Gần đây, dịch vụ xe ôm công nghệ của các hãng UberMoto, GrabBike ra đời, đã mở ra một cách thức hoạt động mới cho nghề xe ôm tại TPHCM. Hành khách chỉ cần mở điện thoại chọn điểm đi và điểm đến, sẽ hiển thị số tiền cước, rẻ hơn so với dịch vụ xe ôm truyền thống. Một cuộc cạnh tranh gay gắt đang diễn ra và những người hành nghề xe ôm - cả phương thức cũ lẫn mới - đều vẫn long đong.
Chỉ cần đặt qua phần mềm, xe ôm công nghệ sẽ đến đón ngay tận nơi
Cạnh tranh gay gắt
Những ngày cuối tháng 9-2016, dịch vụ xe ôm công nghệ bắt đầu đón khách tại sân bay Tân Sơn Nhất với giá cả minh bạch, hợp lý. Lập tức những người hành nghề xe ôm kiểu cũ đón khách tại đây lâu nay bị ế khách. Trong suốt mấy ngày tiếp đó, rất nhiều cuộc gọi đến đường dây nóng Báo SGGP, xưng là hành khách đã đi nhiều nước, chưa thấy sân bay nước nào lại có bàn tiếp nhận và chào mời hành khách đi xe ôm bát nháo như vậy. Phóng viên đến nơi xác minh, ghi nhận thực tế thì thấy không hề có cảnh bát nháo như nội dung các cuộc gọi phản ánh. Hóa ra đây chỉ là chiêu cạnh tranh không lành mạnh, bằng cách gây nhiễu thông tin để cản trở dịch vụ xe ôm công nghệ.
Từ khi có xe ôm công nghệ giá rẻ, thì xe ôm kiểu cũ hoạt động khó khăn, mất khách. Ghi nhận tại sân bay Tân Sơn Nhất nhiều ngày, chúng tôi chứng kiến mỗi khi thấy có khách trong nhà ga sân bay bước ra, những người chạy xe ôm kiểu cũ liền chèo kéo. Nếu khách từ chối, nói rằng đã đặt dịch vụ xe ôm công nghệ thì những người chạy xe ôm kiểu cũ hỏi giá cước xe ôm công nghệ báo bao nhiêu tiền, rồi chịu chỉ lấy hơn 10.000 - 20.000 đồng sẽ đi ngay. Nếu thấy người chạy xe ôm công nghệ đến đón khách, thì người chạy xe ôm kiểu cũ hù dọa để giành khách. Đã xảy ra những vụ cãi cọ, uy hiếp, hành hung do cạnh tranh khách đi xe ôm. Những người chạy xe ôm công nghệ cho hay: “Chúng tôi phải né ra xa những nơi có bến bãi đậu xe ôm, vì nếu bị những người chạy xe ôm kiểu cũ phát hiện sẽ bị chửi, thậm chí kéo lại hành hung. Trình báo công an thì không có bằng chứng, mà tốn thời gian, còn bị thù hằn thêm”.
Cùng phận nghèo khó
Thực tế cho thấy xe ôm kiểu cũ dần mất khách là tất yếu, khi phương thức hoạt động không kịp đổi mới để có thể cạnh tranh lành mạnh với xe ôm công nghệ. Vẫn có nhiều người chạy xe ôm kiểu cũ quen tính nói thách tiền cước, chặt chém, trang phục tùy tiện, nên không thể cạnh tranh với xe ôm công nghệ tính cước công khai, minh bạch, hoạt động bài bản. Trước đây, hành khách bắt xe ôm đậu trong bến xe, sân bay nếu đi quãng đường về nhà chưa tới 2km đều bị hét giá rất cao, vì người chạy xe ôm kiểu cũ cho rằng đậu xếp tài phải chờ rất lâu. Còn nay, xe ôm công nghệ đường ngắn cũng đi. Sau một thời gian hoạt động, dịch vụ gọi xe ôm công nghệ đã được nhiều người dân ưa chuộng. Chị Nguyễn Thị Thúy (ngụ trong khu Đồng Tiến, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1) cho biết: “Trước đây, muốn đón xe ôm, tôi phải lội bộ ra đến đầu đường. Nay chỉ cần chạm tay vào smartphone thì có xe ôm đến ngay tận nhà đón, giá cả minh bạch, thật tiện dụng”.
Trong khi người chạy xe ôm kiểu cũ bị mất khách, giảm thu nhập, thì người chạy xe ôm công nghệ cũng không sung sướng gì. Chấp nhận tính giá cước thấp theo quy định của hãng, nên thu nhập không bao nhiêu, trong khi phải đối mặt với sự uy hiếp của một số người chạy xe ôm kiểu cũ. Tham gia chạy xe ôm công nghệ cũng là những người nghèo khó, không có tay nghề và vốn liếng, phải vất vả kiếm sống bằng sức lao động và chiếc xe máy của mình. Thậm chí một số phụ nữ cũng đăng ký trở thành người chạy xe ôm công nghệ để kiếm thêm chút thu nhập. Để có thể hành nghề chạy xe ôm công nghệ cũng không phải đơn giản, phải qua khâu xét tuyển dụng của hãng với đầy đủ sổ hộ khẩu, sơ yếu lý lịch, xác nhận công an… Anh Lê Mạnh Khang (ngụ tại quận 8) chia sẻ: “Chạy xe ôm công nghệ, dù đoạn đường khách đi ngắn tôi vẫn nhận. Mỗi khi thả khách xong rồi, tôi chịu khó đứng chờ xem có khách khác đi không. Dù ít tiền cũng nhận còn hơn chạy về xe không”.
Không cần phản ứng tiêu cực bằng cách cạnh tranh không lành mạnh với xe ôm công nghệ, nhiều người chạy xe ôm kiểu cũ đã có cách để có thể tiếp tục kiếm sống với nghề. Anh Trần Đình Hải, hành nghề chạy xe ôm kiểu cũ, lâu nay vẫn đón khách khu vực quận 1, nay dần mất khách nên chuyển sang kết hợp với xe ôm công nghệ. Anh cho biết: “Hiện tôi đang chạy cả hai loại hình. Với những mối đã có sẵn lâu nay tính theo xe ôm kiểu cũ, nay phải giảm giá cước bằng với giá cước xe ôm công nghệ. Còn khi chạy về thì mở dịch vụ xe ôm công nghệ để kiếm khách về thuận đường sẽ được thêm cuốc nữa”. Anh Nguyễn Ngọc Hùng (tổ xe ôm tự quản trước cổng Bệnh viện Nhi đồng 1) cho hay: “Từ khi xe ôm công nghệ ra đời, anh em xe ôm kiểu cũ ở đây đã cải tiến hoạt động, thay đổi từ cách ăn mặc cho đến xe. Không còn tính giá chặt chém, chỉ hơn khoảng vài ngàn đồng do phải đóng tiền bến bãi. Tổ chức quản lý chặt chẽ nên khách an tâm, tin tưởng”.
Trước cổng Bệnh viện Từ Dũ (phường Phạm Ngũ Lão, quận 1) và Bệnh viện Nhi đồng 1 (phường 10, quận 10) có lực lượng xe ôm kiểu cũ rất đông. Theo UBND hai phường này, anh em đón khách ở đây có tổ chức tự quản, tích cực tham gia điều tiết giao thông, đảm bảo an ninh trật tự trước cổng bệnh viện. Dù còn long đong, nhưng những người chạy xe ôm kiểu cũ có ý thức như vậy có thể trụ lại được với nghề, do có uy tín, tác phong lịch sự, nên vẫn có khách tin cậy chọn đi thường xuyên, hoặc giao đưa con đi học, giao hàng…
THANH HẢI
