Trong quý 3-2014, Quản lý thị trường (QLTT) TPHCM đã kiểm tra 118 vụ, trong đó có 42 vụ buôn bán, vận chuyển thực phẩm không hóa đơn chứng từ, gồm: 94,3 tấn bột ngọt Trung Quốc; 3,6 tấn hương liệu, phụ gia thực phẩm; trên 2.700 chai bia, rượu; hơn 9.200 chai sữa nước Ensure… Bên cạnh đó, QLTT cũng phát hiện 5 doanh nghiệp và hộ kinh doanh không có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm; 4 cơ sở sản xuất trà, rau câu, bánh trung thu, kem chuối không công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm...
Riêng đối với vấn đề hàng gian, hàng giả, tình trạng vi phạm “nóng” hơn rất nhiều. Cụ thể, các đội QLTT đã tăng cường kiểm tra trung tâm thương mại, chợ và cửa hàng trên đường phố, phát hiện 122 vụ buôn bán hàng giả, tạm giữ 17.431 đơn vị sản phẩm. Các mặt hàng bao gồm đồng hồ đeo tay giả hiệu Chanel; túi xách, dây lưng, ví nhãn hiệu Boss, LV, Gucci; giày dép nhãn hiệu Nike, Adidas; quần áo hiệu Nike, Tommy, CK, Việt Tiến; đồ chơi hiệu Lego... Số tiền xử phạt vi phạm hành chính trong quý 3-2014 gần 18 tỷ đồng. Tổng số tiền xử phạt 9 tháng năm 2014 trên 70 tỷ đồng; trị giá hàng tiêu hủy hơn 9 tỷ đồng.
Số liệu từ Bộ Tài chính cũng cho thấy, 9 tháng qua, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ trên 12.000 vụ vi phạm, bao gồm buôn lậu, gian lận thương mại..., với giá trị ước tính trên 205 tỷ đồng. Bên cạnh đó, khởi tố 46 vụ án hình sự (cơ quan Hải quan ra quyết định khởi tố 13 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố 33 vụ), thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 75 tỷ đồng.
Tuy nhiên, có một thực tế, công tác kiểm tra dù có siết chặt đến đâu vẫn không thể ngăn chặn toàn diện đường đi của hàng giả, thực phẩm không an toàn. Bên cạnh khâu kiểm tra, vấn đề quan trọng là nhận thức của người bán và người tiêu dùng.
Sở Công thương TPHCM đã chủ động đề xuất Bộ Công thương sớm có văn bản hướng dẫn quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) đối với tiểu thương tại các chợ truyền thống; ban hành bộ câu hỏi đánh giá kiến thức về ATTP theo lĩnh vực và giao cho Sở Công thương các tỉnh, TP tổ chức kiểm tra kiến thức ATTP. TP cũng tăng cường công tác thanh, kiểm tra, hậu kiểm ATTP đối với các lĩnh vực có nguy cơ cao; tổ chức thường xuyên công tác lấy mẫu giám sát.
Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng đẩy mạnh việc thông tin tuyên truyền, nhằm phát động chiến dịch truyền thông mạnh mẽ, nâng cao ý thức tiêu dùng, vệ sinh ATTP. TP sẽ tổ chức nhiều hội thảo chuyên đề nhằm tuyên truyền, phổ biến phương pháp lựa chọn thực phẩm an toàn, cách nhận biết hàng gian, hàng giả, các quy định về ATTP, công tác phòng chống dịch bệnh, ngộ độc thực phẩm… cho cộng đồng.
Tuy nhiên, cũng phải thấy rằng bên cạnh những nỗ lực từ cơ quan chức năng, cũng rất cần sự tham gia tích cực của cộng đồng trong việc bài trừ sử dụng sản phẩm hàng lậu, hàng gian, hàng giả và hàng kém chất lượng. Có được sự kết hợp này mới mong đạt được hiệu quả cao trong việc phòng chống hàng lậu, hàng gian, hàng giả và hàng kém chất lượng trong thời gian tới.
ÁI VÂN - THI HỒNG
