguyễn Văn Đổng nói thêm: “Ngày trước hẻm nhiều rác. Bây giờ mỗi nhà quét một chút, không ai đổ rác bậy nữa. Nhìn hẻm sạch, tự nhiên thấy thương xóm”.

Những đoạn bờ kè ven sông Sài Gòn từng có rác tồn đọng, nay cũng khoác lên màu xanh nhờ những đợt dọn dẹp liên tục của các đoàn thể và người dân.

Trong 5 năm, Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Phú An cùng các khu phố đăng ký quản lý 20 tuyến đường, hẻm xanh - sạch - đẹp, triển khai mô hình “Tuyến đường của sự chung sức, chung lòng”. Đặc biệt là phong trào “Mỗi người trồng 1 cây - Mỗi nhà góp 1 mảng xanh” giúp trồng hơn 33.000 cây xanh, con số cho thấy sức dân được khơi lên đúng nhịp.

Một điểm sáng khác của hành trình gìn giữ nếp xanh là xã Ngãi Giao, nơi phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường lan rộng đến từng thôn, từng hộ. Từ việc xem bảo vệ môi trường là trách nhiệm của chính quyền, người dân giờ đã coi đó là quyền lợi của mình. Nhà nhà phân loại rác, hạn chế túi ni lông, đều đặn tham gia “Chủ nhật xanh”.

Kết quả là những tuyến đường sáng, xanh, sạch, đẹp nối nhau. Tuyến đường hoa mai 6,4km được Viện Kỷ lục Việt Nam xác nhận tuyến đường trồng hoa mai vàng dài nhất nước, trở thành niềm tự hào của địa phương, cũng là minh chứng cho sức mạnh cộng đồng khi cùng chung một mục tiêu.

Tại phường Long Hương, bà Dậu Thị Vinh tự mình khởi xướng “giỏ nhà xanh”, vận động người dân bỏ chai nhựa, lon sắt đúng chỗ. Ban đầu, người dân còn ngại, nhưng sau vài tháng, ai cũng thấy rác giảm đi rõ rệt. “Muốn khu phố xanh thì từng nhà phải xanh trước”, bà Vinh nói.

Chiều muộn, ánh đèn năng lượng mặt trời ở Công viên Năng lượng Xanh bật sáng; ở Côn Đảo, những bụi mười giờ khép cánh; ở Phú Thuận, bà con còn nán lại bên những gốc hoa vừa được tưới… Tất cả tạo nên một thành phố tràn đầy sức sống và hy vọng.