Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại sữa nước. Ưu nhược điểm của mỗi loại như thế nào và cho trẻ sử dụng ra sao để đảm bảo dinh dưỡng và an toàn thực phẩm là mối quan tâm của nhiều người, đặc biệt là các gia đình đang nuôi con nhỏ.
* Trẻ nhỏ uống sữa tươi có tốt không? Những lưu ý khi cho trẻ uống sữa tươi?
- Sữa tươi chỉ nên dùng cho trẻ trên 1 tuổi và không nên uống khi bụng đói, nên uống sau khi đã được ăn nhẹ một chút gì đó, thức ăn sẽ giúp lưu giữ sữa ở lâu trong đường tiêu hóa giúp cho đường ruột kịp hấp thụ chất dinh dưỡng có trong sữa. Trẻ dưới 1 tuổi không nên dùng sữa tươi vì hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn chỉnh nên khó hấp thụ, bé dễ bị rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy... dễ dẫn đến suy dinh dưỡng. Cần lưu ý khi chọn sữa cho trẻ, các loại sữa tươi dạng thô chỉ mới sơ chế sẽ dễ bị nhiễm khuẩn, nên chọn các loại sữa đã được tiệt trùng hoặc thanh trùng để đảm bảo an toàn thực phẩm cho trẻ.
* Có phải sữa nước trên thị trường là sữa tươi? Mức độ an toàn của các loại sữa này?
- Các loại sữa nước đóng hộp trên thị trường không phải tất cả đều là sữa tươi mà có thể là sữa tươi, sữa tươi tiệt trùng hoặc thanh trùng, sữa hoàn nguyên tiệt trùng hoặc sữa bột pha sẵn có bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho từng độ tuổi. Các sản phẩm được đóng trong hộp giấy, lọ nhựa, túi giấy… với nhiều dung tích khác nhau, có loại 110 ml, có loại 180 ml hoặc có loại lớn hơn cho người tiêu dùng dễ chọn lựa.
Sữa tươi là các loại sữa động vật như bò, dê, cừu… thông dụng nhất là sữa bò, ở dạng nước còn thô sau khi vắt từ con vật, chưa qua chế biến hoặc chỉ sơ chế. Sữa này rất giàu dinh dưỡng, thơm ngon nhưng nhược điểm là nguy cơ nhiễm khuẩn cao, bảo quản khó, phải bảo quản lạnh và chỉ sử dụng trong thời gian ngắn.
Sữa tươi qua xử lý nhiệt để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn được gọi là sữa tươi thanh trùng hoặc sữa tươi tiệt trùng (tùy vào cách diệt khuẩn). Các loại sữa này cũng giữ lại hầu hết các chất dinh dưỡng và đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Sữa tươi thanh trùng phải bảo quản lạnh và chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn khoảng 10 ngày. Sữa tiệt trùng có thể bảo quản lâu hơn trong môi trường bình thường, khoảng 6 tháng - 1 năm.
Bên cạnh đó, còn có sữa hoàn nguyên tiệt trùng được sản xuất từ sữa bột, chất béo sữa với nước, có bổ sung vitamin, khoáng chất hoặc sữa bột pha sẵn tiện lợi, đảm bảo an toàn thực phẩm và không cần bảo quản lạnh, hạn sử dụng từ 6 tháng - 1 năm.
Sữa nước đóng hộp nói chung, sữa tươi nói riêng là những sản phẩm giàu dinh dưỡng, tiện lợi, dễ sử dụng mọi lúc, mọi nơi. Tuy nhiên, cần lưu ý tính chất của mỗi loại sữa để chọn lựa cho phù hợp, ngoài việc kiểm tra thành phần dinh dưỡng cần chú ý chọn lựa sản phẩm của các nhà sản xuất uy tín, có nhãn mác rõ ràng, còn hạn dùng, không có mùi vị lạ, bao bì không bị rách, phồng… để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
BS Đỗ Thị Nga
Chuyên gia Tư vấn Dinh dưỡng NutiFood
Nguyên Trưởng Phòng khám TTDD Trẻ em TPHCM