Sau khi được cởi trói quy hoạch treo (theo Quyết định số 88 của UBNDTP), hàng ngàn con hẻm nhỏ trên địa bàn TPHCM đang ngóng chờ được khoác áo mới, mở rộng thông thoáng hơn. Thế nhưng, sau khi được cắm bảng quy hoạch lộ giới, số phận của nhiều tuyến hẻm nhỏ bé, chật chội vẫn... như cũ.
Hẻm 882 đường Cách Mạng Tháng Tám chỉ rộng hơn 1m. Ảnh: B.K.
Kéo dài gây bức xúc
Khảo sát nhiều tuyến đường hẻm ở các quận nội thành, dễ nhận thấy hình dạng đặc trưng: chỗ phình to, chỗ thắt nhỏ và nhà cửa bám theo đó cũng nhấp nhô, thụt ra thụt vào rất khó coi. Có không ít con hẻm ở quận 3, 5, 10 chỉ rộng khoảng 1 - 2m và cư dân ở đây phải né tránh, nhường nhau mỗi khi qua lại. Vì thế, ai cũng mong ngóng con hẻm nhỏ của mình sớm được mở rộng cho thông thoáng, đảm bảo an toàn, phòng chống cháy nổ.
Quận Bình Thạnh là một trong những quận có nhiều hẻm nhỏ và hẻm nhánh chi chít, ngang dọc như trận đồ bát quái. Thế nhưng, 4 năm đã trôi qua, dù đã nỗ lực thực hiện quy hoạch lộ giới hẻm chi tiết, nhiều quận nội thành chỉ mới dừng ở bước lập quy hoạch chi tiết và cắm bảng chỉ giới ở đầu hẻm để người dân biết rõ thông tin. Vì thế, tình trạng hẻm chật hẹp, mất vệ sinh, nhà cửa lộn xộn, không đảm bảo an toàn phòng chống cháy, nổ… vẫn là chuyện dài gây bức xúc và chưa biết đến khi nào mới khắc phục.
Sống trong con hẻm chật chội chỉ rộng chưa đến 1,5m thuộc đường Cư xá Phú Lâm A khu L36 thuộc phường 12 quận 6, người dân ở đây đều sốt ruột, mong ngóng con hẻm sớm được mở rộng theo chủ trương quy hoạch hẻm. Tương tự, nhiều người dân khác đang sống trong những con hẻm ở nội thành chỉ rộng trên dưới 2m cũng mong muốn chính quyền địa phương sớm thực hiện chủ trương quy hoạch, mở rộng hẻm để thuận tiện đi lại, nhà cửa thông thoáng hơn.
Đi sâu vào hẻm 571 đường Cách Mạng Tháng Tám phường 15 quận 10, chúng tôi thấy con hẻm ngoằn ngoèo này có rất nhiều nhánh phụ và nhà cửa ken dày, mạnh ai nấy lấn hẻm để có thêm không gian cho riêng mình. Vì đầu tuyến hẻm này chưa được cắm bảng lộ giới nên người dân cũng chẳng biết nó sẽ được mở rộng bao nhiêu. Ngược lại, nhiều tuyến hẻm khác như 308, 997, 822… trên con đường này tuy đã được cắm bảng quy hoạch lộ giới 6 - 8m nhưng khi được hỏi người dân cứ thở dài thườn thượt: “Bảng lộ giới hẻm treo khá lâu rồi nhưng chẳng biết bao giờ mới khởi động…”.
Nên thực hiện cuốn chiếu
Trên thực tế, nhiều địa phương như các quận 3, 5, 10, Tân Bình, Tân Phú đã lập quy hoạch hẻm chi tiết và tiến hành cắm bảng lộ giới hẻm trên hàng trăm tuyến hẻm trên địa bàn. Nhờ thực hiện chủ trương công bố quy hoạch hẻm chi tiết, việc cấp giấy chứng nhận chủ quyền nhà đất, cấp phép xây dựng nhà ở, công trình trên từng địa bàn đã thuận lợi hơn và người dân cũng biết rõ thông tin về lộ giới hẻm để điều chỉnh xây sửa nhà cửa phù hợp. Tuy nhiên, việc quy hoạch chỉ dừng ở bước cắm bảng lộ giới hẻm và chưa biết khi nào thực hiện điều này đang gây khó cho việc quản lý đô thị và thái độ “lờn luật” đối với một số người dân vì chuyện gì cũng “xới lên rồi bỏ đó”.
Dọc theo đường Cách Mạng Tháng Tám thuộc địa phận quận 3 và quận 10, nhiều con hẻm đã được gắn bảng quy hoạch lộ giới 4 - 6m nhưng phía sau nó nhà cửa vẫn lộn xộn, nhà nhà vô tư lấn hẻm bằng những bức tường rào, mái che đủ kiểu nhưng chẳng ai bị “thổi còi” hay xử lý. Nhiều địa phương gián tiếp cho phép sử dụng những bức tường tạm lấn hẻm chung và lý giải rằng khi nào tiến hành quy hoạch hẻm thì mới yêu cầu chủ nhà tháo dỡ (!?).
Vì sao nhiều quận đã lập xong quy hoạch chi tiết hẻm nhưng chậm thực hiện? Xuất phát từ việc TP trao quyền cho các quận, huyện tự làm quy hoạch hẻm và quy định “kinh phí thực hiện các dự án mở rộng hẻm sẽ do nhà nước và nhân dân cùng làm” nên muốn triển khai không dễ. Có nơi người dân đồng tình mở hẻm nhưng khi đụng đến kinh phí huy động thì “khó trăm bề”. Chính vì thế, sau khi lập quy hoạch chi tiết, các quận huyện phải “khoanh lại” tuyến hẻm nào ưu tiên làm trước, thời gian thực hiện để “dân bàn, dân chủ động” thực hiện.
Tình hình giao thông ở TP ngày càng trầm kha, ùn tắc ở nhiều tuyến đường, việc mở rộng hẻm sẽ tạo thêm lối thoát giải tỏa áp lực kẹt xe. Do đó, các quận nên quan tâm đến những tuyến hẻm có lưu lượng người, phương tiện qua lại đông để điều chỉnh, mở rộng ngay. Vì môi trường sống văn minh, sạch đẹp, TP cần chỉ đạo các quận, huyện rốt ráo thực hiện chủ trương này và có phương án, lộ trình mở rộng hẻm theo kiểu cuốn chiếu. Nếu không kiên quyết làm thì 10 - 20 năm nữa, hàng ngàn tuyến hẻm ở TP vẫn chưa thật sự thoát khỏi “án treo”.
Khánh Bình
